"ไม่มีลุงก็ต้องลุย ไม่มีซุยก็ไม่มีเส้น"

ในประเทศที่ผู้ใหญ่เคยสอนว่า "คนขยันไม่อดตาย" เราเริ่มเห็นภาพชัดขึ้นเรื่อยๆ ว่าบางคน... แค่หายใจถูกที่ถูกเวลา ก็ได้เก้าอี้ไปแล้ว

ไม่รู้ว่าเคยสังเกตกันไหม — การแข่งขันในชีวิตจริง ไม่เคยแฟร์เหมือนในโฆษณาประกันชีวิต คนหนึ่งวิ่งจนรองเท้าขาด ยังไม่ได้สัมภาษณ์ แต่อีกคน...

เพิ่งเซ็นใบสมัคร ยังไม่ทันเข้าออฟฟิศ ก็มีกาแฟวางบนโต๊ะกับตำแหน่ง “แนะนำโดยผู้ใหญ่ในวงการ” แนบมาด้วย เราไม่ได้อิจฉา — แค่งง ว่าสนามแข่งชีวิตมันเปิดทางพิเศษให้รถยนต์แล่นอยู่บนลู่คนวิ่งตั้งแต่เมื่อไหร่

คอนเนกชันในบ้านเราเป็นเรื่องที่พูดถึงได้ แต่ไม่ควรพูดถึงบ่อย ไม่ใช่เพราะน่าอาย — แต่เพราะมันเปราะบางต่อระบบศักดิ์ศรีที่หลายคนเชื่อว่าสร้างมาจาก “ความสามารถ” เราจบจากโรงเรียนที่ดีที่สุด มีเพื่อนเป็นลูกอธิบดี พี่ชายของเพื่อนทำงานในบริษัทที่อยากเข้ามานานแล้ว

แค่ข้อความสั้นๆ : ฝากน้องหน่อยนะครับ ก็ทำให้ประตูเปิดเองโดยไม่ต้องเคาะ นี่ไม่ใช่เวทมนตร์ — นี่คือโครงสร้างที่เราไม่อยากมองตรงๆ

เราไม่ได้บอกว่าคอนเนกชันคือผู้ร้าย ในโลกความเป็นจริง คนทำงานดี ย่อมอยากช่วยคนดีที่รู้จัก แต่ปัญหาคือ ไม่ใช่ทุกคนมีโอกาส “รู้จัก” ตั้งแต่ต้น
บางคนรู้จักแต่ห้องเช่าราคา 1,800 กับพนักงานร้านสะดวกซื้อ และพอเขายื่นใบสมัครไป… ก็มักได้รับรางวัลเป็น “เราขอพิจารณาคนที่ตรงคุณสมบัติกว่านี้”

คุณสมบัตินั้นมีชื่อว่า “ใครเป็นคนฝากมา”

ลองให้คนที่ไม่มีเส้น ลองยื่นสมัครงานดีๆ เขาอาจจะต้องส่งเรซูเม่ 60 ฉบับ และอีเมลอีก 50 ฉบับ ก่อนจะได้รับคำตอบแรกว่า “ขอบคุณที่สนใจ”

ในขณะที่อีกคน... แค่เดินตามผู้ใหญ่เข้าห้องประชุมก็บรรจุแล้ว ไม่ใช่แค่เรื่องงานแต่มันสะท้อนว่า สังคมเราไม่ได้เลือกคนเก่งเสมอไป — เราเลือกคนใกล้