บทนำ
ประวัติศาสตร์โลกสะท้อนให้เห็นว่า ระบบราง คือโครงสร้างพื้นฐานที่สามารถเปลี่ยนทิศทางการพัฒนาประเทศได้อย่างสิ้นเชิง สหรัฐอเมริกาในปี ค.ศ. 1828 เปิดทางรถไฟสายแรก และในปี ค.ศ. 1869 เมื่อรถไฟข้ามทวีปเปิดใช้งานสำเร็จ ระยะเวลาเดินทางที่เคยใช้เวลาหลายเดือน ลดเหลือเพียงไม่กี่วัน นี่ไม่ใช่แค่ความสะดวกในการเดินทาง แต่คือ การปฏิรูปประเทศ จากยุคของผู้อพยพ สู่การเป็นมหาอำนาจระดับโลก
สุขวิช รังสิตพล กับวิสัยทัศน์ระบบรางเพื่อชาติ
ในประเทศไทย วิสัยทัศน์ “สุขวิชโนมิกส์” ด้านรถไฟความเร็วสูง ถือกำเนิดขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2537 โดยคุณพ่อสุขวิช รังสิตพล ในฐานะผู้ว่าการการทางพิเศษแห่งประเทศไทย ซึ่งมีพันธกิจ 3 ทางพิเศษ” คือ
ทางพิเศษ (ทางด่วน)
รางพิเศษ (รถไฟความเร็วสูง)
ทางน้ำพิเศษ (โลจิสติกส์น้ำ)
โดยเฉพาะ รางพิเศษ หรือระบบรถไฟความเร็วสูง สุขวิชเสนอแผนแม่บทที่กล้าหาญและเป็นระบบ ประกอบด้วย 6 เส้นทางรถไฟความเร็วสูง ที่เชื่อมเหนือ–ใต้ ตะวันออก–ตะวันตก ครอบคลุมทุกภูมิภาค ระยะทางรวมกว่า 3,400 กิโลเมตร
หลักคิดเชิงยุทธศาสตร์
สุขวิชโนมิกส์ไม่ได้มองระบบรางเป็นเพียงการขนส่ง แต่เป็น สะพานเชื่อมโอกาส
สะพานเชื่อมแรงงาน – คนชนบทเดินทางเข้าศูนย์กลางได้เร็วขึ้น
สะพานเชื่อมสินค้า – เกษตรกรส่งผลผลิตเข้าสู่ตลาดเมืองได้ทันเวลา
สะพานเชื่อมความฝัน – เยาวชนจากภูมิภาคเข้าถึงการศึกษาที่ดีกว่า
และที่สำคัญ แนวคิดนี้ยังถูกพัฒนาต่อยอดในงานวิจัยระดับปริญญาเอก ที่มหาวิทยาลัย Southern Methodist สหรัฐอเมริกา ในปี 2540 ซึ่งสะท้อนความน่าเชื่อถือในเวทีวิชาการระดับโลก
บทเรียนจากโลก
สุขวิชโนมิกส์ตั้งอยู่บนบทเรียนระดับนานาชาติ
สหรัฐอเมริกา (ศตวรรษที่ 19) – ระบบรางคือเครื่องยนต์พัฒนาเศรษฐกิจ
ญี่ปุ่น (ศตวรรษที่ 20) – รถไฟชินคันเซ็นเป็นสัญลักษณ์ของเทคโนโลยีและความเท่าเทียม
จีน (ศตวรรษที่ 21) – ทุ่มงบสร้างระบบรางเชื่อมทุกมณฑล ยกระดับ GDP อย่างต่อเนื่อง
ข้อสรุปคือ: ประเทศที่ลงทุนระบบรางในระยะยาว จะสามารถวิ่งแซงวิกฤตได้เสมอ
สรุป
สุขวิชโนมิกส์ คือกรอบคิดเชิงพัฒนา ที่เชื่อว่าการยกระดับประเทศต้องเริ่มต้นจากการ เชื่อมประเทศให้ถึงกัน ด้วยระบบราง ไม่ใช่แค่ย่นเวลาเดินทาง แต่เพื่อปลดล็อกศักยภาพคนไทยทั้งประเทศ
รถไฟความเร็วสูง 6 เส้นทางของสุขวิช จึงไม่ใช่แค่โครงการ แต่คือ ยุทธศาสตร์แห่งชาติ เพื่ออนาคตที่ยั่งยืน
สุขวิชโนมิกส์ (Sukavichinomics) : อนาคตรถไฟไทย อนาคตประเทศไทย
รถไฟความเร็วสูง 6 เส้นทาง 3400 กิโลเมตร จากกรุงเทพมหานคร ถึง เชียงใหม่, หนองคาย, อุบลราชธานี, นครราชสีมาอรัญประเทศ, มาบตาพูด,
ปาดังเบซาร์ และ สุโหงโก-ลก(นำเสนอครั้งแรกในปี พ.ศ. 2537 และ ยังคงทันสมัยในปี 2568)
เอกสารอ้างอิง
Rangsitpol, Nattapol. A Strategic Planning Model for a Thai High-speed Rail Transportation System. Diss. Southern Methodist University, 1997.
สุขวิชโนมิกส์ (Sukavichinomics) : อนาคตรถไฟไทย อนาคตประเทศไทย
ประวัติศาสตร์โลกสะท้อนให้เห็นว่า ระบบราง คือโครงสร้างพื้นฐานที่สามารถเปลี่ยนทิศทางการพัฒนาประเทศได้อย่างสิ้นเชิง สหรัฐอเมริกาในปี ค.ศ. 1828 เปิดทางรถไฟสายแรก และในปี ค.ศ. 1869 เมื่อรถไฟข้ามทวีปเปิดใช้งานสำเร็จ ระยะเวลาเดินทางที่เคยใช้เวลาหลายเดือน ลดเหลือเพียงไม่กี่วัน นี่ไม่ใช่แค่ความสะดวกในการเดินทาง แต่คือ การปฏิรูปประเทศ จากยุคของผู้อพยพ สู่การเป็นมหาอำนาจระดับโลก
สุขวิช รังสิตพล กับวิสัยทัศน์ระบบรางเพื่อชาติ
ในประเทศไทย วิสัยทัศน์ “สุขวิชโนมิกส์” ด้านรถไฟความเร็วสูง ถือกำเนิดขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2537 โดยคุณพ่อสุขวิช รังสิตพล ในฐานะผู้ว่าการการทางพิเศษแห่งประเทศไทย ซึ่งมีพันธกิจ 3 ทางพิเศษ” คือ
ทางพิเศษ (ทางด่วน)
รางพิเศษ (รถไฟความเร็วสูง)
ทางน้ำพิเศษ (โลจิสติกส์น้ำ)
โดยเฉพาะ รางพิเศษ หรือระบบรถไฟความเร็วสูง สุขวิชเสนอแผนแม่บทที่กล้าหาญและเป็นระบบ ประกอบด้วย 6 เส้นทางรถไฟความเร็วสูง ที่เชื่อมเหนือ–ใต้ ตะวันออก–ตะวันตก ครอบคลุมทุกภูมิภาค ระยะทางรวมกว่า 3,400 กิโลเมตร
หลักคิดเชิงยุทธศาสตร์
สุขวิชโนมิกส์ไม่ได้มองระบบรางเป็นเพียงการขนส่ง แต่เป็น สะพานเชื่อมโอกาส
สะพานเชื่อมแรงงาน – คนชนบทเดินทางเข้าศูนย์กลางได้เร็วขึ้น
สะพานเชื่อมสินค้า – เกษตรกรส่งผลผลิตเข้าสู่ตลาดเมืองได้ทันเวลา
สะพานเชื่อมความฝัน – เยาวชนจากภูมิภาคเข้าถึงการศึกษาที่ดีกว่า
และที่สำคัญ แนวคิดนี้ยังถูกพัฒนาต่อยอดในงานวิจัยระดับปริญญาเอก ที่มหาวิทยาลัย Southern Methodist สหรัฐอเมริกา ในปี 2540 ซึ่งสะท้อนความน่าเชื่อถือในเวทีวิชาการระดับโลก
บทเรียนจากโลก
สุขวิชโนมิกส์ตั้งอยู่บนบทเรียนระดับนานาชาติ
สหรัฐอเมริกา (ศตวรรษที่ 19) – ระบบรางคือเครื่องยนต์พัฒนาเศรษฐกิจ
ญี่ปุ่น (ศตวรรษที่ 20) – รถไฟชินคันเซ็นเป็นสัญลักษณ์ของเทคโนโลยีและความเท่าเทียม
จีน (ศตวรรษที่ 21) – ทุ่มงบสร้างระบบรางเชื่อมทุกมณฑล ยกระดับ GDP อย่างต่อเนื่อง
ข้อสรุปคือ: ประเทศที่ลงทุนระบบรางในระยะยาว จะสามารถวิ่งแซงวิกฤตได้เสมอ
สรุป
สุขวิชโนมิกส์ คือกรอบคิดเชิงพัฒนา ที่เชื่อว่าการยกระดับประเทศต้องเริ่มต้นจากการ เชื่อมประเทศให้ถึงกัน ด้วยระบบราง ไม่ใช่แค่ย่นเวลาเดินทาง แต่เพื่อปลดล็อกศักยภาพคนไทยทั้งประเทศ
รถไฟความเร็วสูง 6 เส้นทางของสุขวิช จึงไม่ใช่แค่โครงการ แต่คือ ยุทธศาสตร์แห่งชาติ เพื่ออนาคตที่ยั่งยืน
สุขวิชโนมิกส์ (Sukavichinomics) : อนาคตรถไฟไทย อนาคตประเทศไทย
รถไฟความเร็วสูง 6 เส้นทาง 3400 กิโลเมตร จากกรุงเทพมหานคร ถึง เชียงใหม่, หนองคาย, อุบลราชธานี, นครราชสีมาอรัญประเทศ, มาบตาพูด,
ปาดังเบซาร์ และ สุโหงโก-ลก(นำเสนอครั้งแรกในปี พ.ศ. 2537 และ ยังคงทันสมัยในปี 2568)
เอกสารอ้างอิง
Rangsitpol, Nattapol. A Strategic Planning Model for a Thai High-speed Rail Transportation System. Diss. Southern Methodist University, 1997.