48.
ยาวเทว อนตฺถาย ญตฺตํ พาลสฺส ชายติ
หนฺติ พาลสฺส สุกฺกํสํ มุทฺธํ อสฺส วิปาตยํ
ความรู้เกิดแก่คนพาล ย่อมเพียงเพื่อความsิบหายเท่านั้น
ความรู้นั้นยังหัวคิดของเขาให้ตกไป ย่อมฆ่าส่วนสุกกธรรมของคนพาลนั้นเสีย
[Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้ประโยคนี้แปลว่า "ความรู้ที่เกิดขึ้นแก่คนพาล ย่อมนำมาซึ่งความพินาศอย่างเดียวเท่านั้น เพราะความรู้นั้นทำให้ความคิดของเขาตกไป และทำลายส่วนแห่งความดีของคนพาลนั้นเสีย"
1. "ความรู้เกิดแก่คนพาล ย่อมเพียงเพื่อความsิบหายเท่านั้น"
ในทางพระพุทธศาสนา "คนพาล" ไม่ได้หมายถึงคนโง่เขลาในแง่สติปัญญา แต่หมายถึงคนที่ไม่มี "หิริโอตตัปปะ" คือความละอายและเกรงกลัวต่อบาป ไม่มีความยับยั้งชั่งใจที่จะทำความชั่ว
เมื่อคนพาลได้รับความรู้ใดๆ ก็ตาม ไม่ว่าจะเป็นความรู้ทางโลกหรือทางธรรม ความรู้นั้นจะถูกนำไปใช้ในทางที่ผิด ก่อให้เกิดผลเสียต่อตนเองและผู้อื่น ตัวอย่างเช่น:
- นักการเมืองที่มีความรู้แต่ไร้ธรรม: อาจใช้ความรู้ด้านกฎหมายในการทุจริต หรือใช้ความรู้ด้านการบริหารเพื่อแสวงหาผลประโยชน์ส่วนตน
- พ่อค้าที่มีความรู้แต่ไร้คุณธรรม: อาจใช้ความรู้ทางการตลาดเพื่อหลอกลวงผู้บริโภค หรือใช้วิธีการทำธุรกิจที่ไม่ซื่อสัตย์
- คนที่ศึกษาธรรมะแต่จิตใจยังเป็นพาล: อาจนำความรู้ทางธรรมไปโอ้อวด หรือใช้ธรรมะเพื่อโจมตีผู้อื่น แทนที่จะนำไปขัดเกลาจิตใจของตนเอง
ความรู้สำหรับคนพาลจึงเปรียบเหมือนมีดที่คมกริบอยู่ในมือของโจร หากนำไปใช้ก็จะสร้างแต่ความเดือดร้อนและความพินาศ
2. "ความรู้นั้นยังหัวคิดของเขาให้ตกไป ย่อมฆ่าส่วนสุกกธรรมของคนพาลนั้นเสีย"
"ยังหัวคิดของเขาให้ตกไป": หมายถึงความรู้ที่ได้รับมาไม่ได้ช่วยให้สติปัญญาเจริญขึ้น แต่กลับทำให้ความคิดจิตใจยิ่งต่ำลง กลายเป็นคนมักใหญ่ใฝ่สูง ทะนงตน หลงผิดคิดว่าตนเองเหนือกว่าผู้อื่น จนนำไปสู่การกระทำที่ผิดพลาด
"ฆ่าส่วนสุกกธรรม": สุกกธรรมคือธรรมะฝ่ายขาว หรือธรรมะที่บริสุทธิ์ ได้แก่ กุศลธรรมต่างๆ เช่น ความเมตตา ความซื่อสัตย์ สัมมาทิฏฐิ (ความเห็นชอบ) เมื่อคนพาลได้รับความรู้และนำไปใช้ในทางที่ผิด ความทะนงตนและความหลงผิดนั้นจะเข้ามาครอบงำ ทำให้คุณธรรมความดีงามในจิตใจที่เคยมีหรือที่อาจจะมีอยู่ลดน้อยลงจนหมดสิ้นไปในที่สุด
สรุป ประโยคนี้เตือนใจว่า "คุณธรรมสำคัญกว่าความรู้" เพราะแม้จะมีความรู้มากเพียงใด หากปราศจากคุณธรรมรองรับ ความรู้นั้นก็ไร้ประโยชน์ และอาจนำไปสู่ความหายนะได้ ดังนั้นการพัฒนาจิตใจให้มีคุณธรรมความดีควบคู่ไปกับการแสวงหาความรู้จึงเป็นสิ่งจำเป็นอย่างยิ่งครับ
ความรู้อันเกิดแท้............แก่พาล
นำก่อแต่พินาศกาล.........ตราบสิ้น
ใช้ผิดจิตหมายปาน.........ว่าสุข
แต่กลับนำทุกข์ดิ้น..........บาปไคล้ใจตน
กลกิเลสเล่ห๋เหลี่ยมชั้น....เชิงพราว
จิตส่วนดีงามราว.............มืดแท้
บาปกรรมชั่วครอบยาว.....ตราบล่ม
ข่มฆ่าสุกกธรรมแล้..........สร่างสิ้นบุญกุศล.
ความรู้เลิศ เกิดแก่ พาลชน
นำพาตน ยิ่งกระทำ นำsิบหาย
ใช้ปัญญา สร้างหนุน ความวุ่นวาย
ใฝ่คิดร้าย หมายผล แค่ตนดี
ความรู้ยัง หัวคิด จิตตกต่ำ
ธรรมเลิศล้ำ นำสว่าง กลับห่างหนี
มุ่งเพียงตัว ชั่วมิพลาด โอกาสมี
ฆ่าความดี สุกกธรรม ย้ำบาปตน.


[คติธรรม] ความรู้เกิดแก่คนพาล ย่อมเพียงเพื่อความsิบหายเท่านั้น
หนฺติ พาลสฺส สุกฺกํสํ มุทฺธํ อสฺส วิปาตยํ
ความรู้เกิดแก่คนพาล ย่อมเพียงเพื่อความsิบหายเท่านั้น
ความรู้นั้นยังหัวคิดของเขาให้ตกไป ย่อมฆ่าส่วนสุกกธรรมของคนพาลนั้นเสีย
[Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้
ความรู้อันเกิดแท้............แก่พาล
นำก่อแต่พินาศกาล.........ตราบสิ้น
ใช้ผิดจิตหมายปาน.........ว่าสุข
แต่กลับนำทุกข์ดิ้น..........บาปไคล้ใจตน
กลกิเลสเล่ห๋เหลี่ยมชั้น....เชิงพราว
จิตส่วนดีงามราว.............มืดแท้
บาปกรรมชั่วครอบยาว.....ตราบล่ม
ข่มฆ่าสุกกธรรมแล้..........สร่างสิ้นบุญกุศล.
ความรู้เลิศ เกิดแก่ พาลชน
นำพาตน ยิ่งกระทำ นำsิบหาย
ใช้ปัญญา สร้างหนุน ความวุ่นวาย
ใฝ่คิดร้าย หมายผล แค่ตนดี
ความรู้ยัง หัวคิด จิตตกต่ำ
ธรรมเลิศล้ำ นำสว่าง กลับห่างหนี
มุ่งเพียงตัว ชั่วมิพลาด โอกาสมี
ฆ่าความดี สุกกธรรม ย้ำบาปตน.