[คติธรรม] ความสันโดษด้วยปัจจัยตามมีตามได้ นำสุขมาให้

กระทู้คำถาม

26. ตุฏฐี สุขา อิตรีตเรน

ความสันโดษด้วยปัจจัยตามมีตามได้ นำสุขมาให้

[Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้ประโยค "ความสันโดษด้วยปัจจัยตามมีตามได้ นำสุขมาให้" เรามาดูกันทีละคำเพื่อให้เข้าใจความหมายที่ลึกซึ้งยิ่งขึ้นนะครับ
     - ความสันโดษ: หมายถึง ความพอใจในสิ่งที่มีอยู่แล้ว ไม่ใช่การอยากได้ อยากมีสิ่งของใหม่ๆ หรือไม่ยอมรับความจริงในปัจจุบัน แต่เป็นการมองเห็นคุณค่าและพอใจในสิ่งที่ตัวเองมีอยู่ตามความเป็นจริง
     - ด้วยปัจจัยตามมีตามได้: คำว่า "ปัจจัย" ในที่นี้หมายถึงสิ่งจำเป็นในชีวิต ไม่ว่าจะเป็นปัจจัย 4 (อาหาร เครื่องนุ่งห่ม ที่อยู่อาศัย และยารักษาโรค) หรือสิ่งอื่นๆ ที่เราต้องใช้ในการดำรงชีวิต ส่วน "ตามมีตามได้" หมายถึงการยอมรับและพอใจในสิ่งที่หามาได้ตามกำลังความสามารถของตัวเอง ไม่ได้ไปเบียดเบียนหรือทำให้ใครเดือดร้อน

เมื่อนำทั้งสองส่วนมารวมกัน ประโยคนี้จึงหมายถึง การรู้จักพอใจในสิ่งที่เรามีอยู่แล้ว หรือในสิ่งที่หามาได้ด้วยความสุจริต โดยไม่จำเป็นต้องไปแข่งขันกับคนอื่น ไม่ต้องดิ้นรนไขว่คว้าจนเกินกำลัง หรือรู้สึกขาดแคลนอยู่ตลอดเวลา

ความสันโดษนำมาซึ่งความสุขเพราะว่า...
     1.ลดความอยาก (ตัณหา): เมื่อเราพอใจในสิ่งที่มี ความอยากได้อยากมีก็จะลดลง ซึ่งความอยากนี่แหละครับที่เป็นต้นตอของความทุกข์ เพราะไม่ว่าเราจะได้อะไรมาเพิ่ม ความอยากก็ไม่มีวันสิ้นสุด
     2.ลดความกังวลและความทุกข์จากการเปรียบเทียบ: ในโลกปัจจุบันที่เราเห็นชีวิตของคนอื่นผ่านโซเชียลมีเดียได้ง่าย การเปรียบเทียบทำให้เกิดความรู้สึกว่าตัวเองด้อยกว่าหรือมีไม่เท่าคนอื่น ความสันโดษช่วยให้เราไม่ไปยึดติดกับการเปรียบเทียบนั้น และอยู่กับความจริงในแบบของตัวเองได้
     3.จิตใจสงบและเบาสบาย: เมื่อไม่ต้องดิ้นรนเพื่อสิ่งที่ไม่จำเป็น จิตใจก็จะเบาสบาย ไม่ต้องแบกรับภาระที่หนักเกินตัว ทำให้มีเวลาอยู่กับปัจจุบัน และมีความสุขกับสิ่งเล็กๆ น้อยๆ รอบตัวได้มากขึ้น

สรุปก็คือ ความสันโดษไม่ได้หมายถึงการอยู่อย่างยากจนหรือไม่มีความก้าวหน้าในชีวิต แต่เป็นการมีชีวิตอยู่โดยปราศจากความอยากที่ไม่สิ้นสุด และมีความสุขที่แท้จริงจากภายในครับ

ยินดีในทรัพย์ได้...........ของตน
น้อย-มากตามเหตุผล....ประเสริฐสิ้น
ละความอยากร้อนรน.....ข่มสุข
เหตุแห่งทุกข์ใจดิ้น.......บมิสิ้นเพราะตัณหา

สันโดษพาสุขแท้..........แก่ใจ
ไม่เปรียบเทียบกับใคร...เลิศแล้ว
อาชีพสุจริตใด..............ใฝ่ก่อ
รู้จักพอจิตแผ้ว..............แน่วล้ำนำสุขี.

มีเพียงพอ ก็สุขแล้ว นะแก้วตา
เบาอุรา ไม่ต้อง จ้องแข่งขัน
จิตผ่องใส ใคร่พอดี นี้สำคัญ
อย่าผูกพัน ตัณหา พาร้อนรน

ปัจจัยมี ที่หาได้ ด้วยกายใจ
ไม่เบียดเบียน ใครใคร ให้งามผล
สุขที่เรา มิคอยเปรียบ เทียบผู้คน
ความสันโดษ คือหน ทางสุขใจ

คิดโลภมาก หากเพิ่ม เติมมายา
บ่วงตัณหา มิสิ้นสุด เกินหยุดใคร่
แต่พอเพียง คือยา รักษาใจ
ช่วยทำให้ สร่างทุกข์ มีสุขเนา

สุขที่แท้ บ่ใช่ดิ้น ไม่สิ้นสุด
หากแต่หยุด พะนอ ต่อสิ่งเร้า
เมื่อสันโดษ ทุกข์จะคลาย มลายเบา
แล้วสุขเรา ก็ทวี เปรมปรีดิ์นาน.

เม่าฝึกจิต