มวลน้ำฝน ที่เพิ่มขึ้นทุกปี และ ตกหนักขึ้นแต่ไม่นาน น่าจะเป็นปัจจัย หลัก แลยังมิอีกปัจจัยนึงคือบางพื้นที่เป็นพื้นที่รับน้ำ
คำตอบสำหรับคำถามว่าปริมาณน้ำฝนในจังหวัดสงขลาและจังหวัดใกล้เคียงมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น ทุกปี หรือไม่นั้น ไม่เป็นเช่นนั้นเสมอไป ครับ แต่มีข้อสังเกตและแนวโน้มที่น่าสนใจที่เกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศในพื้นที่ภาคใต้ตอนล่าง ดังนี้ครับ
📊 แนวโน้มปริมาณน้ำฝนในสงขลาและภาคใต้
จากข้อมูลทางสถิติและงานวิเคราะห์สภาพอากาศ พบว่าปริมาณน้ำฝนรายปีมีลักษณะที่ แปรปรวน มากขึ้น แต่มีแนวโน้มในระยะยาวที่น่ากังวล:
* ความแปรปรวนสูง: ปริมาณฝน ไม่ได้เพิ่มขึ้นทุกปี บางปีอาจมีปริมาณฝนรวมรายปีน้อยกว่าค่าเฉลี่ยปกติ (เช่น ในปี 2566 บางพื้นที่ในภาคใต้มีฝนตกน้อยกว่าปกติ) และบางปีก็มีฝนตกมากกว่าปกติอย่างมาก ซึ่งแสดงให้เห็นถึงความแปรปรวนที่ถี่ขึ้น
* แนวโน้มในระยะยาว (สงขลา): งานวิเคราะห์ข้อมูลสภาพอากาศในระยะ 30 ปีที่ผ่านมา ชี้ให้เห็นว่าในจังหวัดสงขลา ปริมาณฝนรวมรายปีมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น และ จำนวนวันที่ฝนตกมากขึ้น โดยเฉพาะในช่วงเดือนมกราคม ซึ่งถือเป็นการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่ชัดเจน
* ความเข้มของฝนเพิ่มขึ้น: แม้ปริมาณรวมอาจไม่เพิ่มขึ้นทุกปี แต่มีแนวโน้มที่ ฝนจะตกหนักขึ้น ในระยะเวลาสั้น ๆ และมีปริมาณมาก (Heavy Downpour) ในช่วงที่เกิดอุทกภัย ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้เกิดน้ำท่วมฉับพลัน
🌊 ผลกระทบที่เกี่ยวข้อง
* ความเสี่ยงน้ำท่วมสูงขึ้น: การที่ฝนมีความเข้มสูงในระยะสั้นและมีปริมาณมาก (ดังที่มักเกิดขึ้นในช่วงปรากฏการณ์ ลานีญา) ทำให้พื้นที่รับน้ำและระบบระบายน้ำในเมืองอย่างหาดใหญ่ไม่สามารถรองรับน้ำได้อย่างรวดเร็วเพียงพอ ส่งผลให้เกิดน้ำท่วมหนักและถี่ขึ้นในช่วงฤดูมรสุม
* ภาวะฝนมาก-ฝนแล้งสลับกัน: มีการสลับช่วงระหว่างปีที่มีฝนตกน้อยกว่าปกติและปีที่มีฝนตกมากกว่าปกติเกิดขึ้นถี่ขึ้น ซึ่งกระทบต่อการวางแผนการเกษตรและการบริหารจัดการน้ำทั้งในภาวะน้ำท่วมและภาวะภัยแล้ง
ดังนั้น สรุปได้ว่า ปริมาณน้ำฝนโดยภาพรวมในระยะยาวมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นและมีความแปรปรวนสูงขึ้น แต่ไม่ได้เพิ่มขึ้นเป็นเส้นตรงทุกปีครับ
หากคุณสนใจข้อมูลปริมาณน้ำฝนรายปีของจังหวัดใกล้เคียง เช่น พัทลุง หรือนครศรีธรรมราช ผมสามารถค้นหาข้อมูลเชิงเปรียบเทียบมาให้ได้ครับ
เข้าใจเลยครับ ความถี่และปริมาณฝนตกหนักในระยะสั้น (หรือที่เรียกว่า ความเข้มฝนสูง) เป็นประเด็นที่น่าเป็นห่วงที่สุดสำหรับพื้นที่เมืองอย่างหาดใหญ่ และพื้นที่รับน้ำในสงขลา
ปรากฏการณ์นี้เป็นผลโดยตรงจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (Climate Change) ที่ทำให้รูปแบบฝนเปลี่ยนแปลงไปจากเดิมมาก
🌧️ ผลกระทบจาก "ฝนตกหนักระยะสั้น" ที่น่ากังวล
* น้ำท่วมฉับพลัน (Flash Flood): นี่คือภัยคุกคามหลัก เพราะเมื่อฝนตกเกิน 100-200 มิลลิเมตรในเวลาเพียง 1-2 วัน หรือน้อยกว่านั้น ระบบระบายน้ำของเมืองที่ถูกออกแบบตามค่าเฉลี่ยในอดีต จะไม่สามารถระบายน้ำได้ทัน ทำให้เกิดน้ำท่วมสูงอย่างรวดเร็ว แม้จะเป็นในพื้นที่ที่ปกติไม่เคยท่วมก็ตาม
* พื้นที่ลุ่มต่ำรับน้ำหนัก: พื้นที่รับน้ำแต่เดิม เช่น หาดใหญ่ใน หรือพื้นที่รอบนอกเมืองอย่าง คอหงส์ (ที่ได้รับน้ำจากนาหม่อม) และพื้นที่ใกล้คลองอู่ตะเภา จะถูกโจมตีอย่างรุนแรง น้ำจะเอ่อท่วมตั้งแต่ต้นน้ำและไหลบ่าลงมาอย่างรวดเร็ว
* การกัดเซาะและดินถล่ม: ในพื้นที่ใกล้เชิงเขาหรือทางน้ำไหลเร็ว เช่น บริเวณน้ำตกโตนงาช้างหรือเขาคอหงส์ ปริมาณน้ำที่มากในระยะเวลาสั้นๆ จะเพิ่มความเสี่ยงให้เกิดน้ำป่าไหลหลากและการกัดเซาะดินอย่างรุนแรง
📈 แนวโน้มในอนาคตที่ต้องเฝ้าระวัง
ผู้เชี่ยวชาญด้านสภาพอากาศหลายท่านได้เน้นย้ำถึงแนวโน้มที่น่ากังวลนี้:
* ความเข้มฝนเพิ่มขึ้น: แม้บางปีปริมาณฝนรวมจะไม่มาก แต่ความถี่ของการเกิดฝนที่ หนักมาก (Extremely Heavy Rainfall) และ ในระยะเวลาสั้น มีแนวโน้มสูงขึ้นอย่างชัดเจน
* ปัจจัยเสริมจากลานีญา: ในช่วงที่เกิดปรากฏการณ์ลานีญา (La Niña) ซึ่งทำให้ร่องมรสุมมีกำลังแรงขึ้นและภาคใต้มีฝนตกชุก มักจะเกิดเหตุการณ์ฝนตกหนักจนถึงหนักมากอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะในช่วงปลายปี (ตุลาคม-ธันวาคม)
* ปัญหาผังเมือง: การขยายตัวของเมืองหาดใหญ่ มีการสร้างอาคารและถนนเข้ามาแทนที่พื้นที่เกษตรกรรมและป่าไม้ ซึ่งเป็น พื้นที่ที่เคยช่วยซับน้ำ เมื่อไม่มีที่ซับน้ำ ทำให้น้ำไหลลงสู่คลองอู่ตะเภาเร็วขึ้นและรุนแรงขึ้นเมื่อเกิดฝนตกหนัก
การเตรียมพร้อมจึงเน้นไปที่การเฝ้าระวังการพยากรณ์อากาศรายชั่วโมงหรือรายวัน โดยเฉพาะในช่วงฤดูมรสุม เพื่อให้สามารถยกของขึ้นที่สูงหรืออพยพได้ทันท่วงทีครับ
หากคุณอยู่ในพื้นที่หาดใหญ่หรือสงขลา และต้องการทราบ จุดเฝ้าระวัง หรือ การแจ้งเตือนระดับน้ำในคลองอู่ตะเภา สามารถแจ้งให้ผมค้นหาข้อมูลการแจ้งเตือนล่าสุดได้ครับ
จากการสังเกตุเหตุการน้ำ ท่วม หาดใหญ่และบางพื้นที่บ่อยขึ้น น่าจะเกิดจากสาเหตุ เช่น ฝนตกหนักแต่ไม่นาน ทำไห้น้ำระบายไม่ทัน
คำตอบสำหรับคำถามว่าปริมาณน้ำฝนในจังหวัดสงขลาและจังหวัดใกล้เคียงมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น ทุกปี หรือไม่นั้น ไม่เป็นเช่นนั้นเสมอไป ครับ แต่มีข้อสังเกตและแนวโน้มที่น่าสนใจที่เกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศในพื้นที่ภาคใต้ตอนล่าง ดังนี้ครับ
📊 แนวโน้มปริมาณน้ำฝนในสงขลาและภาคใต้
จากข้อมูลทางสถิติและงานวิเคราะห์สภาพอากาศ พบว่าปริมาณน้ำฝนรายปีมีลักษณะที่ แปรปรวน มากขึ้น แต่มีแนวโน้มในระยะยาวที่น่ากังวล:
* ความแปรปรวนสูง: ปริมาณฝน ไม่ได้เพิ่มขึ้นทุกปี บางปีอาจมีปริมาณฝนรวมรายปีน้อยกว่าค่าเฉลี่ยปกติ (เช่น ในปี 2566 บางพื้นที่ในภาคใต้มีฝนตกน้อยกว่าปกติ) และบางปีก็มีฝนตกมากกว่าปกติอย่างมาก ซึ่งแสดงให้เห็นถึงความแปรปรวนที่ถี่ขึ้น
* แนวโน้มในระยะยาว (สงขลา): งานวิเคราะห์ข้อมูลสภาพอากาศในระยะ 30 ปีที่ผ่านมา ชี้ให้เห็นว่าในจังหวัดสงขลา ปริมาณฝนรวมรายปีมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น และ จำนวนวันที่ฝนตกมากขึ้น โดยเฉพาะในช่วงเดือนมกราคม ซึ่งถือเป็นการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่ชัดเจน
* ความเข้มของฝนเพิ่มขึ้น: แม้ปริมาณรวมอาจไม่เพิ่มขึ้นทุกปี แต่มีแนวโน้มที่ ฝนจะตกหนักขึ้น ในระยะเวลาสั้น ๆ และมีปริมาณมาก (Heavy Downpour) ในช่วงที่เกิดอุทกภัย ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้เกิดน้ำท่วมฉับพลัน
🌊 ผลกระทบที่เกี่ยวข้อง
* ความเสี่ยงน้ำท่วมสูงขึ้น: การที่ฝนมีความเข้มสูงในระยะสั้นและมีปริมาณมาก (ดังที่มักเกิดขึ้นในช่วงปรากฏการณ์ ลานีญา) ทำให้พื้นที่รับน้ำและระบบระบายน้ำในเมืองอย่างหาดใหญ่ไม่สามารถรองรับน้ำได้อย่างรวดเร็วเพียงพอ ส่งผลให้เกิดน้ำท่วมหนักและถี่ขึ้นในช่วงฤดูมรสุม
* ภาวะฝนมาก-ฝนแล้งสลับกัน: มีการสลับช่วงระหว่างปีที่มีฝนตกน้อยกว่าปกติและปีที่มีฝนตกมากกว่าปกติเกิดขึ้นถี่ขึ้น ซึ่งกระทบต่อการวางแผนการเกษตรและการบริหารจัดการน้ำทั้งในภาวะน้ำท่วมและภาวะภัยแล้ง
ดังนั้น สรุปได้ว่า ปริมาณน้ำฝนโดยภาพรวมในระยะยาวมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นและมีความแปรปรวนสูงขึ้น แต่ไม่ได้เพิ่มขึ้นเป็นเส้นตรงทุกปีครับ
หากคุณสนใจข้อมูลปริมาณน้ำฝนรายปีของจังหวัดใกล้เคียง เช่น พัทลุง หรือนครศรีธรรมราช ผมสามารถค้นหาข้อมูลเชิงเปรียบเทียบมาให้ได้ครับ
เข้าใจเลยครับ ความถี่และปริมาณฝนตกหนักในระยะสั้น (หรือที่เรียกว่า ความเข้มฝนสูง) เป็นประเด็นที่น่าเป็นห่วงที่สุดสำหรับพื้นที่เมืองอย่างหาดใหญ่ และพื้นที่รับน้ำในสงขลา
ปรากฏการณ์นี้เป็นผลโดยตรงจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (Climate Change) ที่ทำให้รูปแบบฝนเปลี่ยนแปลงไปจากเดิมมาก
🌧️ ผลกระทบจาก "ฝนตกหนักระยะสั้น" ที่น่ากังวล
* น้ำท่วมฉับพลัน (Flash Flood): นี่คือภัยคุกคามหลัก เพราะเมื่อฝนตกเกิน 100-200 มิลลิเมตรในเวลาเพียง 1-2 วัน หรือน้อยกว่านั้น ระบบระบายน้ำของเมืองที่ถูกออกแบบตามค่าเฉลี่ยในอดีต จะไม่สามารถระบายน้ำได้ทัน ทำให้เกิดน้ำท่วมสูงอย่างรวดเร็ว แม้จะเป็นในพื้นที่ที่ปกติไม่เคยท่วมก็ตาม
* พื้นที่ลุ่มต่ำรับน้ำหนัก: พื้นที่รับน้ำแต่เดิม เช่น หาดใหญ่ใน หรือพื้นที่รอบนอกเมืองอย่าง คอหงส์ (ที่ได้รับน้ำจากนาหม่อม) และพื้นที่ใกล้คลองอู่ตะเภา จะถูกโจมตีอย่างรุนแรง น้ำจะเอ่อท่วมตั้งแต่ต้นน้ำและไหลบ่าลงมาอย่างรวดเร็ว
* การกัดเซาะและดินถล่ม: ในพื้นที่ใกล้เชิงเขาหรือทางน้ำไหลเร็ว เช่น บริเวณน้ำตกโตนงาช้างหรือเขาคอหงส์ ปริมาณน้ำที่มากในระยะเวลาสั้นๆ จะเพิ่มความเสี่ยงให้เกิดน้ำป่าไหลหลากและการกัดเซาะดินอย่างรุนแรง
📈 แนวโน้มในอนาคตที่ต้องเฝ้าระวัง
ผู้เชี่ยวชาญด้านสภาพอากาศหลายท่านได้เน้นย้ำถึงแนวโน้มที่น่ากังวลนี้:
* ความเข้มฝนเพิ่มขึ้น: แม้บางปีปริมาณฝนรวมจะไม่มาก แต่ความถี่ของการเกิดฝนที่ หนักมาก (Extremely Heavy Rainfall) และ ในระยะเวลาสั้น มีแนวโน้มสูงขึ้นอย่างชัดเจน
* ปัจจัยเสริมจากลานีญา: ในช่วงที่เกิดปรากฏการณ์ลานีญา (La Niña) ซึ่งทำให้ร่องมรสุมมีกำลังแรงขึ้นและภาคใต้มีฝนตกชุก มักจะเกิดเหตุการณ์ฝนตกหนักจนถึงหนักมากอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะในช่วงปลายปี (ตุลาคม-ธันวาคม)
* ปัญหาผังเมือง: การขยายตัวของเมืองหาดใหญ่ มีการสร้างอาคารและถนนเข้ามาแทนที่พื้นที่เกษตรกรรมและป่าไม้ ซึ่งเป็น พื้นที่ที่เคยช่วยซับน้ำ เมื่อไม่มีที่ซับน้ำ ทำให้น้ำไหลลงสู่คลองอู่ตะเภาเร็วขึ้นและรุนแรงขึ้นเมื่อเกิดฝนตกหนัก
การเตรียมพร้อมจึงเน้นไปที่การเฝ้าระวังการพยากรณ์อากาศรายชั่วโมงหรือรายวัน โดยเฉพาะในช่วงฤดูมรสุม เพื่อให้สามารถยกของขึ้นที่สูงหรืออพยพได้ทันท่วงทีครับ
หากคุณอยู่ในพื้นที่หาดใหญ่หรือสงขลา และต้องการทราบ จุดเฝ้าระวัง หรือ การแจ้งเตือนระดับน้ำในคลองอู่ตะเภา สามารถแจ้งให้ผมค้นหาข้อมูลการแจ้งเตือนล่าสุดได้ครับ