พระไตรปิฎกตอน “การบูชาพระตถาคต”
([๑๒๙] มหาปรินิพพานสูตร)
ครั้งนั้น ไม้สาละทั้งคู่เบ่งบานออกดอกสะพรั่งนอกฤดูกาล ดอกไม้เหล่านั้นร่วงหล่นโปรยปรายลงบนพระสรีระของพระตถาคตเพื่อเป็นการบูชา
แม้ดอกมณฑารพทิพย์ก็ตกลงมาจากอากาศ ร่วงหล่นโปรยปรายลงบนพระสรีระของพระตถาคตเพื่อเป็นการบูชา
แม้ผงจันทน์หอมอันเป็นของทิพย์ก็ตกลงมาจากอากาศ โปรยปรายลงบนพระสรีระของพระตถาคตเพื่อเป็นการบูชา
แม้ดนตรีทิพย์ก็บรรเลงอยู่ในอากาศเพื่อบูชาพระตถาคต
แม้เสียงสังคีตทิพย์ก็ดังก้องอยู่ในอากาศเพื่อบูชาพระตถาคต
ครั้งนั้น พระผู้มีพระภาคจึงตรัสเรียกพระอานนท์มารับสั่งว่า
“ดูกรอานนท์ ไม้สาละทั้งคู่เบ่งบานออกดอกสะพรั่งนอกฤดูกาล ดอกเหล่านั้นร่วงหล่นลงบนกายตถาคตเพื่อบูชา
แม้ดอกมณฑารพทิพย์ก็ตกลงมาจากอากาศเพื่อบูชาตถาคต
แม้ผงจันทน์หอมทิพย์ก็ตกลงมาจากอากาศเพื่อบูชาตถาคต
แม้ดนตรีและสังคีตทิพย์ก็ดังก้องอยู่ในอากาศเพื่อบูชาตถาคต
แต่อานนท์เอ๋ย ตถาคตจะชื่อว่าได้รับการสักการะ เคารพ นับถือ บูชา นอบน้อม ด้วยเครื่องบูชาเหล่านี้เท่านั้นหาไม่
ผู้ใดก็ตาม—ไม่ว่าจะเป็นภิกษุ ภิกษุณี อุบาสก หรืออุบาสิกา—ถ้าเป็นผู้ ปฏิบัติธรรมสมควรแก่ธรรม ปฏิบัติชอบ ปฏิบัติตามธรรมอยู่
ผู้นั้นแล ชื่อว่าบูชาตถาคตด้วยการบูชาอย่างยอด
เพราะเหตุนั้น อานนท์เอ๋ย พวกเธอทั้งหลายพึงสำเหนียกไว้ว่า
‘เราจักเป็นผู้ปฏิบัติธรรมสมควรแก่ธรรม ปฏิบัติชอบ ประพฤติตามธรรมอยู่’ ดังนี้เถิด”
ใจความสำคัญ
ดอกไม้ทิพย์ ผงจันทน์ ดนตรีทิพย์ เป็นเพียง “บูชาภายนอก”
การบูชาสูงสุด ที่พระพุทธเจ้าทรงยกย่อง คือ “การปฏิบัติธรรมให้สมควรแก่ธรรม”
ผู้ใดปฏิบัติธรรมตามพระสัทธรรม ผู้นั้นชื่อว่าได้บูชาพระพุทธเจ้าอย่างแท้จริง
ปฏิบัติตามธรรมอยู่ ผู้นั้นแล ชื่อว่าบูชาตถาคตด้วยการบูชาอย่างยอด
([๑๒๙] มหาปรินิพพานสูตร)
ครั้งนั้น ไม้สาละทั้งคู่เบ่งบานออกดอกสะพรั่งนอกฤดูกาล ดอกไม้เหล่านั้นร่วงหล่นโปรยปรายลงบนพระสรีระของพระตถาคตเพื่อเป็นการบูชา
แม้ดอกมณฑารพทิพย์ก็ตกลงมาจากอากาศ ร่วงหล่นโปรยปรายลงบนพระสรีระของพระตถาคตเพื่อเป็นการบูชา
แม้ผงจันทน์หอมอันเป็นของทิพย์ก็ตกลงมาจากอากาศ โปรยปรายลงบนพระสรีระของพระตถาคตเพื่อเป็นการบูชา
แม้ดนตรีทิพย์ก็บรรเลงอยู่ในอากาศเพื่อบูชาพระตถาคต
แม้เสียงสังคีตทิพย์ก็ดังก้องอยู่ในอากาศเพื่อบูชาพระตถาคต
ครั้งนั้น พระผู้มีพระภาคจึงตรัสเรียกพระอานนท์มารับสั่งว่า
“ดูกรอานนท์ ไม้สาละทั้งคู่เบ่งบานออกดอกสะพรั่งนอกฤดูกาล ดอกเหล่านั้นร่วงหล่นลงบนกายตถาคตเพื่อบูชา
แม้ดอกมณฑารพทิพย์ก็ตกลงมาจากอากาศเพื่อบูชาตถาคต
แม้ผงจันทน์หอมทิพย์ก็ตกลงมาจากอากาศเพื่อบูชาตถาคต
แม้ดนตรีและสังคีตทิพย์ก็ดังก้องอยู่ในอากาศเพื่อบูชาตถาคต
แต่อานนท์เอ๋ย ตถาคตจะชื่อว่าได้รับการสักการะ เคารพ นับถือ บูชา นอบน้อม ด้วยเครื่องบูชาเหล่านี้เท่านั้นหาไม่
ผู้ใดก็ตาม—ไม่ว่าจะเป็นภิกษุ ภิกษุณี อุบาสก หรืออุบาสิกา—ถ้าเป็นผู้ ปฏิบัติธรรมสมควรแก่ธรรม ปฏิบัติชอบ ปฏิบัติตามธรรมอยู่
ผู้นั้นแล ชื่อว่าบูชาตถาคตด้วยการบูชาอย่างยอด
เพราะเหตุนั้น อานนท์เอ๋ย พวกเธอทั้งหลายพึงสำเหนียกไว้ว่า
‘เราจักเป็นผู้ปฏิบัติธรรมสมควรแก่ธรรม ปฏิบัติชอบ ประพฤติตามธรรมอยู่’ ดังนี้เถิด”
ใจความสำคัญ
ดอกไม้ทิพย์ ผงจันทน์ ดนตรีทิพย์ เป็นเพียง “บูชาภายนอก”
การบูชาสูงสุด ที่พระพุทธเจ้าทรงยกย่อง คือ “การปฏิบัติธรรมให้สมควรแก่ธรรม”
ผู้ใดปฏิบัติธรรมตามพระสัทธรรม ผู้นั้นชื่อว่าได้บูชาพระพุทธเจ้าอย่างแท้จริง