ไม่ได้บลูลี่..แค่อยากถามว่า...คนที่ "เติมเน็ต" เป็นครั้งๆ- "หลักสิบบาท" นี่คือ..ต้องดำเนินชีวิตอย่างไร?

อาจไม่ตรงคำถามของ จขทก. ตามเรื่องที่ถามมาโดยตรง แต่ผมอาจจะช่วยให้เห็นบริบทและประเด็นที่เกี่ยวข้องได้จากสภาพตลาดการให้บริการโทรคมนาคมในประเทศไทย

ค่ายมือถือทั้งหลาย ผู้กำกับดูแล และผู้ลงทุนนั่นแหละที่สร้างเงื่อนไขทำให้เกิดภาพนี้ขึ้นในประเทศ ไม่ใช่ผู้บริโภคอยากหรือเลือกที่จะทำแบบที่คุณเห็น

1. เติมเงินต่ำสุด 10 บาท (เคยมี 5 บาท) ได้วัน 30 วัน (ค่ายอยากให้ หรือ กสทช. กำหนดก็แล้วแต่) แต่เติมสูงกว่านั้นกลับไม่ได้วันตามสัดส่วน เติมหลายร้อยก็ได้วันไม่กี่เดือน ? + สะสมวันสูงสุดเพียงประมาณ 1 ปี (360-365-366 วัน)

2. การใช้งานเป็นใช้รายเดือน รายปี  ควรจะได้ค่าบริการถูกกว่า แต่กลายเป็นว่าผู้ให้บริการมองว่าเป็น "privileged" จึงคิดค่าบริการ "premium" กว่า ทั้งนี้ปัญหาส่วนหนึ่งอาจจะไม่ใช่ว่าใช้บริการระยะยาว แต่กลายเป็นเรื่องของเครดิต และการจ่ายก่อนหรือจ่ายหลัง แทนที่จะว่า ซื้อเหมาควรได้ถูกกว่า (ปัจจุบันมีลักษณะของการใช้งานรายเดือนรายปีในระบบจ่ายก่อนแล้ว)

3. การมีเบอร์สำรองต้องเลี้ยงมากมายเกิดจากการออกโปรแบบไม่คิด มีจำนวนเลขหมายมากเกินกว่าประชากรแท้จริงและประชากรแฝงรวมกัน
(ในอดีตเคยมีการวัดความเจริญของประเทศจากจำนวนเลขหมายโทรศัพท์ต่อประชากร ตอนนี้ประเทศไทยเจริญก้าวหน้าล้ำสมัยไปกว่าใครในโลกหมดแล้วด้วยมาตรฐานดังกล่าว) แรงจูงใจเปิดเบอร์มีหลายมุม
- ส่วนหนึ่งเพราะต้องเปิดเบอร์ทิ้งรับโปรที่ออกมาให้แก่ลูกค้าใหม่ (แค่เบอร์ใหม่)  ค่ายมือถือได้มาก็เพื่อทำยอดไปดึงดูดใจผู้ลงทุนอีกที
- อีกส่วนเปิดเบอร์เลี้ยงไว้จำนวนมากด้วยความเชื่อเลขสวย (นี่ก็เป็นอีกวัฒนธรรมจำเพาะของชาติที่มีประชากรไม่น้อยยึดถือปฏิบัติเคร่งมากเคร่งน้อยไม่ต่างจากศีลธรรมตามตำรา)

4. ความจำเป็น (ที่ไม่จำเป็น?) ของการใช้สัญญาณอินเทอร์เน็ตจากเบอร์โทร
- เพื่อความปลอดภัย แอปพลิเคชันบางอย่าง เอาเงื่อนไขยืนยันตัวตนไปผูกกับการใช้อินเทอร์เน็ตผ่านเครือข่ายโทรศัพท์ ด้วยหมายเลขเดียวกันกับที่สมัครบริการเท่านั้น (สำหรับคนมีหลายเบอร์ หากไม่มีความจำเป็นตรงนี้สามารถใช้เน็ตจากเบอร์เดียวหรือ wifi ก็เพียงพอได้ แต่พอเจอเงื่อนไขนี้ก็ต้องเปิดเน็ตเป็นครั้งคราว) อย่าลืมว่าในอดีตบริการธนาคาร internet banking, ATM ล้วนมีค่าธรรมเนียม (รายครั้ง+รายปี) / ตอนนี้ยกเลิกค่าธรรมเนียมทางตรง ก็มีต้นทุนการเข้าถึงเครื่องข่ายโทรคมนาคมผ่านอุปกรณ์ของตัวเองมาแทน ซึ่งแต่ละคนมีความจำเป็นไม่เหมือนกัน ทั้งส่วนตัวและส่วนที่ต้องทำแทนที่ทำงานหรือเกี่ยวเนื่องกับงาน แต่นายจ้างอาจ(ไม่)ให้เบิก

5. ข้างบนมีคนตอบไปแล้ว บางท่านอาจใช้งานเฉพาะช่วยที่เดินทาง วันนี้จะหยิบเครื่องไหนเบอร์ไหนติดตัวไปเดินทาง (สมมติจะใช้ share ride สักยี่ห้อหนึ่ง ไม่ได้ใช้บ่อย ใช้ปีละ 1-2 ครั้ง แต่ก็ต้องลงแอปอยู่ดี)

6. บางคนซื้อโทรศัพท์เครื่องละไม่กี่พัน ซื้อบ่อยๆ ถือหลายๆ เครื่อง บางคนซื้อเป็นหมื่นเพียงเครื่องเดียว... นานาจิตตังเพราะคนเอง หรือว่าเป็นเพราะสิ่งแวดล้อมบังคับให้คนมีพฤติกรรมอย่างนั้นด้วย?  ค่าบริการโทรคมนาคมสำหรับเครื่องที่ซื้อมาราคาต่างกันฟ้ากับเหวนั้นควรจ่ายเท่ากันหรือไม่ (ลองคิดในมุมมองของคนขายด้วยนะครับ อย่ามองแต่ผู้บริโภคอย่างเดียว)


คำถามย้อนกลับ คือ ค่าบริการโทรคมนาคมในประเทศไทย ที่ดูเหมือนสำคัญไม่ยิ่งหย่อนไปกว่าสาธารณูปโภค ไฟฟ้า ประปา ที่ทุกคนควรเข้าถึงได้ ทำไมถึงมีความแตกต่างและซับซ้อนอย่างมากมาย ทั้งคุณภาพและความคาดหมาย สับสนวุ่นวายไปหมด ฟังดูเหมือนว่าจะมีผู้บริการมากมายแย่งกันทำสิ่งดีงามให้ผู้บริโภค

ที่ไหนได้  จะเติมทีละมากหรือน้อย จ่ายบ่อยๆ หรือจ่ายทีเดียว คิดมากหรือคิดน้อยก่อนซื้อ  จ่ายมากในช่องทางง่ายๆ ซื้อความสะดวก จ่ายน้อยแต่ลำบากซื้อความสะใจที่รู้สึกว่าได้ประหยัด ทั้งที่บางทีคุณภาพใกล้กัน ==> สุดท้ายเงินก็เข้ากระเป๋านายทุนใหญ่ไม่กี่ราย หน้าเดิมๆ เท่านั้น (บริษัทอยู่ในตลาดหลักทรัพย์ ทุกคนก็เป็นผู้ถือหุ้นโดยตรงหรือโดยอ้อมอยู่ดีนะ อัฐยายซื้อขนมตา 555)

ข้อสรุปของผมตอนนี้คือ ต้องทำให้มันดูลำบาก คนที่จ่ายมากกว่าเขาก็จะได้ไม่มาทำตาม ไม่งั้นทุกคนเลือกจ่ายน้อยได้หมดบริษัทโทรคมนาคมจะสูญเสียมูลค่าทางตลาดไปมหาศาล