จากประสบการณ์ส่วนตน
ตอนผมเป็นโรคซึมเศร้าและจิตเภทใหม่ๆ ยังไม่ได้กินยา
อารมณ์จะค่อนข้างนิ่งเหมือนมีสมาธิอยู่ภายในไม่สนใจรับรู้ภายนอก
นิ่งๆ ตอนนอนบางทีก็เกิดสมาธิเกิดฝันขณะที่ยังรู้ตัวว่ากำลังจะหลับ
รู้ตัวต่อเนื่องว่าภาพฝันค่อยๆ เข้ามา การรับรู้กายเริ่มหายไป จนเข้าสู่ฝันเต็มรูป
ที่เป็นอย่างนี้เพราะภาวนาไปด้วยขณะที่ยังเป็นโรค

ไปหาพระพระท่านก็ทักจิตว่าจิตนิ่งดี
จริงๆ แล้วที่จิตมันนิ่งๆ ไม่คิดอะไร เป็นอาการของโรคซึมเศร้า ทำให้ดูเหมือนคนมีสมาธิภายใน
คนปฏิบัติธรรมต้องแยกให้ออกระหว่างสมาธิกับโรค

ถ้าเป็นโรคซึมเศร้า จะนิ่งๆ ไม่รับรู้ภายนอกเท่าไหร่ ใครพูดอะไร สมองก็ไม่ประมวลผล ต้องพูดหลายๆ รอบ
ถึงจะเริ่มคิดได้ บางทีมันนิ่งเกิน จนเวลาจะคิดอะไรก็คิดไม่ค่อยออก ต้องพยายามคิดมากๆ

โรคกับสมาธิลึก คงมีส่วนคล้ายๆ กันบ้าง พระท่านจึงทัก และตอนเป็นโรคจะเจอสภาวะทางธรรมเพราะจิตมันนิ่ง
เราต้องสังเกตุตัวเองดีๆ เพราะบางคนเป็นคนปฏิบัติแต่เป็นโรคด้วย จึงทำให้เข้าใจผิด
ว่าตนเองมีสมาธิ แต่มันก็มีความต่าง ถ้าเป็นโรคซึมเศร้า มันจะไม่เหมือนคนมีสมาธิมีสติแบบ 100%
มันมีความคล้ายกันในบางจุดแค่เล็กๆ น้อยๆ เท่านั้น

ผู้ปฏิบัติธรรมควรคำนึงถึงข้อนี้ดีๆ ถ้าแยกโรคกับสมาธิออกจะรักษาได้เร็ว
ไม่หลงว่าเป็นนั่นเป็นนี่ ได้นั่นได้นี่

ถ้าใครสงสัยว่าเป็นโรคหรือไม่ก็ลองหาข้อมูลดู ลองทำแบบทดสอบโรคดูครับ