มนุษย์ ไม่ได้วิวัฒนาการมาจากลิง !!!

​ผมเชื่อว่าพวกเราทุกคนต้องเคยได้ยินประโยคที่ว่า "มนุษย์วิวัฒนาการมาจากลิง" กันมาตั้งแต่เด็กใช่ไหมครับ เวลาไปสวนสัตว์เห็นชิมแปนซี เราก็มักจะคิดว่า "นี่ไง... บรรพบุรุษเรา" แต่วันนี้ผมอยากจะมาชวนคุยและ "แก้ไข" ความเข้าใจผิดที่ใหญ่หลวงที่สุดเรื่องหนึ่งของทฤษฎีวิวัฒนาการครับ
1.ลิงในปัจจุบัน คือ "ญาติ" ไม่ใช่ "ปู่ทวด"
​นี่คือหัวใจที่สำคัญที่สุดครับ
​ให้ลองนึกภาพครอบครัวง่ายๆ ครับ... คุณกับลูกพี่ลูกน้องของคุณ
​คุณ ไม่ได้เกิดมาจาก ลูกพี่ลูกน้องของคุณ
​ลูกพี่ลูกน้อง ก็ไม่ได้เกิดมาจาก คุณ
​แต่... ทั้งคุณและลูกพี่ลูกน้อง มี "ปู่ย่า/ตายาย" ร่วมกัน
​ความสัมพันธ์ของเรากับ "ลิง" (โดยเฉพาะ ชิมแปนซี) ก็เหมือนกันเป๊ะครับ
​มนุษย์ ไม่ได้วิวัฒนาการมาจาก ชิมแปนซี
​ชิมแปนซี ก็ไม่ได้วิวัฒนาการมาจาก มนุษย์
​แต่... มนุษย์และชิมแปนซี มี "บรรพบุรุษร่วม" (Common Ancestor) ตัวหนึ่งที่เคยมีชีวิตอยู่เมื่อประมาณ 6-8 ล้านปีก่อนครับ
บรรพบุรุษร่วมตัวนี้ "ไม่ใช่" ทั้งมนุษย์ และ "ไม่ใช่" ทั้งชิมแปนซี แต่มันเป็นสิ่งมีชีวิตสายพันธุ์หนึ่ง ที่เมื่อเวลาผ่านไป ลูกหลานของมันได้แยกออกเป็นอย่างน้อยสองสายหลักๆ
​สายที่ 1: ค่อยๆ วิวัฒนาการ... ผ่านอีกหลายล้านปี จนกลายมาเป็น มนุษย์ (Homo sapiens) ในปัจจุบัน
​สายที่ 2: ค่อยๆ วิวัฒนาการ... ในเส้นทางของตัวเอง จนกลายมาเป็น ชิมแปนซี ในปัจจุบัน
​ดังนั้น ชิมแปนซีที่อยู่ในสวนสัตว์ คือ "ลูกพี่ลูกน้อง" ที่สนิทที่สุด (ทางชีววิทยา) ของเราครับ ไม่ใช่ "ปู่ทวด" ของเรา
2. "ลิง" ที่เราพูดถึง... มันคนละ "ลิง" กัน
​อีกเรื่องที่คนสับสนมาก คือคำว่า "ลิง" ในภาษาไทยครับ
​ในทางวิทยาศาสตร์ เขาแบ่งกลุ่มกันแบบนี้ครับ
​Monkeys (ลิงมีหาง): เช่น ลิงแสม, ลิงกัง, ลิงบาบูน พวกนี้คือ "ญาติห่างๆ" ของเราครับ เรามีบรรพบุรุษร่วมกับพวกเขาก็จริง แต่นั่นต้องย้อนไปไกลถึง 25-30 ล้านปีก่อนเลยทีเดียว
​Apes (ลิงไม่มีหาง): นี่คือ "ครอบครัว" ของเราครับ กลุ่มนี้รวมถึง อุรังอุตัง, กอริลลา, ชิมแปนซี, โบโนโบ... และ มนุษย์
​ในทางชีววิทยา มนุษย์ (Human) ถูกจัดอยู่ในกลุ่ม "Apes" (หรือลิงไม่มีหาง) ครับ
​ดังนั้น ถ้าจะพูดให้ถูกต้องคือ:
​เราแยกสายจาก "ลิงมีหาง" (Monkeys) ไปนานมากแล้ว
​เราอยู่ในกลุ่ม "ลิงไม่มีหาง" (Apes)
​เรามีบรรพบุรุษร่วมกับชิมแปนซี (Ape อีกชนิด) เมื่อ 6-8 ล้านปีก่อน
ดังนั้น ถ้าจะพูดให้ถูกต้องคือ:
​เราแยกสายจาก "ลิงมีหาง" (Monkeys) ไปนานมากแล้ว
​เราอยู่ในกลุ่ม "ลิงไม่มีหาง" (Apes)
​เรามีบรรพบุรุษร่วมกับชิมแปนซี (Ape อีกชนิด) เมื่อ 6-8 ล้านปีก่อน
3. คำถามยอดฮิต: "ถ้าคนมาจากลิง แล้วทำไมลิงยังอยู่?
ทีนี้พอกลับไปใช้หลักการ "ลูกพี่ลูกน้อง" มันก็จะตอบคำถามนี้ได้ง่ายมากครับ
​คำถามนี้ก็เหมือนกับถามว่า "ถ้าคุณมาจากปู่ย่า แล้วทำไมลูกพี่ลูกน้องคุณยังอยู่?"
​มันก็ต้องยังอยู่สิครับ! เพราะทั้งคุณและลูกพี่ลูกน้อง ต่างก็เป็น "ลูกหลาน" ของปู่ย่าเหมือนกัน เพียงแต่อยู่คนละสายครอบครัว (คุณมาจากสายพ่อ/แม่ของคุณ, เขาก็มาจากสายพ่อ/แม่ของเขา)
​"ลิง" (ในที่นี้คือชิมแปนซี) ก็ยังคงอยู่ เพราะพวกมันคือลูกหลาน "สายลูกพี่ลูกน้อง" ที่วิวัฒนาการขนานกันมากับ "สายมนุษย์" นั่นเองครับ พวกเขาไม่ได้หยุดวิวัฒนาการนะครับ เขาก็ปรับตัวในป่าของเขาไป ส่วนเราก็ปรับตัวในทุ่งหญ้าของเราไป
วิวัฒนาการ ไม่ใช่ "บันได" ที่ลิงค่อยๆ ปีนขึ้นมาจนกลายเป็นคน (แบบภาพที่เราเห็นบ่อยๆ ที่ลิงค่อยๆ หลังตรงขึ้น)
​แต่ วิวัฒนาการ คือ "ต้นไม้" ที่แตกกิ่งก้านสาขาครับ
​มี "ลำต้น" (บรรพบุรุษร่วม)
​พอถึงจุดหนึ่ง มันก็ "แตกกิ่ง"
​กิ่งหนึ่งไปเป็นชิมแปนซี ​กิ่งหนึ่งไปเป็นมนุษย์
​(และจริงๆ มันเคยมีกิ่งมนุษย์สายพันธุ์อื่น เช่น นีแอนเดอร์ทัล อีกเยอะแยะเลย แต่สูญพันธุ์ไปหมด เหลือแค่กิ่ง "โฮโมเซเปียนส์" ของเรา)
​การพูดว่า "มนุษย์วิวัฒนาการมาจากลิง" มันเป็นการ "รวบรัด" จนความหมายที่แท้จริงหายไปครับ
ถ้าจะพูดสั้นๆ ให้ตรงและเข้าใจง่ายที่สุด คงต้องพูดว่า "มนุษย์มีบรรพบุรุษร่วมกันกับลิง" ครับ