ในทางวิชาโหราศาสตร์ภารตะ (Vedic Astrology) หรือที่เรียกว่า โชติชศาสตร์ หรือ ชโยธิชศาสตร์(Jyotish Shastra)
ภวจักร (Bhava Chakra) หรือ “แผนผังจักรราศี” เป็นเครื่องมือสำคัญที่ใช้ในการวิเคราะห์ดวงชะตา โดยภวจักรจะแบ่งออกเป็น ๑๒ ภพ (Bhava) ซึ่งแต่ละภพเกี่ยวข้องกับด้านต่างๆ ของชีวิต เช่น การเงิน ความรัก สุขภาพ หน้าที่การงาน เป็นต้น
การแบ่งองศาในภวจักรมีความสำคัญอย่างเป็นอย่างยิ่ง เนื่องจากมีความเกี่ยวข้องกับการกำหนดตำแหน่งของภพและการตีความดวงชะตาอย่างแม่นยำ
การแบ่งองศาในภวจักร
ในโหราศาสตร์ภารตะ ภวจักรแบ่งออกเป็น ๑๒ ภพ โดยใช้ ลัคนา (Ascendant หรือ Lagna) เป็นจุดเริ่มต้น ซึ่งลัคนาคือจุดที่ราศีตัดกับขอบฟ้าตะวันออกในขณะที่บุคคลเกิด การแบ่งองศาจะขึ้นอยู่กับระบบที่เรียกว่า ภพจักร(House System) โดยระบบที่นิยมใช้ในโหราศาสตร์ภารตะคือ ระบบภพเท่ากัน (Equal House System) หรือ ระบบศรีปติ (Sripati System) ซึ่งจะมีรายละเอียดตามหลักการดังนี้...
๑. ระบบภพเรือนเท่า (Equal House System)
๑) ในระบบนี้ แต่ละภพจะมีขนาดเท่ากันคือ ๓๐ องศา โดยเริ่มจากองศาของลัคนา
๒) ลัคนาจะเป็นจุดเริ่มต้นของภพเรือนที่ ๑ และแต่ละภพถัดไปจะนับต่อไปทุกๆ ๓๐ องศา
Example หากลัคนาอยู่ที่ 10 องศาในราศีเมษ ภพที่ ๑ จะครอบคลุม ๑๐-๔๐ องศา (อยู่ในราศีเมษ) ภพที่ 2 จะครอบคลุม ๔๐-๗๐ องศา (ข้ามไปราศีพฤษภ) และต่อไปเรื่อยๆ
๒. ระบบศรีปติ (Sripati System)
๑) ระบบนี้เป็นที่นิยมในโหราศาสตร์ภารตะ โดยคำนึงถึง จุดกึ่งกลางของภพเรือน (Bhava Madhya) และ จุดเริ่มต้น-สิ้นสุดของภพเรือน (Bhava Sandhi)
๒) จุดกึ่งกลางของภพเรือนที่ ๑ จะอยู่ที่องศาของลัคนา และภพอื่นๆ จะถูกคำนวณโดยการกระจายองศาไปยังภพทั้ง ๑๒ ภพเรือน
๓) ภพเรือนอาจมีขนาดไม่เท่ากันในบางกรณี ขึ้นอยู่กับการคำนวณที่สัมพันธ์กับลัคนาและจุดเมริเดียน หรือ ทศมลัคน์ (Midheaven หรือ MC)
Example หากลัคนาอยู่ที่ ๑๕ องศาในราศีเมษ ภพเรือนที่ ๑ อาจครอบคลุมช่วงองศาที่กว้างขึ้นหรือแคบลงเล็กน้อย ขึ้นอยู่กับการคำนวณจุดกึ่งกลางและจุดเชื่อมต่อของภพ
ความหมายของภพในภวจักร
แต่ละภพในภวจักรจะครอบคลุมองศาและมีความหมายที่เกี่ยวข้องกับชีวิตองค์รวมดังต่อไปนี้ค่ะ
๑. ภพเรือนที่ ๑ (ตนุภพ) หมายถึง ตัวตน สุขภาพ รูปลักษณ์ สิ่งที่เป็นตัวของเรา
๒. ภพเรือนที่ ๒ (ธนภพ หรือ กฎุมภะ) หมายถึง การเงิน คำพูด ครอบครัว ความมั่นคงในชีวิต ความสุขสบาย การวางแผนในระยะยาว
๓. ภพเรือนที่ ๓ (สหชะภพ หรือ สหัชชะ) หมายถึง พี่น้อง ความกล้า การสื่อสาร เพื่อนฝูง คนสนิท สิ่งแวดล้อม
๔. ภพเรือนที่ ๔ (พันธุภพ) หมายถึง มารดา บ้าน ความสุข ความมั่นคง สิ่งที่บ่งบอกถึงรากเหง้า ที่มาของเรา
๕. ภพเรือนที่ ๕ (ปุตตะภพ) หมายถึง บุตร บริวาร ความคิดสร้างสรรค์ การศึกษา ความโด่งดัง การสร้าง
๖. ภพเรือนที่ ๖ (ริปุภพ หรือ อริ) ศัตรู โรคภัย หนี้สิน ปัญหาที่ต้องแก้ไข ความคิดเชิงวิพากษ์ สิ่งที่ต้องสะสาง งานอดิเรก การงานย่อย
๗. ภพเรือนที่ ๗ (กามภพ หรือ ปัตนิภพ) หมายถึง คู่ครอง ความสัมพันธ์ การแต่งงาน ความสัมพันธ์ที่ถูกต้องตามกฎหมายด้วยการจดทะเบียนสมรส
๘. ภพเรือนที่ ๘ (มรณังภพ) หมายถึง อายุยืน การเปลี่ยนแปลง ความลับ การจบสิ้นและเปลี่ยนแปลงสถานะภาพ โรคภัยไข้เจ็บ
๙. ภพเรือนที่ ๙ (ธรรมภพ หรือ ศุภะภพ) หมายถึง โชคลาภ ศาสนา การเดินทางไกล ความสำเร็จ ต่างประเทศ ความสุข
๑๐. ภพเรือนที่ ๑๐ (กรรมมังภพ) หมายถึง อาชีพ ชื่อเสียง เกียรติยศ ความเป็นใหญ่ กรรมเก่าที่สานต่อสู่กรรมใหม่
๑๑. ภพเรือนที่ ๑๑ (ลาภังภพ) หมายถึง รายได้ มิตรสหาย ลาภผล สิ่งที่ต้องการรับ กลุ่มเพื่อนที่สนิทกัน
๑๒. ภพเรือนที่ ๑๒(วยยะภพ หรือ วินาศณะภพ ) หมายถึง การสูญเสีย ความลับ การปลีกวิเวก อันตราย การจองจำ ศัตรูลับ สิ่งที่มองไม่เห็น ความไม่รู้
การคำนวณและความสำคัญขององศา
๑) ลัคนาและจุดเริ่มต้นของภพเรือน การคำนวณลัคนาต้องใช้เวลาและสถานที่เกิดที่แม่นยำเพื่อกำหนดองศาที่แน่นอน
๒) ดาวเคราะห์ในภพเรือนชะตา ตำแหน่งของดาวเคราะห์ในแต่ละภพเรือนชะตา (ตามองศา) จะส่งผลต่อการตีความดวงชะตา เช่น ดาวพฤหัสบดีในภพเรือนที่ ๙ อาจหมายถึงการมีโชคลาภและความรู้ที่เป็นที่ยอมรับแก่คนทั่วไป
๓) จุดอ่อนของภพเรือน(Bhava Sandhi) หากดาวเคราะห์อยู่ในจุดเชื่อมต่อระหว่างภพเรือน (ใกล้จุดเริ่มหรือสิ้นสุดของภพ) อาจมีพลังที่อ่อนแอลงไปมาก
ราศีและภพเรือน การแบ่งองศาจะสัมพันธ์กับราศี ๑๒ ราศี โดยแต่ละราศีครอบคลุม ๓๐ องศา และภพอาจครอบคลุมราศีเดียวหรือมากกว่าหนึ่งราศี ขึ้นอยู่กับระบบที่ใช้งานอยู่
★ตัวอย่างการแบ่งองศา★
สมมติว่าลัคนาอยู่ที่ ๒๐ องศาในราศีสิงห์
🔵 ภพเรือนที่ ๑ ---> ๒๐ องศาในราศีสิงห์ ถึง ๒๐ องศาในราศีกันย์
🟣 ภพเรือนที่ ๒ ---> ๒๐ องศาในราศีกันย์ ถึง ๒๐ องศาในราศีตุลย์
🟡และวนต่อไปแบบนี้เรื่อยๆ จนครบ ๑๒ ภพเรือน
❌ข้อควรระวัง🪬
🔴 การคำนวณภวจักรและการแบ่งองศาต้องใช้ข้อมูลวันเวลาและสถานที่เกิดที่แม่นยำ
🟡ในบางกรณี อาจมีการใช้ซอฟต์แวร์โหราศาสตร์เพื่อคำนวณภพและองศาอย่างแม่นยำ
🟢การตีความต้องพิจารณาดาวเคราะห์ ราศี และโยค (Yogas) ร่วมด้วย
🖊️ภวจักร กับ การแบ่งองศาแบบต่างๆ📢
ภวจักร (Bhava Chakra) หรือ “แผนผังจักรราศี” เป็นเครื่องมือสำคัญที่ใช้ในการวิเคราะห์ดวงชะตา โดยภวจักรจะแบ่งออกเป็น ๑๒ ภพ (Bhava) ซึ่งแต่ละภพเกี่ยวข้องกับด้านต่างๆ ของชีวิต เช่น การเงิน ความรัก สุขภาพ หน้าที่การงาน เป็นต้น
การแบ่งองศาในภวจักรมีความสำคัญอย่างเป็นอย่างยิ่ง เนื่องจากมีความเกี่ยวข้องกับการกำหนดตำแหน่งของภพและการตีความดวงชะตาอย่างแม่นยำ
การแบ่งองศาในภวจักร
ในโหราศาสตร์ภารตะ ภวจักรแบ่งออกเป็น ๑๒ ภพ โดยใช้ ลัคนา (Ascendant หรือ Lagna) เป็นจุดเริ่มต้น ซึ่งลัคนาคือจุดที่ราศีตัดกับขอบฟ้าตะวันออกในขณะที่บุคคลเกิด การแบ่งองศาจะขึ้นอยู่กับระบบที่เรียกว่า ภพจักร(House System) โดยระบบที่นิยมใช้ในโหราศาสตร์ภารตะคือ ระบบภพเท่ากัน (Equal House System) หรือ ระบบศรีปติ (Sripati System) ซึ่งจะมีรายละเอียดตามหลักการดังนี้...
๑. ระบบภพเรือนเท่า (Equal House System)
๑) ในระบบนี้ แต่ละภพจะมีขนาดเท่ากันคือ ๓๐ องศา โดยเริ่มจากองศาของลัคนา
๒) ลัคนาจะเป็นจุดเริ่มต้นของภพเรือนที่ ๑ และแต่ละภพถัดไปจะนับต่อไปทุกๆ ๓๐ องศา
Example หากลัคนาอยู่ที่ 10 องศาในราศีเมษ ภพที่ ๑ จะครอบคลุม ๑๐-๔๐ องศา (อยู่ในราศีเมษ) ภพที่ 2 จะครอบคลุม ๔๐-๗๐ องศา (ข้ามไปราศีพฤษภ) และต่อไปเรื่อยๆ
๒. ระบบศรีปติ (Sripati System)
๑) ระบบนี้เป็นที่นิยมในโหราศาสตร์ภารตะ โดยคำนึงถึง จุดกึ่งกลางของภพเรือน (Bhava Madhya) และ จุดเริ่มต้น-สิ้นสุดของภพเรือน (Bhava Sandhi)
๒) จุดกึ่งกลางของภพเรือนที่ ๑ จะอยู่ที่องศาของลัคนา และภพอื่นๆ จะถูกคำนวณโดยการกระจายองศาไปยังภพทั้ง ๑๒ ภพเรือน
๓) ภพเรือนอาจมีขนาดไม่เท่ากันในบางกรณี ขึ้นอยู่กับการคำนวณที่สัมพันธ์กับลัคนาและจุดเมริเดียน หรือ ทศมลัคน์ (Midheaven หรือ MC)
Example หากลัคนาอยู่ที่ ๑๕ องศาในราศีเมษ ภพเรือนที่ ๑ อาจครอบคลุมช่วงองศาที่กว้างขึ้นหรือแคบลงเล็กน้อย ขึ้นอยู่กับการคำนวณจุดกึ่งกลางและจุดเชื่อมต่อของภพ
ความหมายของภพในภวจักร
แต่ละภพในภวจักรจะครอบคลุมองศาและมีความหมายที่เกี่ยวข้องกับชีวิตองค์รวมดังต่อไปนี้ค่ะ
๑. ภพเรือนที่ ๑ (ตนุภพ) หมายถึง ตัวตน สุขภาพ รูปลักษณ์ สิ่งที่เป็นตัวของเรา
๒. ภพเรือนที่ ๒ (ธนภพ หรือ กฎุมภะ) หมายถึง การเงิน คำพูด ครอบครัว ความมั่นคงในชีวิต ความสุขสบาย การวางแผนในระยะยาว
๓. ภพเรือนที่ ๓ (สหชะภพ หรือ สหัชชะ) หมายถึง พี่น้อง ความกล้า การสื่อสาร เพื่อนฝูง คนสนิท สิ่งแวดล้อม
๔. ภพเรือนที่ ๔ (พันธุภพ) หมายถึง มารดา บ้าน ความสุข ความมั่นคง สิ่งที่บ่งบอกถึงรากเหง้า ที่มาของเรา
๕. ภพเรือนที่ ๕ (ปุตตะภพ) หมายถึง บุตร บริวาร ความคิดสร้างสรรค์ การศึกษา ความโด่งดัง การสร้าง
๖. ภพเรือนที่ ๖ (ริปุภพ หรือ อริ) ศัตรู โรคภัย หนี้สิน ปัญหาที่ต้องแก้ไข ความคิดเชิงวิพากษ์ สิ่งที่ต้องสะสาง งานอดิเรก การงานย่อย
๗. ภพเรือนที่ ๗ (กามภพ หรือ ปัตนิภพ) หมายถึง คู่ครอง ความสัมพันธ์ การแต่งงาน ความสัมพันธ์ที่ถูกต้องตามกฎหมายด้วยการจดทะเบียนสมรส
๘. ภพเรือนที่ ๘ (มรณังภพ) หมายถึง อายุยืน การเปลี่ยนแปลง ความลับ การจบสิ้นและเปลี่ยนแปลงสถานะภาพ โรคภัยไข้เจ็บ
๙. ภพเรือนที่ ๙ (ธรรมภพ หรือ ศุภะภพ) หมายถึง โชคลาภ ศาสนา การเดินทางไกล ความสำเร็จ ต่างประเทศ ความสุข
๑๐. ภพเรือนที่ ๑๐ (กรรมมังภพ) หมายถึง อาชีพ ชื่อเสียง เกียรติยศ ความเป็นใหญ่ กรรมเก่าที่สานต่อสู่กรรมใหม่
๑๑. ภพเรือนที่ ๑๑ (ลาภังภพ) หมายถึง รายได้ มิตรสหาย ลาภผล สิ่งที่ต้องการรับ กลุ่มเพื่อนที่สนิทกัน
๑๒. ภพเรือนที่ ๑๒(วยยะภพ หรือ วินาศณะภพ ) หมายถึง การสูญเสีย ความลับ การปลีกวิเวก อันตราย การจองจำ ศัตรูลับ สิ่งที่มองไม่เห็น ความไม่รู้
การคำนวณและความสำคัญขององศา
๑) ลัคนาและจุดเริ่มต้นของภพเรือน การคำนวณลัคนาต้องใช้เวลาและสถานที่เกิดที่แม่นยำเพื่อกำหนดองศาที่แน่นอน
๒) ดาวเคราะห์ในภพเรือนชะตา ตำแหน่งของดาวเคราะห์ในแต่ละภพเรือนชะตา (ตามองศา) จะส่งผลต่อการตีความดวงชะตา เช่น ดาวพฤหัสบดีในภพเรือนที่ ๙ อาจหมายถึงการมีโชคลาภและความรู้ที่เป็นที่ยอมรับแก่คนทั่วไป
๓) จุดอ่อนของภพเรือน(Bhava Sandhi) หากดาวเคราะห์อยู่ในจุดเชื่อมต่อระหว่างภพเรือน (ใกล้จุดเริ่มหรือสิ้นสุดของภพ) อาจมีพลังที่อ่อนแอลงไปมาก
ราศีและภพเรือน การแบ่งองศาจะสัมพันธ์กับราศี ๑๒ ราศี โดยแต่ละราศีครอบคลุม ๓๐ องศา และภพอาจครอบคลุมราศีเดียวหรือมากกว่าหนึ่งราศี ขึ้นอยู่กับระบบที่ใช้งานอยู่
★ตัวอย่างการแบ่งองศา★
สมมติว่าลัคนาอยู่ที่ ๒๐ องศาในราศีสิงห์
🔵 ภพเรือนที่ ๑ ---> ๒๐ องศาในราศีสิงห์ ถึง ๒๐ องศาในราศีกันย์
🟣 ภพเรือนที่ ๒ ---> ๒๐ องศาในราศีกันย์ ถึง ๒๐ องศาในราศีตุลย์
🟡และวนต่อไปแบบนี้เรื่อยๆ จนครบ ๑๒ ภพเรือน
❌ข้อควรระวัง🪬
🔴 การคำนวณภวจักรและการแบ่งองศาต้องใช้ข้อมูลวันเวลาและสถานที่เกิดที่แม่นยำ
🟡ในบางกรณี อาจมีการใช้ซอฟต์แวร์โหราศาสตร์เพื่อคำนวณภพและองศาอย่างแม่นยำ
🟢การตีความต้องพิจารณาดาวเคราะห์ ราศี และโยค (Yogas) ร่วมด้วย