[คติธรรม] พึงชนะคนไม่ดีด้วยความดี
23.
อสาธุ สาธุนาชิเน
พึงชนะคนไม่ดีด้วยความดี
[Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้"พึงชนะคนไม่ดีด้วยความดี" ใจความสำคัญของประโยคนี้คือการสอนให้เราใช้วิธีที่ถูกต้องและสันติในการจัดการกับความชั่วร้ายหรือพฤติกรรมที่ไม่ดีของผู้อื่น ไม่ใช่การตอบโต้ด้วยความรุนแรงหรือความไม่ดีกลับไป
ความหมายตามหลักพุทธศาสนา
- "ชนะ" ในที่นี้ไม่ใช่การเอาชนะด้วยกำลังหรือการทำลายล้าง แต่เป็นการเอาชนะด้วยการทำให้ฝ่ายตรงข้ามเปลี่ยนทัศนคติหรือพฤติกรรมที่ไม่ดีนั้นเสียไป ในทางพุทธศาสนา การชนะที่แท้จริงคือการ "เอาชนะใจ" ของตนเองและผู้อื่น
- "คนไม่ดี" ในที่นี้หมายถึงผู้ที่มีพฤติกรรมที่เป็นไปในทางที่ผิด เช่น คนที่โกรธเกลียด, คนที่อิจฉาริษยา, คนที่พูดปด, หรือคนที่ทำร้ายผู้อื่นด้วยกาย วาจา และใจ
- "ความดี" คือหลักธรรมที่เราใช้ในการเอาชนะ เช่น ความเมตตา, ความกรุณา, ความอดทน, และความเข้าใจ การใช้ความดีเปรียบเสมือนการนำน้ำไปดับไฟที่กำลังลุกไหม้ เมื่อเราเจอกับคนที่ไม่ดี การตอบโต้ด้วยความโกรธหรือความเกลียดก็เหมือนกับการนำน้ำมันไปเติมไฟให้ลุกโหม แต่การใช้ความเมตตาและความอดทนจะช่วยให้สถานการณ์สงบลงได้
ตัวอย่างที่เห็นได้ชัดในทางปฏิบัติคือ การที่พระพุทธเจ้าเผชิญหน้ากับคนพาลหรือผู้ที่มาด่าทอ พระองค์ไม่ได้โต้ตอบด้วยคำด่าทอ แต่กลับใช้ความสงบและความเมตตาจนทำให้ผู้ที่มาด่าทอเกิดความละอายใจและหันกลับมาทำความดีในที่สุด
สรุปง่าย ๆ คือ การชนะคนไม่ดีด้วยความดี เป็นการสอนให้เรา หยุดวัฏจักรของความชั่วร้าย ด้วยการใช้หลักธรรมเป็นเครื่องมือ ไม่ใช่การใช้ความชั่วร้ายตอบโต้กันไปมา และเป็นการเน้นย้ำว่า ความดีมีพลังมากกว่าความชั่วเสมอ
พึงชนะคนชั่วด้วย.......ความดี
โกรธเกลียดต่อกันมี....แต่ร้าย
เผาไหม้ใคร่ทุกข์ทวี....ไม่จบ
สุขสงบเมตตาคล้าย....กับน้ำดับไฟ.
จะชนะ ปะทะพาล ที่ก้าวร้าว
จงอย่าเอา เชื้อไฟ ไปสู้เขา
ยิ่งตอบโต้ โมหะโกรธ เพิ่มพูนเนาว์
ใจของเรา จะร้อนด้วย ซวยเช่นกัน
ใช้เมตตา อารีย์ ที่เข้าใจ
ดุจน้ำเย็น ชะโลมไฟ ที่ไหม้นั่น
เปลี่ยนความชั่ว มัวโกรธ สร่างโทษพลัน
ชนะใจ พาลนั้น พลิกผันดี.


[คติธรรม] พึงชนะคนไม่ดีด้วยความดี
พึงชนะคนไม่ดีด้วยความดี
[Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้
พึงชนะคนชั่วด้วย.......ความดี
โกรธเกลียดต่อกันมี....แต่ร้าย
เผาไหม้ใคร่ทุกข์ทวี....ไม่จบ
สุขสงบเมตตาคล้าย....กับน้ำดับไฟ.
จะชนะ ปะทะพาล ที่ก้าวร้าว
จงอย่าเอา เชื้อไฟ ไปสู้เขา
ยิ่งตอบโต้ โมหะโกรธ เพิ่มพูนเนาว์
ใจของเรา จะร้อนด้วย ซวยเช่นกัน
ใช้เมตตา อารีย์ ที่เข้าใจ
ดุจน้ำเย็น ชะโลมไฟ ที่ไหม้นั่น
เปลี่ยนความชั่ว มัวโกรธ สร่างโทษพลัน
ชนะใจ พาลนั้น พลิกผันดี.