🛕 แนวทางการใช้ถ้อยคำเพื่อแสดงความอาลัยให้ถูกต้องเหมาะสม🎗

สำนักงานราชบัณทิตยสภา ได้ให้แนวทางการใช้ราชาศัพท์และถ้อยคำเพื่อแสดงความอาลัยอย่างถูกต้องและเหมาะสม เมื่อปี พ.ศ. 2559  อ้างอิงจากคำชี้แจงของสำนักงานราชบัณทิตยสภา เมื่อครั้งการสวรรคตของ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ซึ่งได้อธิบายการใช้วลี “เสด็จสู่สวรรคาลัย” ว่า ควร ละการใช้คำว่า “ส่ง” และใช้ถ้อยคำว่า “เสด็จสู่สวรรคาลัย” หรือ “พระผู้เสด็จสู่สวรรคาลัย” เพื่อความถูกต้องตามหลักราชาศัพท์ และเพื่อให้ถ้อยคำมีความงดงาม เหมาะสมกับพระเกียรติยศ

สำนักงานราชบัณทิตยสภาได้อธิบาย คำว่า “สวรรคาลัย” ความหมายตาม พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 (ปัจจุบันใช้ พจนานุกรม ฉบับราชบัณทิตยสถาน พ.ศ. 2554) คือ เป็นคำกริยา หมายความว่า ตาย (ใช้แก่เจ้านายชั้นสูง) ซึ่งไม่ได้หมายถึงการส่งเสด็จไปสู่สวรรค์ ทำให้การใช้คำว่า “สวรรคาลัย” เป็นการสื่อความหมายไม่ถูกต้องนั้น เป็นความเข้าใจที่เกิดจากการแปลตรงตามรูปศัพท์

โดยแท้จริงแล้วคำว่า “สวรรคาลัย” มาจากคำว่า “สวรรค” (สะ-หวัน-คะ) และ “อาลัย” ซึ่งคำว่า “สวรรค, สวรรค์” เป็นคำนาม หมายถึง โลกของเทวดา, เมืองฟ้า คำว่า “อาลัย” ที่เป็นคำนาม มีความหมายว่า ที่อยู่ ที่พัก ดังนั้น วลี “สู่สวรรค” จึงหมายถึง สู่ที่อยู่ในสวรรค์ สู่ที่พักในสวรรค์ ส่วนวลี “เสด็จไปสู่สวรรคาลัย” จึงสื่อความหมายได้ว่า (พระองค์) เสด็จสู่สวรรคาลัย หรือ (พระองค์) เสด็จสู่สรวงสวรรค์

ตามความเห็นของ พลตรี หม่อมราชวงศ์ศุภวัฒย์ เกษมศรี ประธานคณะกรรมการจัดทำหลักเกณฑ์ การใช้ราชศัพท์แห่งราชบัณฑิตยสถาน ศาสตราจารย์พิเศษจำนง ทองประเสริฐ ราชบัณฑิต และที่ปรึกษาคณะกรรมการฯ และอาจารย์จุลทรรศน์ พยาฆรานนท์ รองประธานคณะกรรมการฯ มีความเห็นพ้องกันว่า พระองค์ทรงมีบุญญาบารมีที่จะเสด็จไปสู่สรวงสวรรค์ด้วยพระองค์เอง

ดังนั้น หากละการใช้คำว่า “ส่ง” ออกไป เหลือ “เสด็จสู่สวรรคาลัย” หรือใช้คำว่า “พระผู้เสด็จสู่สวรรคาลัย” ก็จะทำให้ถ้อยคำดูสวยงามและสื่อความหมายได้ชัดเจน

นอกจากนี้ สำนักงานราชบัณทิตยสภายังชี้แจงหลักการใช้คำว่า “ข้าพระพุทธเจ้า” ว่า ให้ระบุชื่อบุคคล คณะบุคคล และหน่วยงาน หลังคำว่า “ข้าพระพุทธเจ้า” อาทิ

ข้าพระพุทธเจ้า นายจงรัก ภักดี

ข้าพระพุทธเจ้า คณะครูและนักเรียน โรงเรียน...

ข้าพระพุทธเจ้า คณะผู้บริหาร และพนักงาน บริษัท...