เค้าว่ากันว่า สมัน สูญพันธุ์เพราะคลองรังสิตถูกขุด ความเจริญทำลายล้างจนสูญพันธุ์ ; มีรูปเก่า/รูปใหม่เปรียบเทียบ

รู้หรือไม่ การขุดคลองรังสิต อาจจะมีส่วนทำให้ สัตว์ ที่ชื่อว่ามีเขาสวยที่สุด สูญพันธุ์จากโลกใบนี้

จากบทความจากบันทึกจากหนังสือต่างๆ ที่ได้อ่านและรวบรวม มาให้ผู้ที่สนใจ ในการอนุรักษ์ธรรมชาติได้รับทราบว่า สัตว์ป่าไทยที่ชื่อสมันนั้น สูญพันธุ์ไปจากโลกใบนี้เรียบร้อยแล้ว ด้วยเหตุอะไรกันแน่

เริ่มต้นจากสนธิสัญญาเบาว์ริงเกิดขึ้นในรัชสมัยของ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 วันที่ลงนาม 18 เมษายน พ.ศ. 2398

คู่สัญญา: ประเทศสยามกับสหราชอาณาจักร

จุดประสงค์ของฝรั่งมังค่าก็คือ เปลี่ยนให้เกิดการค้าเสรี เพื่อที่พวกเขาจะได้รับประโยชน์จากการค้าขายสินค้าต่างๆ และหนึ่งในสินค้าสำคัญ ก็คือข้าว

เมื่อจะทำการค้าข้าว ก็ต้องมีพื้นที่นาจำนวนมากๆเพื่อให้ได้ผลผลิตเยอะๆ และที่ที่เหมาะสมก็ไม่พ้นที่ราบลุ่มทุ่งรังสิต ดังนั้นครองรังสิตจึงถูกขุดขึ้น โดยบริษัท ขุดคลองคูนาสยาม ในราวปีพ.ศ 2430 ในสมัยรัชกาลที่ 4 นั่นเอง

วัตถุประสงค์ของการขุดคลอง เพื่อเก็บน้ำและส่งไปหล่อเลี้ยงนาข้าวทั้งสองฝั่งคลองที่ขุดขึ้น เป็นจำนวนกว่า 1.3 ล้านไร่เลยทีเดียว สมันนั้นในอดีตมีชุกชุมมากมายในที่ราบภาคกลาง ที่น้ำท่วมถึง รวมทั้งทุ่งรังสิต เมื่อมีการทำนา ก็ต้องมีคนเข้ามาทำนามีคนเข้าออกมากมายมากขึ้น

การล่าสัตว์ที่มีจำนวนชุกชุม และทำได้ง่ายอย่างสมัน จึงเกิดขึ้น  จะเรียกว่าโศกนาฏกรรมก็ว่าได้ เพราะสมันนั้น ไม่มีการป้องกันตัวเอง ขนาดคนสามารถเดินเข้าไปตีตาย แล้วเอาเนื้อไปกินเอาเขาไปขายได้เลย จากบันทึก สมันมีชุกชุมไปถึงทุ่งดงละคร ที่จังหวัดนครนายก

เวลาหน้าฝน ชาวบ้านจะขี่ควายลุยน้ำ ไปไล่แทงสมันที่หนีน้ำไปอยู่บนที่ดอน ในนา ได้เนื้อสมันไปจำนวนมาก ในที่สุดสมันก็ลดจำนวนลงเรื่อยๆ จนกระทั่ง มีบันทึกว่า พ.ศ 2475 สมันในธรรมชาติตัวสุดท้ายลูกนายตำรวจคนหนึ่งยิงตาย

ส่วนสมันในที่เลี้ยงก็มีบันทึกไว้ว่าในปีพ.ศ 2481 ที่วัดแถวมหาชัย มีเจ้าอาวาสเลี้ยงสมันไว้ 1 ตัว แต่ก็ถูกคนเมาตีตาย เพราะแค่ไปยืนขวางทาง เห็นได้ว่าโลกใบนี้ มนุษย์เอาตัวเองไปศูนย์กลางอยู่เสมอ

เมื่อมีความเจริญเกิดขึ้นของมนุษย์ ไม่ว่าในเรื่องใด ผู้ที่ถูกเบียดเบียนออกไป เป็นสิ่งแรกก็คือสัตว์นั่นเอง สมันจากโลกใบนี้ไปแบบไม่มีวันกลับ เหลือไว้เพียงแค่รูปปั้น สวนสัตว์ดุสิต ในอดีต และเขาอยู่ในพิพิธภัณฑ์ เท่านั้น