ผมดูกีฬาหลายประเภททั้งในและต่างประเทศ แต่แทบไม่เคยเจอระบบสร้างทีมเยาวชนของวอลเลย์บอลไทย
กีฬาหลัก ๆ ไม่ว่าในประเทศและต่างประเทศ มีระบบสร้างทีมเยาวชน มีโค้ชทีมชาติในแต่ละระดับ เป็นโค้ชที่ทำงานระยะยาวทำงานต่อเนื่อง ไม่ใช่โค้ชเฉพาะกิจ ถึงทัวร์นาเมนต์สำคัย เช่น U16 U19 U21 ก็ค่อยตั้งโค้ชก่อนแข่งไม่กี่วัน แข่งเสร็จก็แยกย้าย
การตั้งโค้ชเฉพาะกิจแบบนี้ โค้ชจะมีเวลาที่ไหนในการปูพื้นฐานให้เยาวชน หน้าที่ในการวางเบสิค พัฒนาฝีมือ และทักษะอยู่ที่โค้ชโรงเรียน เป็นระบบสมัครเล่น ไม่ได้พัฒนาแบบระบบอาชีพ การพัฒนาก็เลยเป็นไปตามยถากรรม เราจึงเห็นนักกีฬาเยาชนเบสิคไม่แน่น รับอ่อน บล็อคไม่เป็น บล็อคไม่แน่น จับบล็อคไม่ได้ เทคนิคการตีไม่ดี ชอบอัดบล็อค ไม่มีการพลิกแพลง ... ก็เพราะเราไม่มีระบบสร้างทีมเยาวชน ไม่มีโค้ชเยาวชนทีมชาติที่มีเวลา มีแผนพัฒนาผู้เล่นอย่างเป็นระบบ ระบบการสร้างทีมเยาวชนแบบมีนมาก ๆ ไม่ค่อยเจอ ทีม U19 ที่เคยได้อันดับ 6 เอาชนะจีนด้วย แต่พอแข่งจบก็แยกย้ายตัวใครตัวมัน ไม่ได้พัฒนาต่อเนื่อง นักกีฬาบางคนก็พัฒนาด้วยตัวเอง พอเป็น U21 ก็เห็น ๆ
พอมาถึงปัจจุบัน เพิ่มมีแผนสร้างทีมระยะยาว อาจต้องใช้ระยะเวลาในการวัดความสำเร็จว่า ไม่ใช่แค่เห็นว่าประเทศอื่น หรือกีฬาประเภทอื่น เขามีระบบสร้างทีมเยาวชนในระยะยาว ก็ทำตามบ้าง เพราะเริ่มมีแผน แต่ความชัดเจนของโค้ชแต่ละ U ก็ยังไม่ชัดเจน ยังไม่ได้แยกโค้ชทีมชาติออกจากโค้ชโรงเรียน หรือโค้ชสโมสรในไทยแลนด์ลีก ส่วนระบบการพัฒนาเบสิค ทักษะ และเทคนิคการเล่น หลังจากฝีกซ้อมมาหลายเดือน ยังไม่ชัดเจน แม้แต่การคัดเลือกผู้เล่นลงสนาม การแก้เกม บางคนลงไปแจกแต้มอย่างเดียว ก็ประทับใจว่าแจกแต้มดีแล้ว ให้ลงเรื่อย ๆ การฝึกซ้อมด้วยการลงแข่งกับทีมต่างชาติน่าจะทำให้เห็นจุดอ่อนและมีเวลาแก้ไข ไม่ใช่ว่าจุดอ่อนหลัก ๆ แม้แต่จุดอ่อนขั้นพื้นฐานในการแข่งขันจริง
ปัญหาการสร้างทีมเยาวชนของไทย
กีฬาหลัก ๆ ไม่ว่าในประเทศและต่างประเทศ มีระบบสร้างทีมเยาวชน มีโค้ชทีมชาติในแต่ละระดับ เป็นโค้ชที่ทำงานระยะยาวทำงานต่อเนื่อง ไม่ใช่โค้ชเฉพาะกิจ ถึงทัวร์นาเมนต์สำคัย เช่น U16 U19 U21 ก็ค่อยตั้งโค้ชก่อนแข่งไม่กี่วัน แข่งเสร็จก็แยกย้าย
การตั้งโค้ชเฉพาะกิจแบบนี้ โค้ชจะมีเวลาที่ไหนในการปูพื้นฐานให้เยาวชน หน้าที่ในการวางเบสิค พัฒนาฝีมือ และทักษะอยู่ที่โค้ชโรงเรียน เป็นระบบสมัครเล่น ไม่ได้พัฒนาแบบระบบอาชีพ การพัฒนาก็เลยเป็นไปตามยถากรรม เราจึงเห็นนักกีฬาเยาชนเบสิคไม่แน่น รับอ่อน บล็อคไม่เป็น บล็อคไม่แน่น จับบล็อคไม่ได้ เทคนิคการตีไม่ดี ชอบอัดบล็อค ไม่มีการพลิกแพลง ... ก็เพราะเราไม่มีระบบสร้างทีมเยาวชน ไม่มีโค้ชเยาวชนทีมชาติที่มีเวลา มีแผนพัฒนาผู้เล่นอย่างเป็นระบบ ระบบการสร้างทีมเยาวชนแบบมีนมาก ๆ ไม่ค่อยเจอ ทีม U19 ที่เคยได้อันดับ 6 เอาชนะจีนด้วย แต่พอแข่งจบก็แยกย้ายตัวใครตัวมัน ไม่ได้พัฒนาต่อเนื่อง นักกีฬาบางคนก็พัฒนาด้วยตัวเอง พอเป็น U21 ก็เห็น ๆ
พอมาถึงปัจจุบัน เพิ่มมีแผนสร้างทีมระยะยาว อาจต้องใช้ระยะเวลาในการวัดความสำเร็จว่า ไม่ใช่แค่เห็นว่าประเทศอื่น หรือกีฬาประเภทอื่น เขามีระบบสร้างทีมเยาวชนในระยะยาว ก็ทำตามบ้าง เพราะเริ่มมีแผน แต่ความชัดเจนของโค้ชแต่ละ U ก็ยังไม่ชัดเจน ยังไม่ได้แยกโค้ชทีมชาติออกจากโค้ชโรงเรียน หรือโค้ชสโมสรในไทยแลนด์ลีก ส่วนระบบการพัฒนาเบสิค ทักษะ และเทคนิคการเล่น หลังจากฝีกซ้อมมาหลายเดือน ยังไม่ชัดเจน แม้แต่การคัดเลือกผู้เล่นลงสนาม การแก้เกม บางคนลงไปแจกแต้มอย่างเดียว ก็ประทับใจว่าแจกแต้มดีแล้ว ให้ลงเรื่อย ๆ การฝึกซ้อมด้วยการลงแข่งกับทีมต่างชาติน่าจะทำให้เห็นจุดอ่อนและมีเวลาแก้ไข ไม่ใช่ว่าจุดอ่อนหลัก ๆ แม้แต่จุดอ่อนขั้นพื้นฐานในการแข่งขันจริง