ตำนานรักสะเทือนเมือง จุดเริ่มต้น ‘บุญบั้งไฟ’
และศรัทธาพญาแถนของชาวอีสาน
เมื่อความรักกลายเป็นเดิมพันแห่งศักดิ์ศรี
และความเชื่อผูกโยงฟ้าดิน ตำนาน “ผาแดงนางไอ่” เรื่องเล่าพื้นบ้านของชาวอีสาน ที่ไม่ใช่แค่ตำนานรักสามเส้า แต่คือจุดเริ่มต้นของ ประเพณีบุญบั้งไฟ
ที่ยิ่งใหญ่ และยังถูกเล่าขานจนถึงปัจจุบัน
แม้จะเป็นเรื่องรักสามเส้า แต่ตำนาน ผาแดงนางไอ่ ไม่ได้เป็นเพียงนิทานพื้นบ้านเท่านั้น หากแต่
ฝังรากลึกในวัฒนธรรมและความเชื่อของชาวอีสาน เป็นที่มาของ ประเพณีบุญบั้งไฟ อันยิ่งใหญ่
ของภาคอีสานในทุกเดือนหก
(ช่วงเดือนพฤษภาคมและมิถุนายน ของทุกปี)
การจุดบั้งไฟเป็นวิธีสื่อสารกับเทพและสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ทั้งเพื่อรำลึกถึงตำนาน และเพื่อขอฝนให้ผืนดินได้ชุ่มฉ่ำ โดยชาวอีสานเชื่อว่า พญานาคผู้เรืองฤทธิ์สามารถนำฝนมาให้ หากเขาพอใจและยินดี เมื่อถึงฤดูแล้งจึงมีการ จุดบั้งไฟ เป็นการส่งสารขอฝน
ขึ้นไปสู่ “พญาแถน” หรือผู้เป็นใหญ่บนสรวงสวรรค์ มีหน้าที่บันดาลให้ฝนตกต้องตามฤดูกาล
ตามตำนานที่เชื่อมโยงกับเรื่อง “ผาแดงนางไอ่”
“ผาแดงนางไอ่” จุดกำเนิดประเพณี “บุญบั้งไฟ” ของชาวอีสาน
ที่มาของบุญบั้งไฟส่วนหนึ่งมาจากตำนานผาแดงนางไอ่ ในตอนที่พญาขอม ผู้เป็นบิดาของเจ้าหญิงไอ่คำ ได้จัดงานแข่งขันจุดบั้งไฟขึ้นเพื่อคัดเลือกคู่ครองให้กับธิดาผู้เลอโฉม โดยมีข้อตกลงว่าเจ้าชายหรือเจ้าเมืองที่บั้งไฟขึ้นสูงที่สุดจะได้อภิเษกกับนางไอ่คำ
งานบุญเดือนหก (บุญบั้งไฟ) จึงเป็นเหมือนการพิสูจน์รักแท้แท้ของท้าวผาแดงและเจ้าหญิงไอ่คำ
เหตุการณ์นี้ก็ถือเป็น ปฐมเหตุ และแรงบันดาลใจสำคัญที่ทำให้เกิดการจัดงานบุญบั้งไฟขึ้นมา เพื่อเป็นการบูชาและขอฝนจาก พญาแถน ซึ่งเป็นเทพเจ้าแห่งฝนตามความเชื่อของชาวอีสาน เพื่อให้พืชผลการเกษตรอุดมสมบูรณ์ และสืบทอดเป็นประเพณีสืบต่อกันมาจนถึงปัจจุบัน
ตำนานรักโศกนาฏกรรม ซึ่งเป็นที่มาของ “หนองหานหลวง”
ตำนานหนองหานหลวง เกิดขึ้นจากโศกนาฏกรรมความรักและความแค้นในตำนาน ผาแดงนางไอ่
เมื่อท้าวภังคี โอรสพญานาคผู้หลงรักนางไอ่คำ
อย่างมาก ถูกนายพรานยิงตายในร่างกระรอกด่อน
เนื้อของเขาถูกชาวเมืองเอกชะทีตา
แบ่งกันกินไปทั้งเมือง
ด้วยความโกรธแค้น พญานาคราชผู้เป็นบิดา
ของท้าวภังคี จึงบันดาลให้เมืองเอกชะทีตาถล่ม
จมบาดาล กลายเป็นหนองน้ำขนาดใหญ่
ผู้ที่ได้กินเนื้อท้าวภังคีต่างจมหายไปในน้ำ
ส่วนผู้ที่ไม่ได้กินเนื้อรอดพ้นมาได้
กลายเป็นเกาะแก่ง หรือ “ดอน”
อยู่กลางหนองน้ำแห่งนี้
ซึ่งคือ หนองหานหลวง หรือ หนองหาร
บึงน้ำจืดขนาดใหญ่ จังหวัดสกลนคร ในปัจจุบัน
บุญบั้งไฟ กับ บั้งไฟพญานาค ?
แม้จะมีความเกี่ยวข้องทางประเพณีและวัฒนธรรมของทางอีสาน แต่ บุญบั้งไฟ เป็นประเพณีของภาคอีสานที่จัดขึ้นเพื่อเป็นการบูชาแถน (หรือเทวดา) เพื่อขอฝนให้ตกต้องตามฤดูกาลในการทำเกษตรกรรม โดยการจุดบั้งไฟขึ้นไปบนท้องฟ้า
ส่วนบั้งไฟพญานาค เป็นปรากฏการณ์ลูกไฟประหลาดที่เกิดขึ้นบริเวณแม่น้ำโขง ในคืนวันออกพรรษา (วันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 11) ซึ่งชาวบ้านเชื่อว่าเป็นลูกไฟที่พญานาคพ่นขึ้นมาเพื่อบูชาพระพุทธเจ้า
สำหรับละคร “ผาแดงนางไอ่”
เป็นเรื่องราวของ เจ้าหญิงไอ่คำ (เดียร์น่า ฟลีโป) หญิงงามแห่งเมืองเอกที่ถูกหมายปองจากชายหนุ่มทั่วหล้า รวมถึง ท้าวผาแดง (ก้อง วิทยา) ผู้มั่นคงในรัก และ ภังคีพญานาค (ตูมตาม ยุทธนา) ผู้แปลงกายขึ้นมาโลกมนุษย์ด้วยความรักและลุ่มหลงในตัวเจ้าหญิงไอ่คำ เพราะอดีตชาติที่เคยเป็นคู่รักกันมาก่อน
เมื่อความรักของทั้งสามต้องเดิมพันกันด้วยชีวิต
การแข่งขัน การทรยศ
และโศกนาฏกรรมก็เริ่มต้นขึ้น
เป็นที่มาของศรัทธาและพิธีกรรม
ที่คนอีสานยังสืบทอดต่อเนื่องจนทุกวันนี้
เปิดเรื่องเล่าขานแห่งภาคอีสาน “ตำนานหนองหานล่ม” อันลือลั่น การแย่งชิงหัวใจรักจากหนึ่งหญิงงาม จนเกิดสงครามระหว่างมนุษย์กับพญานาค
ติดตามชม ละครเรื่องใหม่ ผาแดงนางไอ่
ทุกวันจันทร์-พฤหัสบดี เวลา 1 ทุ่ม
เริ่มตอนแรก วันพุธที่ 9 กรกฎาคมนี้ ทางช่องวัน31
🧐 เปิดตำนาน “ผาแดงนางไอ่” จุดกำเนิดหนองหาน เบื้องหลังประเพณี “บุญบั้งไฟ” ที่คนไทยควรรู้
เมื่อท้าวภังคี โอรสพญานาคผู้หลงรักนางไอ่คำ
ส่วนบั้งไฟพญานาค เป็นปรากฏการณ์ลูกไฟประหลาดที่เกิดขึ้นบริเวณแม่น้ำโขง ในคืนวันออกพรรษา (วันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 11) ซึ่งชาวบ้านเชื่อว่าเป็นลูกไฟที่พญานาคพ่นขึ้นมาเพื่อบูชาพระพุทธเจ้า