JJNY : เท้งพบจิสด้า ถกบริหารจัดการภัยพิบัติ│รักชนกซัด‘ทูตรัศม์’│“อ.ตฤณห์”คำนวณอาจเฉียด 1,000 ราย│อุณหภูมิลดอีก ใต้ฝนหนัก

เมื่อวันที่ 28 พ.ย. 2568 ที่สำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (GISTDA) ศูนย์ราชการฯ นายณัฐพงษ์ เรืองปัญญาวุฒิ หัวหน้าพรรคประชาชน พร้อมด้วย นายณัฐพล โตวิจักษ์ชัยกุล สส.เชียงใหม่ พรรคประชาชน นสยเดชรัต สุขกำเนิด ผู้อำนวยการนโยบายพรรคประชาชน และนายนิธิกร บุญยกุลเจริญ นักนโยบายดิจิทัล พรรคประชาชน เข้าหารือกับคณะผู้บริหาร GISTDA เกี่ยวกับการใช้เทคโนโลยีภูมิสารสนเทศและข้อมูลดาวเทียมเพื่อการช่วยเหลือประชาชน ในการฟื้นฟูหลังภัยพิบัติน้ำท่วมพื้นที่ภาคใต้ล่าสุด และการบริหารจัดการภัยพิบัติที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต

.

โดยนายณัฐพงษ์และคณะ ได้ร่วมรับฟังการบรรยายจากคณะผู้บริหาร GISTDA พร้อมแลกเปลี่ยนซักถามข้อมูลที่สามารถนำมาใช้ในการบริหารจัดการภัยพิบัติ พร้อมข้อเสนอที่สามารถนำไปสู่การปรับปรุงการใช้ข้อมูลจาก GISTDA และการบริหารจัดการภัยพิบัติในอนาคตให้ดีกว่าที่เป็นอยู่ในปัจจุบันได้

นายณัฐพงษ์ระบุว่าสิ่งที่มีการหารือกันในวันนี้ สำหรับกรณีการฟื้นฟูเยียวยา สามารถใช้ข้อมูลตำแหน่งที่ตั้งบ้านจากไปรษณีย์ไทย ผ่าน D/ID เพื่อใช้ประกอบกับข้อมูลภาพถ่ายดาวเทียมที่ประมวลผลข้อมูลน้ำท่วมย้อนหลัง ในการเร่งจ่ายเงินเยียวยา น่าจะสามารถนำไปสู่การระบุพิกัดที่แม่นยำได้ว่าบริเวณไหนได้ผลกระทบบ้าง พร้อมออกแบบการจ่ายเงินเยียวยาที่มีประสิทธิภาพ ก่อนหน้านี้การเยียวยาภัยพิบัติมักมีปัญหาที่ประชาชนต้องพิสูจน์ว่าเป็นผู้ได้รับผลกระทบจริงๆ ต้องมีการทำประชาคม ต้องให้ผู้ใหญ่บ้านรับรอง กว่าจะได้เงินเยียวยาก็ล่าช้า

.

ข้อเสนอของตนคือควรจะมีการแบ่งจ่ายเงินเยียวยาเป็นสองส่วน ส่วนแรกคือเงินเยียวยาพื้นฐาน ที่ผู้ที่อยู่ในพื้นที่ภัยพิบัติได้รับเท่ากันทุกคนโดยไม่ต้องมีการพิสูจน์ กับอีกส่วนคือการเยียวยาตามที่ได้รับความเสียหายจริง ที่ต้องอาศัยการพิสูจน์ ซึ่งวันนี้ได้มีการหารือว่าจากข้อมูลของ GISTDA การออกแบบเช่นนี้จะพอทำได้หรือไม่ โดยนำข้อมูลภัยพิบัติจริงมาซ้อนทับเลเยอร์ข้อมูลด้านอื่นๆ ซึ่งได้รับการยืนยันว่าทำได้ และไปรษณีย์ไทยก็สามารถสนับสนุนข้อมูลพิกัด-เลขที่บ้านได้ ในฐานะรัฐวิสาหกิจให้การกำกับดูแลของกระทรวง DE

.

นายณัฐพงษ์กล่าวต่อไปว่าจากการหารือในวันนี้ ได้ทราบว่าที่ผ่านมา GISTDA มีการเก็บข้อมูลแผนที่น้ำท่วมมาต่อเนื่องทุกปีตั้งแต่ปี 2543 มา สิ่งที่ตนได้สอบถามหารือไปคือภาครัฐสามารถนำข้อมูลที่ GISTDA มีอยู่มาประกอบกับข้อมูลระดับความลึก (DEM) ของพื้นที่ที่ได้รับผลกระทบในอดีต และข้อมูลปริมาณน้ำฝน เพื่อคาดการณ์ภัยพิบัติล่วงหน้าอย่างแม่นยำและเป็นวิทยาศาสตร์ได้หรือไม่ คำตอบก็คือเป็นสิ่งที่สามารถทำได้

.

ดังนั้นข้อมูลจึงเป็นสิ่งที่ภาครัฐมีอยู่แล้ว จึงควรใช้ข้อมูลเหล่านี้มาคาดการณ์ได้ ครั้งนี้ข้อมูลบ่งชี้อยู่แล้วว่าปริมาณฝนมากกว่าในอดีต ถ้ามีการทำงานโดยเอาข้อมูลนี้มาประมวลผลล่วงหน้า จะสามารถทำให้ประชาชนเชื่อถือการแจ้งเตือนมากขึ้น ไม่เพียงแต่บอกเพียงระดับน้ำเท่านั้น แต่สามารถประมวลผลร่วมกับข้อมูล Cell Site จากผู้ให้บริการเครือข่ายมือถือ ในการประเมินจำนวนผู้ได้รับผลกระทบที่ต้องสั่งอพยพ/ตกค้างในพื้นที่ ซึ่งข้อดีของการใช้ข้อมูล Cell Site คือ การได้ข้อมูลจำนวนคนจริงที่มีความแม่นยำกว่าการใช้ทะเบียนราษฎร์ และสามารถทราบถึงสัญชาติของชาวต่างชาติที่อยู่ในบริเรณที่เกิดภัยพิบัติจากการเปิด roaming เพื่อใช้ในการส่งต่อข้อมูลประสานงานไปยังสถานทูตประเทศต่างๆ ได้อีกด้วย

.

การใช้ข้อมูลภูมิสารสนเทศจาก GISTDA จะเป็นส่วนสำคัญในการจัดการภัยพิบัติ ทั้งก่อนเกิดเหตุ ระหว่างเกิดเหตุ และหลังเกิดเหตุ เช่น การฟื้นฟูเยียวยา ฯลฯ ได้อย่างทรงประสิทธิภาพ

.

นายณัฐพงษ์ยังกล่าวต่อไปว่า ปัญหาที่สะสมมานานของประเทศไทยคือ เรายังขาดชุดข้อมูลที่มีคุณค่าสูง (High Value Datasets) และเป็นปัจจุบัน เช่น ฐานข้อมูลประชากรที่ต้องใช้ Data การคาดการณ์ประชากรจากแหล่งอื่น ๆ แทนที่จะมีพิกัดอย่างแม่นยำ พร้อมกับข้อมูล GIS ด้านผังเมืองที่ยังไม่อัพเดท เซนเซอร์ภาคพื้นดินที่ใช้วัดปริมาณฝนก็ต้องละเอียดขึ้น ก็จะทำให้สามารถนำวิทยาศาสตร์ มาใช้รับมือกับภัยพิบัติต่าง ๆ ได้ดีขึ้น

.

.

จากสถานการณ์น้ำท่วมในพื้นที่ภาคใต้ ซึ่งมีประชาชนได้รับผลกระทบในวงกว้าง โดยหนึ่งในจุดที่น้ำท่วมหนักคือ อ.หาดใหญ่ จ.สงขลา แม้ขณะนี้หลายพื้นที่จุดที่น้ำท่วมสูงลดลงเกือบหมดแล้ว แต่สถานการณ์ยังไม่คลี่คลายเพราะยังพบจำนวนผู้เสียชีวิตอย่างต่อเนื่อง โดยล่าสุดมีการรายงานยอดผู้เสียชีวิตอย่างไม่เป็นทางการ โดยในพื้นที่ภาคใต้กว่า 145 ราย และในพื้นที่จังหวัดสงขลาจังหวัดเดียวกว่า 110 ราย

.

ซึ่งจากเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น นักวิชาการหลายท่านวิเคราะห์ว่า จำนวนผู้เสียชีวิตจะเพิ่มขึ้นอีก บางคนบอกว่าอาจสูงถึง 1,000 ราย

โดย อ.ตฤณห์ โพธิ์รักษา นักอาชญาวิทยาเชิงจิตวิทยาและพฤติกรรมอาชญากร โพสต์เฟซบุ๊ก ระบุว่า

.

.

ด้าน นาวาโท นพ.อรรถสิทธิ์ ดุลอำนวย แผนกนิติเวชศาสตร์ โรงพยาบาลภูมิพลอดุลยเดช ได้วิเคราะห์ตัวเลขผู้เสียชีวิตจากเหตุน้ำท่วมหาดใหญ่เช่นกัน โดยบอกว่า หากมีการคำนวณการเสียชีวิตส่วนเกิน (excess mortality) รวมกับการเสียชีวิตโดยตรงจากภัยพิบัติ เราจะเห็นผลกระทบที่แท้จริงจากภัยพิบัติหรือตัวเลขผู้เสียชีวิตที่แท้จริง

.

โดยนาวาโท นพ.อรรถสิทธิ์ ขยายต่อว่า การจะเห็นผลกระทบจากภัยพิบัติมากน้อยแค่ไหน สามารถคำนวณได้ โดยเอาจำนวนผู้เสียชีวิตช่วงเวลาน้ำท่วมในเวลาเดียวกัน แต่ในขณะนั้นน้ำอาจไม่ได้ท่วม มาเป็นตัวตั้ง แล้วนำจำนวนผู้เสียชีวิตปัจจุบันในช่วงเวลาเดียวกันไปลบออก ยกตัวอย่างหากในปี 2567 สัปดาห์ที่ 3 ของเดือนมีผู้เสียชีวิต 10 ราย แต่ปีนี้ (2568) ในช่วงเวลาเดียวกันมีผู้เสียชีวิต 60 คน หมายความว่ามีอัตราการเสียชีวิตส่วนเกิน 50 คน ตัวเลข 50 คนคือผลกระทบที่แท้จริง ซึ่งสาเหตุการเสียชีวิตไม่ได้มาจากแค่จมเท่านั้น แต่มาจากสาเหตุ เช่น ไม่ได้ล้างไต ไม่ได้รักษาโรคหัว ไปโรงพยาบาลไม่ทัน

.