สารคดีประวัติศาสตร์ XB-70 Valkyrie ไททันความเร็ว 3 มัคที่เกิดมาผิดยุค
XB-70 Valkyrie ซึ่งเป็นเครื่องบินทิ้งระเบิดเชิงยุทธศาสตร์ความเร็วสูงเหนือเสียง 3 มัค ที่ถูกพัฒนาขึ้นในช่วงสงครามเย็น แต่ไม่เคยได้เข้าประจำการจริง และจบลงในฐานะเครื่องบินวิจัย
1. จุดกำเนิดท่ามกลางเปลวไฟสงครามเย็น: ทำไมโลกต้องมี XB-70?
ความต้องการ: ในช่วงสงครามเย็น สหรัฐฯ ต้องการเครื่องบินทิ้งระเบิดที่ ใหญ่เท่า B-52 แต่เร็วกว่า B-58 Hustler เพื่อครองความได้เปรียบทางอากาศและเป็นหลักประกันความมั่นคง
แนวคิดที่ถูกปัดตก: มีการพิจารณาแนวคิดที่ล้ำยุค เช่น การใช้ พลังงานนิวเคลียร์ (แต่ถูกยกเลิกด้วยปัญหาความปลอดภัย) และ เชื้อเพลิงพิเศษ (Zip Fuels) ที่มีโบรอนเป็นส่วนประกอบ (แต่มีปัญหาด้านต้นทุนและความซับซ้อน)
แรงผลักดัน: ความล้มเหลวของแนวคิดเก่าทำให้ต้องแสวงหาวิธีการใหม่ที่ปฏิวัติวงการ
2. กำเนิดวาลคีรี: สุดยอดนวัตกรรมวิศวกรรมการบิน
บริษัท North American Aviation ได้เข้ามาพร้อมการออกแบบที่พลิกโฉมหน้าประวัติศาสตร์:
หลักการ "Compression Lift": หัวใจสำคัญคือการใช้ประโยชน์จากคลื่นกระแทกที่เกิดจากการบินเหนือเสียง โดยเครื่องบินจะ "เหิน" ไปบนคลื่นกระแทกของตัวเอง คล้ายเรือโต้คลื่น การพับปลายปีก (Drooping Wing Tips) ช่วยกักเก็บคลื่นกระแทกและสร้างแรงยกเพิ่มเติม
การเอาชนะความร้อน: การบิน 3 มัค สร้างความร้อนสูง จึงใช้ สแตนเลสสตีล เป็นโครงสร้างหลัก และใช้เทคนิค "Honeycomb Sandwich" (โครงสร้างรวงผึ้ง) เพื่อให้แข็งแกร่ง เบา และทนความร้อนสูง
ระบบสำคัญ:
ขุมพลัง: เครื่องยนต์ General Electric YJ93 6 เครื่อง สร้างแรงขับมหาศาล
ความปลอดภัย: มี "Crew Escape Capsule" (แคปซูลนิรภัย) สำหรับนักบินดีดตัวในภาวะฉุกเฉิน
ชุดล้อลงจอด: ถูกออกแบบกลไกให้ หมุนและพับเก็บ ในพื้นที่จำกัด
3. เส้นทางการทดสอบที่ไม่ได้โรยด้วยกลีบกุหลาบ
เที่ยวบินแรก (21 ก.ย. 1964): ประสบปัญหาชุดล้อไม่พับเก็บ, ต้องดับเครื่องยนต์หนึ่งเครื่องกลางอากาศ และยางระเบิดขณะลงจอด
ปัญหาเรื้อรัง: ทีมงานต้องต่อสู้กับปัญหาใหญ่คือ เชื้อเพลิงรั่ว (จนต้องนำเทคโนโลยีจากโครงการ SR-71 มาแก้ไข) และ ยางระเบิด บ่อยครั้งจากความร้อนสูง (ต้องออกแบบยางชนิดพิเศษที่ถักทอด้วยเส้นใยอลูมิเนียม)
ระบบนิเวศสนับสนุน: โครงการนี้ต้องพึ่งพาระบบสนับสนุนภาคพื้นดินและทางอากาศขนาดใหญ่ เช่น คลังอะไหล่กว่า 2 ล้านชิ้น, การเตรียมการบินที่รัดกุม, และ ฝูงบินสนับสนุน (Chase Aircraft) เช่น F-104 ที่บินประกบเพื่อสังเกตการณ์ระบบ
4. ชัยชนะแห่งไททัน: พิชิตความเร็ว 3 มัค
วันประวัติศาสตร์: วันที่ 14 ตุลาคม 1965 เครื่องต้นแบบ AV-1 ประสบความสำเร็จในการบินด้วยความเร็ว 3 มัค (กว่า 2,000 ไมล์ต่อชั่วโมง) ที่ระดับความสูง 70,000 ฟุต พิสูจน์ว่าเทคโนโลยีสามารถทำได้จริง
5. มรสุมการเมืองและสมรภูมิที่เปลี่ยนไป
ผู้มาแทนที่: ความสำเร็จถูกสั่นคลอนด้วยการเกิดขึ้นของ ขีปนาวุธข้ามทวีป (ICBM) ซึ่งถูกมองว่ามีประสิทธิภาพ รวดเร็ว และมีต้นทุนถูกกว่า
การตัดสินใจของ McNamara: โรเบิร์ต แม็คนามารา รัฐมนตรีกลาโหม ไม่เชื่อมั่นในอนาคตของเครื่องบินทิ้งระเบิดแบบมีคนขับ และลดสถานะโครงการ XB-70 ลงเหลือเพียง เครื่องบินวิจัย สำหรับเก็บข้อมูลให้กับโครงการเครื่องบินขนส่งความเร็วเหนือเสียง (SST) ในอนาคต
อวสานของ AV-3: เครื่องต้นแบบลำที่สาม (AV-3) ซึ่งสร้างเสร็จแล้วถึง 75% และมีระบบนำทางและทิ้งระเบิดที่พร้อมติดตั้ง ถูกยกเลิก ไปอย่างน่าเสียดาย
6. วันวิปโยคกลางทะเลทราย: โศกนาฏกรรมของ AV-2
เหตุการณ์: วันที่ 8 มิถุนายน 1966 เกิดเที่ยวบินถ่ายภาพประชาสัมพันธ์ โดยมี XB-70 หมายเลขสอง (AV-2) เป็นศูนย์กลาง
วินาทีแห่งหายนะ: เครื่องบินขับไล่ F-104 Starfighter ที่ขับโดย โจ วอล์คเกอร์ บินเข้ามาใกล้ปลายปีกของ XB-70 มากเกินไป สันนิษฐานว่าถูก กระแสลมวนที่ปลายปีก (Wingtip Vortex) ดูดเข้าไป ทำให้ F-104 ชนและตัด แพนหางดิ่งทั้งสองข้าง ของ XB-70 จนหักสะบั้น
การสูญเสีย: XB-70 เสียการควบคุมและดิ่งตก นักบิน อัล ไวท์ ดีดตัวรอดชีวิต (ด้วยความโชคดี), แต่นักบินผู้ช่วย พันตรี คาร์ล เอส. ครอส เสียชีวิต พร้อมกับ โจ วอล์คเกอร์ นักบิน F-104
7. Valkyrie ลำสุดท้ายและมรดกที่ทิ้งไว้
ห้องทดลองบิน: AV-1 ลำที่เหลืออยู่ ทำหน้าที่เป็น "ห้องทดลองบิน" เก็บข้อมูลสำคัญด้านความเร็วเหนือเสียงตลอด 83 เที่ยวบิน ซึ่งเป็นรากฐานให้กับโครงการ SST ในอนาคต
อิทธิพลข้ามขั้วอำนาจ: ความหวาดกลัวต่อศักยภาพของ XB-70 ทำให้สหภาพโซเวียตต้องเร่งพัฒนาเครื่องบินขับไล่สกัดกั้นขึ้นมาโดยเฉพาะ นั่นคือ Mig-25 Foxbat
จุดจบ: วาลคีรีลำสุดท้าย (AV-1) ถูกนำไปจัดแสดงที่ พิพิธภัณฑ์กองทัพอากาศสหรัฐฯ ณ ฐานทัพอากาศไรท์-แพตเตอร์สัน ปิดฉากโครงการลงอย่างเป็นทางการ
สารคดีประวัติศาสตร์ XB-70 Valkyrie ไททันความเร็ว 3 มัคที่เกิดมาผิดยุค
1. จุดกำเนิดท่ามกลางเปลวไฟสงครามเย็น: ทำไมโลกต้องมี XB-70?
ความต้องการ: ในช่วงสงครามเย็น สหรัฐฯ ต้องการเครื่องบินทิ้งระเบิดที่ ใหญ่เท่า B-52 แต่เร็วกว่า B-58 Hustler เพื่อครองความได้เปรียบทางอากาศและเป็นหลักประกันความมั่นคง
แนวคิดที่ถูกปัดตก: มีการพิจารณาแนวคิดที่ล้ำยุค เช่น การใช้ พลังงานนิวเคลียร์ (แต่ถูกยกเลิกด้วยปัญหาความปลอดภัย) และ เชื้อเพลิงพิเศษ (Zip Fuels) ที่มีโบรอนเป็นส่วนประกอบ (แต่มีปัญหาด้านต้นทุนและความซับซ้อน)
แรงผลักดัน: ความล้มเหลวของแนวคิดเก่าทำให้ต้องแสวงหาวิธีการใหม่ที่ปฏิวัติวงการ
2. กำเนิดวาลคีรี: สุดยอดนวัตกรรมวิศวกรรมการบิน
บริษัท North American Aviation ได้เข้ามาพร้อมการออกแบบที่พลิกโฉมหน้าประวัติศาสตร์:
หลักการ "Compression Lift": หัวใจสำคัญคือการใช้ประโยชน์จากคลื่นกระแทกที่เกิดจากการบินเหนือเสียง โดยเครื่องบินจะ "เหิน" ไปบนคลื่นกระแทกของตัวเอง คล้ายเรือโต้คลื่น การพับปลายปีก (Drooping Wing Tips) ช่วยกักเก็บคลื่นกระแทกและสร้างแรงยกเพิ่มเติม
การเอาชนะความร้อน: การบิน 3 มัค สร้างความร้อนสูง จึงใช้ สแตนเลสสตีล เป็นโครงสร้างหลัก และใช้เทคนิค "Honeycomb Sandwich" (โครงสร้างรวงผึ้ง) เพื่อให้แข็งแกร่ง เบา และทนความร้อนสูง
ระบบสำคัญ:
ขุมพลัง: เครื่องยนต์ General Electric YJ93 6 เครื่อง สร้างแรงขับมหาศาล
ความปลอดภัย: มี "Crew Escape Capsule" (แคปซูลนิรภัย) สำหรับนักบินดีดตัวในภาวะฉุกเฉิน
ชุดล้อลงจอด: ถูกออกแบบกลไกให้ หมุนและพับเก็บ ในพื้นที่จำกัด
3. เส้นทางการทดสอบที่ไม่ได้โรยด้วยกลีบกุหลาบ
เที่ยวบินแรก (21 ก.ย. 1964): ประสบปัญหาชุดล้อไม่พับเก็บ, ต้องดับเครื่องยนต์หนึ่งเครื่องกลางอากาศ และยางระเบิดขณะลงจอด
ปัญหาเรื้อรัง: ทีมงานต้องต่อสู้กับปัญหาใหญ่คือ เชื้อเพลิงรั่ว (จนต้องนำเทคโนโลยีจากโครงการ SR-71 มาแก้ไข) และ ยางระเบิด บ่อยครั้งจากความร้อนสูง (ต้องออกแบบยางชนิดพิเศษที่ถักทอด้วยเส้นใยอลูมิเนียม)
ระบบนิเวศสนับสนุน: โครงการนี้ต้องพึ่งพาระบบสนับสนุนภาคพื้นดินและทางอากาศขนาดใหญ่ เช่น คลังอะไหล่กว่า 2 ล้านชิ้น, การเตรียมการบินที่รัดกุม, และ ฝูงบินสนับสนุน (Chase Aircraft) เช่น F-104 ที่บินประกบเพื่อสังเกตการณ์ระบบ
4. ชัยชนะแห่งไททัน: พิชิตความเร็ว 3 มัค
วันประวัติศาสตร์: วันที่ 14 ตุลาคม 1965 เครื่องต้นแบบ AV-1 ประสบความสำเร็จในการบินด้วยความเร็ว 3 มัค (กว่า 2,000 ไมล์ต่อชั่วโมง) ที่ระดับความสูง 70,000 ฟุต พิสูจน์ว่าเทคโนโลยีสามารถทำได้จริง
5. มรสุมการเมืองและสมรภูมิที่เปลี่ยนไป
ผู้มาแทนที่: ความสำเร็จถูกสั่นคลอนด้วยการเกิดขึ้นของ ขีปนาวุธข้ามทวีป (ICBM) ซึ่งถูกมองว่ามีประสิทธิภาพ รวดเร็ว และมีต้นทุนถูกกว่า
การตัดสินใจของ McNamara: โรเบิร์ต แม็คนามารา รัฐมนตรีกลาโหม ไม่เชื่อมั่นในอนาคตของเครื่องบินทิ้งระเบิดแบบมีคนขับ และลดสถานะโครงการ XB-70 ลงเหลือเพียง เครื่องบินวิจัย สำหรับเก็บข้อมูลให้กับโครงการเครื่องบินขนส่งความเร็วเหนือเสียง (SST) ในอนาคต
อวสานของ AV-3: เครื่องต้นแบบลำที่สาม (AV-3) ซึ่งสร้างเสร็จแล้วถึง 75% และมีระบบนำทางและทิ้งระเบิดที่พร้อมติดตั้ง ถูกยกเลิก ไปอย่างน่าเสียดาย
6. วันวิปโยคกลางทะเลทราย: โศกนาฏกรรมของ AV-2
เหตุการณ์: วันที่ 8 มิถุนายน 1966 เกิดเที่ยวบินถ่ายภาพประชาสัมพันธ์ โดยมี XB-70 หมายเลขสอง (AV-2) เป็นศูนย์กลาง
วินาทีแห่งหายนะ: เครื่องบินขับไล่ F-104 Starfighter ที่ขับโดย โจ วอล์คเกอร์ บินเข้ามาใกล้ปลายปีกของ XB-70 มากเกินไป สันนิษฐานว่าถูก กระแสลมวนที่ปลายปีก (Wingtip Vortex) ดูดเข้าไป ทำให้ F-104 ชนและตัด แพนหางดิ่งทั้งสองข้าง ของ XB-70 จนหักสะบั้น
การสูญเสีย: XB-70 เสียการควบคุมและดิ่งตก นักบิน อัล ไวท์ ดีดตัวรอดชีวิต (ด้วยความโชคดี), แต่นักบินผู้ช่วย พันตรี คาร์ล เอส. ครอส เสียชีวิต พร้อมกับ โจ วอล์คเกอร์ นักบิน F-104
7. Valkyrie ลำสุดท้ายและมรดกที่ทิ้งไว้
ห้องทดลองบิน: AV-1 ลำที่เหลืออยู่ ทำหน้าที่เป็น "ห้องทดลองบิน" เก็บข้อมูลสำคัญด้านความเร็วเหนือเสียงตลอด 83 เที่ยวบิน ซึ่งเป็นรากฐานให้กับโครงการ SST ในอนาคต
อิทธิพลข้ามขั้วอำนาจ: ความหวาดกลัวต่อศักยภาพของ XB-70 ทำให้สหภาพโซเวียตต้องเร่งพัฒนาเครื่องบินขับไล่สกัดกั้นขึ้นมาโดยเฉพาะ นั่นคือ Mig-25 Foxbat
จุดจบ: วาลคีรีลำสุดท้าย (AV-1) ถูกนำไปจัดแสดงที่ พิพิธภัณฑ์กองทัพอากาศสหรัฐฯ ณ ฐานทัพอากาศไรท์-แพตเตอร์สัน ปิดฉากโครงการลงอย่างเป็นทางการ