UPDATE: NASA พบ ‘สัญญาณบ่งชี้ชีวิต’ แบบชัดเจนที่สุดบนดาวอังคาร ในบริเวณแม่น้ำโบราณ แต่ยังไม่เจอชีวิต

กระทู้สนทนา

ธรณีวิทยา ดาราศาสตร์ นักดาราศาสตร์ องค์การบริหารการบินและอวกาศแห่งชาติ (NASA)

NASA ได้ค้นพบ ‘สัญญาณบ่งชี้ของชีวิต’ ชัดเจนที่สุดเท่าที่เคยมีมา จากยานสำรวจบนพื้นผิวดาวอังคาร อาจเป็นหลักฐานถึงการมีชีวิตอาศัยอยู่บนดาวเคราะห์สีแดงมาก่อนในอดีต
.
การค้นพบดังกล่าวเกิดขึ้นในตัวอย่างหินชื่อ ‘Sapphire Canyon’ ที่อยู่ในหุบเขาสายน้ำโบราณ กว้างกว่า 400 เมตร ซึ่งสายธารน้ำได้ไหลเข้าสู่หลุมอุกกาบาต Jezero Crater มาก่อนในอดีตกาล ก่อนที่มวลน้ำดังกล่าวจะแห้งเหือดไปในที่สุด
.
ฌอน ดัฟฟี รักษาการผู้อำนวยการ NASA เปิดเผยในงานแถลงข่าวว่า “การค้นพบครั้งนี้ถือเป็นสิ่งที่ใกล้เคียงที่สุดในการพบชีวิตบนดาวอังคาร การตรวจเจอสิ่งที่อาจเป็นสัญญาณบ่งชี้บนดาวอังคาร เป็นการค้นพบครั้งสำคัญ ที่จะช่วยเพิ่มความเข้าใจที่เรามีต่อดาวอังคารเพิ่มเติม”
.
ยาน Perseverance ของ NASA ซึ่งมีภารกิจในการศึกษาหาความเป็นไปได้ของชีวิตบนดาวอังคารได้อดีต ได้เก็บหินดังกล่าวขึ้นในเดือนกรกฎาคม 2024 พร้อมกับใช้อุปกรณ์สำรวจทางวิทยาศาสตร์ต่างๆ เพื่อศึกษา ‘จุดลายเสือดาว’ ซึ่งอาจเป็นร่องรอยที่จุลินทรีย์บนดาวอังคารได้ทิ้งเอาไว้ หากมีการใช้คาร์บอนอินทรีย์ ซัลเฟอร์ และฟอสฟอรัสในหินดังกล่าว เป็นแหล่งพลังงานในการดำเนินชีวิต แบบเดียวกับจุลินทรีย์ที่ถูกพบบนโลก
.
การค้นพบดังกล่าวสร้างความสนใจให้กับนักวิทยาศาสตร์ และได้มีการศึกษาเพิ่มเติมด้วยอุปกรณ์ PIXL (Planetary Instrument for X-ray Lithochemistry) ในการสำรวจและวิเคราะห์องค์ประกอบทางเคมีและแร่ธาตุของหิน และ SHERLOC (Scanning Habitable Environments with Raman & Luminescence for Organics & Chemicals) ที่วิเคราะห์และระบุดูสารอินทรีย์และเคมี จากหินดังกล่าวอย่างละเอียดที่สุด เท่าที่สามารถทำได้โดยยานสำรวจบนดาวอังคาร
.
นับจากการค้นพบดังกล่าว นักวิทยาศาสตร์พยายามตั้งสมมติฐานเพื่อมาหักล้างการค้นพบครั้งนี้ รวมถึงพยายามหากระบวนการอื่นๆ ที่อาจทำให้เกิดร่องรอยอย่างในตัวอย่างหิน แต่ในปัจจุบันยังไม่มีสมมติฐานอื่นที่อธิบายได้อย่างชัดเจน ทำให้การค้นพบครั้งนี้ จึงเป็นสัญญาณบ่งชี้ของชีวิต หรือ Biosignature ที่อาจถูกทิ้งไว้โดยสิ่งมีชีวิตอย่างชัดเจนที่สุดบนดาวอังคาร แต่ไม่ใช่การพบหลักฐานของชีวิตโดยตรง โดย NASA ได้พยายามเน้นย้ำถึงความสำคัญของการส่งภารกิจเก็บตัวอย่าง หรือการทำ Sample Return เพื่อนำหินดังกล่าวกลับมาศึกษาอย่างละเอียดเพิ่มเติม
.
พร้อมกันนี้ NASA ยังเน้นย้ำว่าเป็นหลักฐานและข้อมูลเบื้องต้นเท่านั้น โดยได้มีการเปิดข้อมูลงานวิจัยเพื่อให้นักวิทยาศาสตร์สามารถนำไปวิเคราะห์ศึกษาเพิ่มเติม เพื่อยืนยันหรือหักล้างหลักฐานในการค้นพบครั้งนี้เป็นอันดับต่อไป
.
รักษาการผู้อำนวยการ NASA ยังได้กล่าวเพิ่มเติมว่า “NASA มุ่งเน้นในการดำเนินตาม Gold Science Standard (ตามคำสั่งฝ่ายบริหาร หรือ Executive Order ของรัฐบาลโดนัลด์ ทรัมป์) ในขณะที่เรามุ่งมั่นสู่เป้าหมายในการส่งมนุษย์ชาวอเมริกัน ไปลงเหยียบบนพื้นผิวดาวอังคาร”
.
ดร. มติพล ตั้งมติธรรม นักวิชาการ สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ และผู้อำนวยการ ศูนย์ฝึกอบรมดาราศาสตร์นานาชาติภายใต้ยูเนสโก เปิดเผยกับ THE STANDARD ว่า “การค้นพบสิ่งที่อาจจะเป็น biosignature บนดาวเคราะห์ดวงอื่นเป็นสิ่งที่สำคัญ และน่าจับตาดู แต่ยังห่างไกลจากการยืนยันว่าเคยมีสิ่งมีชีวิตบนดาวอังคาร ซึ่งทางเดียวที่เราจะสามารถยืนยันได้ก็คือการทำ sample return หรือส่งนักบินอวกาศไปเยือน”
.
ปัจจุบัน ภารกิจ Sample Return หรือการนำหินจากดาวอังคารกลับโลก ภายใต้ความร่วมมือของ NASA และ ESA ยังมีความเสี่ยงที่จะถูกยกเลิก เนื่องจากมีงบประมาณที่ค่อนข้างสูง และร่างงบประมาณปี 2026 อาจตัดงบภารกิจดังกล่าวลง ทำให้ความเป็นไปได้ที่จะนำหินชุดนี้กลับมาสู่โลก ยังดูห่างไกลออกไปอยู่เช่นเคย
.
และคำตอบของคำถามที่ว่า มีชีวิตอาศัยอยู่บนดาวดวงอื่นหรือไม่ ก็ยังคงไม่ได้ข้อสรุปอย่างชัดเจน อย่างน้อยก็ในอีกหลายปีต่อจากนี้ เพราะการค้นพบสิ่งที่ยิ่งใหญ่อย่างหลักฐานของชีวิตบนดาวดวงอื่น จำต้องอาศัยข้อมูลสนับสนุนที่ยิ่งใหญ่ไม่แพ้กัน