“บุปผาราชินี” พรรณไม้ทรงคุณค่า งดงามในพระนาม “สมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง”
สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงเปี่ยมด้วยพระราชหฤทัยอันงดงามในการอนุรักษ์ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม จนสถาบันทางพฤกษศาสตร์ทั่วโลกต่างชื่นชมในพระเกียรติคุณ และกราบบังคมทูลขอพระราชทานพระราชานุญาตอัญเชิญพระนามาภิไธย “สิริกิติ์” ไปตั้งเป็นชื่อดอกไม้ เพื่อเป็นเกียรติสูงสุดและเป็นสัญลักษณ์แห่งความงามคู่ธรรมชาติ ปัจจุบันมีพรรณไม้ 4 ชนิดที่ได้รับพระราชทานพระนามาภิไธยนี้
กุหลาบควีนสิริกิติ์
หนึ่งในดอกไม้ที่งดงามและมีชื่อเสียงระดับโลก “กุหลาบควีนสิริกิติ์” เป็นกุหลาบดอกใหญ่ สีเหลืองระเรื่อปลายกลีบส้มแดง ยามต้องแสงจะเปล่งประกายอ่อนละมุน พร้อมกลิ่นหอมอ่อนหวาน เป็นกุหลาบลูกผสมระหว่างพันธุ์ Königin der Rosen และ Golden Giant ได้สายพันธุ์ใหม่ชื่อ Peer Gynt ซึ่งเผยแพร่เมื่อปี พ.ศ. 2511 และคว้ารางวัลชนะเลิศจากการประกวดกุหลาบที่กรุงเบลฟาสต์ ประเทศไอร์แลนด์ ในปี พ.ศ. 2513
ต่อมา นายอ็องเดร อ็องดริกซ์ (Andre Hendricx) ได้กราบบังคมทูลขอพระราชทานพระราชานุญาตเชิญพระนามาภิไธย “สิริกิติ์” เป็นชื่อกุหลาบพันธุ์นี้ เมื่อเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2514 ในคราวที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระบรมราชินีนาถ เสด็จประพาสประเทศเดนมาร์ก
กล้วยไม้แคทลียาควีนสิริกิติ์
ดอกกล้วยไม้ตระกูลคัทลียา กลีบขาวนวลแต้มเหลืองทองกลางดอก อ่อนช้อยอร่ามตา “แคทลียาควีนสิริกิติ์” เป็นกล้วยไม้ลูกผสมที่บริษัทแบล็กแอนด์ฟลอรี (Black & Flory) ประเทศอังกฤษ ถวายความเคารพสูงสุดโดยขอพระราชทานพระราชานุญาตอัญเชิญพระนามาภิไธยเป็นชื่อพันธุ์ และจดทะเบียนอย่างเป็นทางการเมื่อปี พ.ศ. 2501
กล้วยไม้พันธุ์นี้ได้รับรางวัลยอดเยี่ยมจาก The Royal Horticultural Society ประเทศอังกฤษ และต่อมา สมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวงได้พระราชทาน “แคทลียาควีนสิริกิติ์” เป็น “ดอกไม้ประจำวันสตรีไทย” เพื่อเทิดพระเกียรติสตรีผู้มีบทบาทสร้างสรรค์สังคม
ดอนญ่าควีนสิริกิติ์
ไม้พุ่มประดับดอกเหลืองสดรูปดาวเล็ก ออกช่อปลายกิ่งประดับด้วยใบประดับสีชมพูอ่อนขลิบชมพูเข้มงามละไม “ดอนญ่าควีนสิริกิติ์” เป็นพันธุ์ลูกผสมที่มหาวิทยาลัยฟิลิปปินส์ผสมขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2506
ในคราวที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระบรมราชินีนาถ เสด็จเยือนประเทศฟิลิปปินส์ มหาวิทยาลัยได้กราบบังคมทูลขอพระราชทานพระบรมราชานุญาตเชิญพระนามาภิไธย “สิริกิติ์” เป็นชื่อพันธุ์ไม้ใหม่ เพื่อเฉลิมพระเกียรติแห่งมิตรไมตรีระหว่างสองชาติ
ดอนญ่าควีนสิริกิติ์ เป็นไม้พุ่มกึ่งเลื้อย สูงราว 1–3 เมตร ใบเดี่ยวรูปรีปลายแหลม แผ่นใบอ่อนมีขนนุ่ม ดอกสีเหลืองทองเกสรสดใส โอบล้อมด้วยใบประดับสีชมพูอ่อนแซมขอบแดง สร้างความโดดเด่นทั้งในสวนและในใจผู้ปลูก
บัวควีนสิริกิติ์
ลูกผสมอันทรงคุณค่าทางวิชาการและสุนทรียะ เกิดจากการผสมบัวสายเขตอบอุ่นจากสหรัฐฯ เข้ากับบัวสายเขตร้อนของไทย ได้ดอกสองสีงามแปลกตา ปลายกลีบสีม่วง โคนกลีบขาว กลีบเลี้ยงขาวอมเขียว เกสรเหลืองปลายม่วงอมฟ้า ถือเป็น “สีใหม่” ที่ไม่เคยปรากฏในบัวเขตอบอุ่นมาก่อน
บัวนี้บานตอนเช้า ยุบตัวในบ่าย บานอยู่ราว 3 วัน ด้วยความงามและเอกลักษณ์อันหาที่เปรียบได้ยาก สมาคมพฤกษศาสตร์ในพระบรมราชูปถัมภ์จึงกราบบังคมทูลขอพระราชทานพระราชานุญาตอัญเชิญพระนามาภิไธย “สิริกิติ์” เป็นชื่อบัวลูกผสมพันธุ์นี้ เมื่อวันที่ 11 มิถุนายน พ.ศ. 2555 เพื่อเฉลิมพระเกียรติเนื่องในวาระมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 80 พรรษา
พรรณไม้ทั้ง 4 ชนิด จึงไม่เพียงงามด้วยรูป หากยังงามด้วยความหมาย แทนพระเมตตา พระปรีชาญาณ และพระราชหฤทัยแห่งการอนุรักษ์ธรรมชาติของ “สมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง” ที่ยังผลให้ความงามแห่งพฤกษชาติคงอยู่คู่โลกตราบนานเท่านาน
“บุปผาราชินี” พรรณไม้งดงามในพระนาม “สมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง”