วิกฤตระบบสาธารณสุขไทย! สว.วีระพันธ์ เผย โรงพยาบาลรัฐหลายแห่งขาดทุนหนัก งบบัตรทอง กองทุนเหลือ 40,000 ล้าน จาก 80,000 ล้าน ก่อนโควิด หากไม่แก้ไขด่วน ระบบรักษาฟรีอาจสิ้นสุดใน 3 ปี

นพ.วีรพันธ์ สุวรรณนามัย รองประธานคณะกรรมาธิการสาธารณสุข วุฒิสภา โพสต์ข้อความผ่าน facebook Veerapun Suvannamai เรื่องจริง! อีก 3 ปี ระบบสาธารณสุขจะพัง ในขณะที่ประชาชนยังไม่รู้ตัว! เพราะเงินกองทุนบัตรทองเหลือเพียง 40,000 ล้านบาท จากเดิม 80,000 ล้านบาท ก่อนโควิด หากไม่เร่งแก้ไข ระบบรักษาฟรีอาจสิ้นสุดลงในอีกไม่กี่ปีข้างหน้า

ข้อมูลจากงานสัมมนา “ทิศทางการดำเนินงานระบบบัตรทองในปัจจุบันและอนาคต” พบว่า โรงพยาบาลรัฐทั่วประเทศกำลังขาดทุนอย่างหนัก  มีถึง 218 แห่งที่เงินบำรุงติดลบ อีก 91 แห่งเหลือเงินไม่ถึง 5 ล้านบาท ซึ่งน้อยเกินจะเอาไว้รับมือวิกฤตอะไรได้ เพราะต้นทุนเฉลี่ยในการรักษาผู้ป่วยในอยู่ที่ 13,000 บาทต่อราย แต่ สปสช. จ่ายให้แค่ 7,100 บาท เท่านั้น (ข้อมูลปี 2568)

นพ.วีรพันธ์ ระบุว่า โรงพยาบาลไม่ได้กำไรจากใคร ไม่มีนักลงทุน ไม่มีผู้ถือหุ้น รายได้ทั้งหมดก็ใช้เพื่อรักษาคนไข้แต่ตอนนี้ ผมเห็นด้วยตาตัวเองว่า หลายแห่งต้องควักจ่ายเองเกือบครึ่ง และมันไม่ไหวแล้ว

ขณะที่ระบบสาธารณสุขไทยมีการพัฒนานโยบายใหม่ๆ อย่างต่อเนื่อง เช่น การส่งยาถึงบ้าน การให้ประชาชนไปรับยาที่ร้านยาใกล้บ้าน หรือบริการเจาะเลือดถึงที่บ้าน

อย่างไรก็ตาม ตอนนี้แค่รักษาคนไข้หนักๆ ยังแทบไม่มีเงิน บางแห่ง ICU เตียงเต็ม คนไข้รอคิว ในขณะที่งบก้อนหนึ่งกลับถูกใช้ไปกับบริการที่ “เบา” กว่า และควบคุมต้นทุนได้ง่ายกว่า

ก่อนหลังโควิด เคยมีเงินในระบบสูงถึง 80,000  ล้านบาท แต่ลดลงปีละเกือบ 20,000 ลบ. ตอนนี้เหลือประมาณ 40,000 ล้านบาท คาดว่าอีกไม่ถึง 3 ปี อาจไม่มีเหลือถ้าไม่มีการเปลี่ยนแปลง และมีแนวโน้มว่าจะ “หมด” ภายใน 3 ปี

[img]https://medias.thansettakij.com/uploads/images/contents/w1024/2025/05/J8Lg8wbzaMnnGmO41cFR.webp?x-image-process=style/lg-webp[/img]นพ.วีรพันธ์ สุวรรณนามัย รองประธานคณะกรรมาธิการสาธารณสุข วุฒิสภา

“ผมไม่ได้พูดเล่นนะครับ นี่คือข้อมูลจากโรงพยาบาลจริงๆ ถ้าไม่มีใครเริ่มแก้ตอนนี้ เราจะเห็นโรงพยาบาลทยอยเจ๊ง และระบบที่เคยรักษาคุณได้ฟรี อาจไม่มีให้คุณใช้อีกต่อไป ถึงเวลาที่ทุกคนรวมถึง สปสช ต้องพูดความจริง วันนี้คนในระบบเริ่มพูดกันตรง ๆ ว่า ต้องกล้ายอมรับว่า “ระบบมีปัญหา” และรีบหาทางแก้ด้วยกัน”

นพ.วีรพันธ์ เสนอแนวทางแก้ปัญหา ดังนี้ 1. หยุดเพิ่มสิทธิประโยชน์แบบไม่ดูงบ 2. ปรับอัตราค่ารักษาให้ตรงกับต้นทุนจริง 3. ถ้ามีนโยบายใหม่ ต้องชัดเจนว่า ใครจะรับผิดชอบค่าใช้จ่าย 4. ตั้งกองทุนช่วยโรงพยาบาลที่กำลังล้ม 5. ใช้ทรัพยากรให้เหมาะกับระดับความรุนแรงของผู้ป่วย

“ผมไม่ได้เขียนเพื่อให้ใครตกใจ แต่เขียนเพื่อบอกว่า ถึงเวลาที่เราต้องช่วยกันแล้วครับ ถ้าเราไม่เริ่มจากการ “ยอมรับความจริง” วันนี้ วันหน้าคำว่า “รักษาฟรี” อาจจะเหลือแค่ในความทรงจำ” นพ.วีรพันธ์ระบุ