ลักกันก่อน/วันตาย ในธนาคาร

ภาพยนตร์ ลักกันวันตาย
ใน Netflix เกี่ยวกับ ธนาคาร
ทำให้นึกถึง เรื่องจริงในธนาคาร

บัญชีกำพร้า/ขาดการติดต่อ
Unclaimed ของธนาคาร
ถ้าไม่มีการติดต่อเกินกว่า 2-3 ปี
จะโอนเข้าบัญชีประเภทนี้
รอลูกค้า/คนมาติดต่อจึงทำรายการใหม่
ยิ่งธนาคารที่เปืดมานาน
จะมีรายการบัญชีประเภทนี้ทุกปี

(ส่วนมากเงินฝากประจำ
เงินฝากที่สูงกว่าเงื่อนไขธนาคาร
บางธนาคารจะไม่หักค่ารักษาบัญชี)

เงินฝากกำพร้า/ขาดการติดต่อ
คือ แหล่งรายได้ฟรีของธนาคาร
เพราะถ้าไม่มีเจ้าของบัญชี
ทายาทมาติดต่อขอรับเงินคืน
ครบ 10 ปี จะโอนเข้าเป็นรายได้ธนาคาร

บางสาขามีมากกว่า 100 ล้านบาท เช่น
ทึ่ตลาดย่านยาว พังงา
ตอนดำน้ำดูดแร่ดีบุกในทะเล
เขาศูนย์ ทานพอ นครศรีธรรมราช
ช่วงขุดแร่ดีบุก/วุลแฟลม ในอุโมงค์/ถ้ำ
บางสาขาธนาคารมียอดรวมเกิน 10 ล้านบาท
เมืองชายแดนที่ค้าขายผิดกฎหมาย
ธนาคารสาขาเก่าแก่ ก็มีมากเช่นกัน
เพราะคนตายกันเยอะมาก
ตายแบบทายาทไม่รู้ว่ามีเงินฝาก
มีทั้งตายเอง ฆ่ากันเอง ถูกฆ่าตาย
สาบสูญ/ถูกฆ่าเผานั่งยาง/ฝังทั้งเป็น

เงินฝากประเภทนี้
ทายาทมักจะไม่รู้ ถ้าไม่มีสมุดเงินฝาก
หรือจดหมายติดต่อแจ้งจากธนาคาร
ถ้าสอบถามธนาคารจะบอกเป็นความลับ
บอกไม่ได้ ให้ไปทำเรื่องมาติดต่อ
แต่ก็ไม่รู้ว่ามีจำนวนเงินเท่าใด
เว้นแต่มีคำสั่งศาล พินัยกรรม ผู้จัดการมรดก
จึงขอเงินคืนได้ ถ้าไม่มีมักจะสูญ
บางทีทายาทก็เกี่ยงกันเอง
ตกลงกันเองในมรดกไม่ได้
หรือไม่อยากติดต่อขอข้อมูล


สาขาธนาคารในมหาวิทยาลัย
ก็มีบัญชีกำพร้าหลักล้านเช่นกัน
เพราะนิสิตนักศึกษาที่จบไปแล้ว
ทอดทิ้งไม่สนใจ หรือคิดว่าเล็กน้อย
เงินหลักร้อยหลักพันหลาย ๆ บัญชี
รวม ๆ พันคนหมื่นคน
หลาย ๆ ปีเข้าก็สะสมจำนวนมาก

พนักงานธนาคารบางคน
ก็ทุจริตถอนเงินจากเงินฝากนี้
ปลอมลายเซ็นต์ หรือปลอมเอกสาร
แอบถอนเงินไปใช้เอง /สมคบคิดกัน
ทั้งในสาขามักจะไม่ตรวจสอบมาก
เพราะจำนวนเงินไม่มากมายนัก
ที่สาขาธนาคารแห่งหนึ่ง
มีรายหนึ่งทำไปหลักร้อยคน
ได้ไปร่วมแสนบาท กว่าจะจับได้

ยิ่งสาขาธนาคารที่ถูกยุบรวม
หลาย ๆ สาขา หลาย ๆ ธนาคาร
เช่น ธนาคารหลังปี 2540 ที่ควบรวม
แทบหาไม่เจอรากเง่า/ต้นตอยากมาก
เงินฝากประเภทนี้ ถ้ามีคนยักยอกไป
จะตามรอยตามกลิ่นยากมากเช่นกัน

ตู้นิรภัยฝากข้าวของในธนาคาร
กรณีที่ลูกค้าขาดการติดต่อ ติดต่อไม่ได้
ธนาคารเคยมีการเปิด/งัดตู้นิรภัย
เจอทรัพย์สินในตู้หลายรายการ
ก็ขายออกไป/ประมูลขายทอดตลาด
แล้วโอนเข้ารายได้อื่น ๆ ของธนาคาร
บางรายการก็อาจจะมีการมุบมิบ
ยักยอกหรือซื้อในราคาถูกก็มี
ตามข่าวที่เล่าสู่กันฟังต่อ ๆ มา
.

---

.

ถ้าทายาท คนฝากเงินมีหลักฐาน
ยื่นคำร้องขอคืนเงินได้ตามกฎหมาย
ฐานลาภมิควรได้ของธนาคาร
แม้ว่าธนาคารจะโอนเป็นรายได้แล้ว
แต่ต้องทำตามระเบียบธนาคาร
หรือยื่นคำร้องต่อศาลให้มีคำสั่ง

การโอนเป็นรายได้ธนาคาร
เป็นหลักการบัญชีสากลทั่วไป
เพื่อยุติการเก็บรักษาเงินคงค้าง
ให้แสดงยอดไว้ในสมุดบัญชี
และลึก ๆ ป้องกันการทุจริตภายใน

ถ้าทายาทไม่มีสมุดบัญชีเงินฝาก
ไม่มีหนังสือจากธนาคารแจ้งให้ทราบ
เพื่อให้เจ้าของบัญชีไปติดต่อธนาคาร
ทายาทไม่มีทางทราบได้เลย
การไปขอข้อมูลจากธนาคาร
ไม่ใช่เรื่องง่าย ๆ เพราะเป็นความลับ
ถ้าเปิดเผยอาจจะมีความผิดได้
เว้นแต่มีหนังสือจากราชการ
คำสั่งศาล หรือเป็นผู้จัดการมรดก
จึงจะสามารถติดต่อขอข้อมูลได้

ในอดีตระบบ Analog
สมุดบัญชีเงินฝากเล่มใหญ่มาก
มักจะเขียนด้วยลายมือหลายคน
มีแต่ลูกค้าคนดัง ลูกค้ารายใหญ่
พนักงานมักจะรู้จัก/จำได้
แต่ถ้าคนรากหญ้า/รายย่อย
พนักงานธนาคารบางคนไม่อยากค้น
เพราะเสียเวลา ปวดหมองมาก
มักจะบอกไม่มี ไม่ทราบ จบกัน
เพราะธนาคารบางแห่งมีคนเปิดบัญชี
หลักพันหลักหมื่นคน ลงแบบเขียนไว้
ในยุคที่ยังไม่มี Computer

แต่ทุกวันนี้ ระบบ Mainframe ดีมาก
รองรับภาษาไทย ในอดีตไม่รองรับ
มักสะกดเป็นภาษาอังกฤษ
ผิดบ้างถูกบ้าง ตามแต่ละธนาคาร

ในทุกวันนี้ดีขึ้นมากแล้ว
สามารถสืบค้นคนฝากเงิน
จากเลขที่บัตรประชาชน ชื่อนามสกุล
เลขที่ผู้เสียภาษี/นิติบุคคล
แต่คนขอข้อมูลดังกล่าว
ต้องมีอำนาจตามกฎหมาย
.

---

.

ในอดีต บ้านเมืองยังไม่ขยายมาก
คนสั่งจ่ายเช็ค ถ้าตาย
ธนาคารมักจะรู้ เพราะมีคนมาบอก
จะต้องคืนเช็คข้อ 28 ผู้สั่งจ่ายตาย

แต่ถ้าไม่รู้ ทายาทไม่แจ้งธนาคาร
คนมาขึ้นเช็ค ถ้ามีเงินฝากเพียงพอ
ก็สามารถรับเงินไปได้เลย
ถือว่าธนาคารไม่ได้ประมาทเลินเล่อ
บางครอบครัวก็เบิกเงินจนหมด
หรือตีเช็คจนยอดหนี้บัญชีเดินสะพัด
หรือบัญชีกู้เบิกเงินเกินบัญชี OD เต็ม
เพราะรู้ว่า หลังผู้สั่งจ่ายตาย ปัญหาเยอะ
กว่าจะเคลียร์เงิน หนี้ ใช้เวลามาก

ส่วนบัญชีออมทรัพย์/สะสมทรัพย์
บางครอบครัวจะใช้บัตร ATM
กดถอนเงินฝากจนหมด หรือเหลือเศษ
พอสักพักธนาคารก็ปิดบัญชีไปเอง
เพราะถ้าไปแจ้งธนาคาร/ธนาคารรู้
ธนาคารจะระงับการถอนเงินทันที
แต่ไม่ระงับการฝากเงินแต่อย่างใด
ต้องใช้เวลานานมากกว่าจะได้เงินคืน
เพราะบางทีต้องขึ้นศาล
ขอแต่งตั้งผู้จัดการมรดก

ถ้าเงินฝากจำนวนไม่มากมาย
ถ้ามีบัญชีระบุทายาทคนตาย
มีหนังสือมอบอำนาจ/สละมรดก
ใบมรณะบัตร ทะเบียนบ้าน
พยานที่ธนาคารเชื่อถือรับรอง
บางธนาคารจะอนุมัติจ่ายเงินได้

เคยเจอกรณี ต๊ะ ศรีรักษ์
อดีตนักบาสเก็ตบอลทีมชาติ
เพิ่อนซี้รุ่นพี่ ตายเพราะรถเมล์ชน
แกเหลือแค่แม่คนเดียว
มีเงินฝากหลักแสนที่ทิดพาไน
ก็เสนอเรื่องให้ระดับสูงกว่าสาขา
อนุมัติให้ถอนเงินฝากทั้งจำนวน
แล้วปิดบัญชีดังกล่าวไปเลย
โดยไม่ต้องตั้งผู้จัดการมรดก
.

---

.

การยักยอก/ลักเงินลูกค้าธนาคาร
จากลูกค้าที่ชอบฝากสุดไว้ที่ธนาคาร
แบบง่าย ๆ คือ การปลอมรายมือชื่อ
หรือทำใบมอบฉันทะปลอมขึ้นเอง
เพราะลูกค้าบางรายจะให้พนักงานถอนเงิน
แล้วค่อยนำเงินไปให้ที่บ้านก็มี

ถ้าลงนามรับรองจ่ายเองได้ยิ่งสบาย
แล้วถอนเงินฝากของลูกค้า
บางทีต้องผ่านหัวหน้าตรวจสอบ
แต่หัวหน้าบางคน Dead Wood แล้ว
ตอไม้ที่ตายแล้วก็ปล่อยปละละเลย

มีรายหนึ่งเมพมากที่เคยเจอ
ถอนเงินฝากลูกค้าไปใช้ 24 ราย
ยอดเงินที่โกงไปร่วม 15 ล้านบาท
ในยุคทองคำบาทละไม่เกิน 4,000 บาท

ทุกสิ้นวัน ยอดบัญชี Ledger ลงตัวพอดี
เพราะแกเคยผ่านงานด้านนี้มาก่อน
เลยรู้ทางเดินสุดท้ายวงจรบัญชี
ด้วยการทำ TR Transfer ขาเดียว
ไปยันกับเงินฝากที่โกงไป ลงตัวพอดี
ภาษาภายใน โต๊กแล้ว
กลับบ้านปิดบัญชีได้เลย
ในอดีตทุกคนในสาขาต้องรอปิดบัญชี
จึงจะแยกกย้ายไป Drink / กลับบ้านได้
เว้นแต่คนมีธุระจริง ๆ ก็ขอลาออกไปก่อน

ทุกวันนี้พนักงานแต่ละคน
จะสรุปยอดเงินฝากในเครื่องตนเอง
แล้วไปรวมยอดตอนสิ้นวันอีกที
ไม่มีใครจะทำครบวงจรแบบเดิมได้
เรียกว่ารู้เฉพาะส่วนงานของตน
การคิดจะโกงเลยลำบากกว่าเก่า

ลูกค้าบางรายจะสนิทสนมกับพนักงาน
มักจะฝากสมุดบัญชีไว้ที่ธนาคาร
จึงเป็นช่องทางโกงเงินลูกค้าได้
ทำให้ภายหลังธนาคารห้าม
ไม่ให้พนักงานรับฝากสมุดเงินฝาก

ในอดีตถ้ายอดเงินฝากในสมุดไม่ถูกต้อง
จะใช้เครื่องพิมพ์ดีดพิมพ์แก้ไข
ลงนามประทับตรารับรอง

มียุคหนึ่งมี Code พิมพ์ดีด
ในเครื่อง System 36
สามารถพิมพ์รายการบัญชีเงินฝาก
ลงในสมุดบัญชีเหมือนปกติได้
คนโกงรายนี้ก็ใช้ Code นี้บ่อยมาก
รายที่หมุนเงินทันก็จบคืนเงินให้
รายที่หมุนเงินไม่ทันก็ TR ขาเดียว

วันจบการโกง
รายนี้ออกไปกินข้าวกลางวัน
เจ๊ที่ติดต่อประจำไม่เจอรายนี้
เลยให้พนักงานอีกคนทำรายการแทน
พอ Update book ยอดไม่ตรง
เลยเข้าไปดู Slip ถอนเงินก็พบว่า
ลายเซ็นต์ลูกค้าไม่เหมือน
พอยิ่งรื้อยิ่งเจอความผิดปกติ

วันรุ่งขึ้นคนโกงก็หายตัวไป 3 วัน
มาเจออีกครั้งตอนคนนี้เข้าหา
รอง กก.ผจก คนใต้ด้วยกัน ที่ กทม.
เล่าให้ฟังถึงการโกงและจุดบกพร่อง
ในการควบคุมภายในของสาขา
ความจำแกดีมากเลย
จำได้ว่าโกงรายไหนไปเท่าใด
โกงในวันเดือนปีใดบ้าง

วันรุ่งขึ้นหลังจากนอนในคุกโรงพัก
ก็ Export มาทางเครื่องบินลงที่นี่
มีตำรวจเศรษฐกิจยุคแรก ๆ มาสอบสวน
เพื่อดูวิธีการทำงาน/โกง เป็นบทเรียน
เพื่อการเรียนรู้ศึกษาอาชญาวิทยา

มีรายหนึ่งพูดคุยไม่เป็นทางการ
Bank ขี้เหนียว จ่ายเงินให้ตามคดี
แค่หลักพันกว่าบาทเท่านั้นเอง
แต่ลูกน้องไปรับจากโจรหลักหมื่น
แล้วรอระยะเวลาค่อนจับกุมภายหลัง
หรือปล่อยหนี/ติดตามตัวไม่ได้

รายนี้สุดท้ายรับสารภาพในชั้นศาล
มีความผิด 24 กรรมรวม 15 ล้านบาท
ตัดสินจำคุกกรรมละ 3 ปี รวม 72 ปี
แต่รับโทษสูงสุดไม่เกิน 20 ปี

ตอนอยู่ในเรือนจำก็เป็นนักโทษชั้นดี
ครูสอนหนังสือนักโทษในเรือนจำ
ได้รับการพระราชทานอภัยโทษ 3 ลูก
ลูกละครึ่งควบลูก (บวกวันหักลดโทษ)
ติดแค่ 2 ปีเศษก็พ้นโทษเลย
มีคนแซวว่า คุ้มจริง ๆ ยิ่งกว่าคุ้มทุกสิ่ง
คุ้มที่แฟลตปลาทอง
เฉลี่ยติดคุกปีละ 7.5 ล้านบาท

ในยุคอดีตจะมีการจัดชั้นนักโทษ
จากชั้นกลาง ดี เลว ทุก 6 เดือน
ใครเข้าปลายปี ปลายมิถุนายน ก็โชคดีไป
รายนี้ติดคุกก่อนมิถุนายน ราว ๆ พฤษภาคม
เลยได้เลื่อนขั้นเป็นนักโทษชั้นดี
ส่วนลดโทษจึงเยอะมาก
ได้รับพระราชทานอภัยโทษ
จาก 20 ปี เหลือ 10 ปี ในลูกแรก
จาก 10 ปี เหลือ 5 ปีในลูกที่สอง
จาก 5 ปี เหลือ 2 ปีครึ่งในลูกที่สาม

จึงเป็นที่มาคำว่า
ศาลตัดสิน ราชทัณฑ์ปล่อย
แต่จริง ๆ ต้องเาชคารพสามเส้าอำนาจ
บริหาร นิติบัญญัติ ตุลาการ
ที่ต่างมีอำนาจ/คานอำนาจกัน
การอภัยโทษเป็นของ 2 อำนาจ

แต่มีบางรายหนีจนหมดอายุความ 20 ปี
.

---

.

พนักงานหญิงรายหนึ่งที่ธนาคารบัวบัว ระนอง
15 ปีไม่เคยลาป่วย ลากิจ ลาพักร้อน
ผลคือ โกงลูกค้าไปร่วม 10ล้านบาท
เพราะจะคอยรับหน้า แก้ไขปัญหาให้ตลอด
ทำให้ต่อมาทุกธนาคารจะมีคำสั่ง
ให้พนักงานทุกคนต้องลาพักร้อน
แล้วจะมีทีมงานเข้ามา Spot Check
ดูว่ามีอะไรพรื่อโช้ (ผิดปกติ) หรือไม่
และถ้ามีมักจะเจอตอนพนักงานไม่อยู่

เงินฝากที่พนักงานธนาคารโกง
ทางธนาคารจะต้องชดใช้ทั้งหมด
เว้นแต่จะพิสูจน์ได้ว่าเป็นความผิดลูกค้า

แต่ข้อเท็จจริง ทุกธนาคารจะมีประกันภัย
ประกันป้องกันการทุจริตของพนักงาน
ธนาคารใดมีการทุจริตมากรายการ
เบี้ยประกันภัยในปีต่อไปจะแพงขึ้น
คิดตามจำนวนเงินถ่วงน้ำหนักกับรายการ

ซึ่งมีนักคณิตศาสตร์ประกันภัย คิดให้
คนทำงานแบบนี้มีน้อยมากในไทย
และค่าตัวค่อนข้างแพง
เพราะแต่ละปีมีคนจบน้อยมาก

บ่อนพนันในเมืองนอกจะจ้างไว้
เพิ่อคำนวณอัตราแต้มต่อ แต้มรอง
ที่ทางบ่อนพนันจะเปิดราคากับลูกค้า
.

---

.

ปัจจุบันประเทศไทย
ยังไม่มีกฎหมายที่บังคับใช้
ให้รัฐนำเงินในบัญชีเงินฝาก
ที่ไม่มีการเคลื่อนไหวเกิน 10 ปี
ไปไว้ในเงินคงคลังโดยสมบูรณ์

แต่มี ร่างพระราชบัญญัติการบริหารจัดการ
บัญชีเงินฝากที่ไม่มีการเคลื่อนไหว
ของสถาบันการเงิน พ.ศ. ...
ที่เคยมีการพิจารณา  ซึ่งมีสาระสำคัญ
คือให้สถาบันการเงินโอนเงินฝาก
ที่ไม่มีการเคลื่อนไหว 10 ปีขึ้นไป
ไปไว้ใน บัญชีเงินคงคลัง
ที่ดูแลโดยกรมบัญชีกลาง(ของรัฐ)

เจตนารมณ์ ของร่างกฎหมายนี้
คือการให้รัฐบาลเป็นผู้บริหารจัดการ
และดูแลเงินแทนสถาบันการเงิน
เพื่อป้องกันการนำเงิน
ไปใช้ประโยชน์อย่างไม่ถูกต้อง
และ เจ้าของบัญชีหรือทายาท
ยังคงสามารถขอรับเงินคืนได้ตลอดเวลา
จากกรมบัญชีกลาง
กฎหมายมรดกที่ไม่มีคนรับจะตกเป็นของรัฐ

อย่างไรก็ตาม ข่าวสารล่าสุดระบุว่า
รัฐบาลได้ชะลอการตรากฎหมายฉบับนี้
เพื่อมุ่งเน้นภารกิจเร่งด่วนอื่น

ดังนั้น สถานะปัจจุบัน คือ
เงินในบัญชีดังกล่าวยังคงอยู่
ในระบบสถาบันการเงิน
และธนาคารบางแห่ง
อาจมีการเก็บค่ารักษาบัญชี
ตามเงื่อนไขหากยอดเงินฝาก
คงเหลือต่ำกว่าที่กำหนด
และไม่มีการเคลื่อนไหวตามระยะเวลา
.

---

.

ระบบทุกระบบ มีช่องโหว่
รอคนมาอุดช่องโหว่
หลังจากมีคนทุจริตไปแล้ว
เหมือนระบบราชการ
อุดช่องโหว่ไว้ป้องกัน
คนทุจริตเพียงไม่กี่คน
จนคนทำงานสุจริต
แทบขยับตัวไม่ได้เลย

แล้วสอนว่าอย่าไว้ใจมนุษย์
มันแสนสุดลึกล้ำเหลือกำหนด
ถึงเถาวัลย์พันเกี่ยวที่เลี้ยวลด
ก็ไม่คดเหมือนหนึ่งในน้ำใจคน

เขียนขึ้นจากความทรงจำบาง ๆ
ก่อนเลือนหายไปเหมือนธนบัตรห้าบาท
.
.