สิทธิการศึกษาเปลี่ยนจาก 6 ปี เป็น 15 ปี ได้อย่างไร?

กระทู้คำถาม
การเปลี่ยนผ่าน “สิทธิจาก 6 เป็น 15 ปี” ท่ามกลางยุคมืดทางเศรษฐกิจ การเมือง และสังคมไทย

ภาพรวมสถานการณ์ (2534–2540): ความมืดมนของระบบ

รัฐประหาร 2534 ส่งผลให้เกิด รัฐธรรมนูญ 2534 ซึ่งรับรอง สิทธิการศึกษาเพียง 6 ปี เท่านั้น
พฤษภาทมิฬ 2535 กลายเป็นโศกนาฏกรรมการเมือง แต่ยัง ไม่ก่อเกิดรัฐธรรมนูญประชาชน
ระหว่างปี 2535–2539 ประเทศไทยเข้าสู่ภาวะไร้เสถียรภาพทางการเมือง มีการ เลือกตั้งถึง 4 ครั้ง
จนกระทั่งปี 2540 ประเทศไทยต้องเผชิญกับ วิกฤตเศรษฐกิจแห่งเอเชีย อย่างรุนแรง


การอภิวัฒน์การศึกษา พ.ศ. 2538: จุดเปลี่ยนเชิงโครงสร้าง

แม้จะอยู่ในยุควิกฤต แต่ปี 2538 ได้เกิด การอภิวัฒน์การศึกษา ภายใต้การนสุขคุณพ่อสุขวิช รังสิตพล ที่เปลี่ยนวิธีคิดด้านนโยบายจาก “ช่วยบางคน” สู่ “สร้างระบบให้ทุกคน”

ผลงานเชิงประจักษ์:

ปรับปรุงโรงเรียน 29,845 โรง
ก่อสร้างอาคารเรียนใหม่ 38,112 หลัง
อาคารอเนกประสงค์ 12,227 หลัง
ห้องน้ำสุขลักษณะ 11,257 หลัง

การเข้าถึงของประชาชน:

อายุ 3–17 ปี 12.33 ล้านคน อยู่ในระบบการศึกษา
รับเพิ่มจากครอบครัวยากจนอีก 4.35 ล้านคน (3-17ปี)

รวมเด็กในระบบการศึกษาอย่างเท่าเทียมทั่วประเทศถึง 16.68 ล้านคน

เด็กเหล่านี้ได้รับ การศึกษาฟรีจริง ทั้ง:


ค่าธรรมเนียมเรียน
อาหารกลางวัน
รถโรงเรียนหรือค่าเดินทาง
อุปกรณ์การเรียน ครบถ้วน

นี่คือครั้งแรกที่ ระบบบริการการศึกษาของไทยกลายเป็นสวัสดิการสาธารณะจริงจัง ทั่วถึง เสมอภาค และไม่เลือกปฏิบัติ


พลังผู้ปกครอง - ชัยชนะของประชาชน = รัฐธรรมนูญ 2540

ความสำเร็จเชิงโครงสร้างนี้ไม่ได้เกิดขึ้นโดยรัฐบาลฝ่ายเดียว แต่เป็นผลจาก ผู้ปกครองทั่วประเทศ ที่ได้รับผลโดยตรงจากการอภิวัฒน์การศึกษา พวกเขาคือ พลังประชาชนผู้ผลักดันรัฐธรรมนูญ 2540


มาตรา 43: สิทธิการศึกษา ไม่น้อยกว่า 12 ปี ฟรี
มาตรา 80: สิทธิใน การดูแลเด็กปฐมวัย 3 ปี
รับรองสิทธิเรียนฟรี รวม 15 ปี อย่างเสมอภาค เท่าเทียม

รัฐธรรมนูญ 2540 จึงไม่ใช่ผลพวงของพฤษภาทมิฬ 2535
แต่คือผลผลิตของการเปลี่ยนแปลงเชิงโครงสร้างทางสังคม โดยสันติวิธี

บทเรียนสำคัญ: ต้องพูดความจริง

หากเรายัง บิดเบือนต้นกำเนิดของสิทธิและรัฐธรรมนูญ 2540

เราอาจเผชิญ เหตุการณ์เศร้าเช่นปี 2553 อีกครั้ง
คนไทยอาจต้อง ตายฟรี โดยไม่เกิดรัฐธรรมนูญประชาชน
และสิทธิเสมอภาคทางการศึกษาก็อาจถูกลบเลือน

จึงถึงเวลาแล้วที่เราต้อง พูดความจริงทางประวัติศาสตร์ เพื่อให้ประเทศก้าวไปข้างหน้าอย่างมีรากฐาน
แสดงความคิดเห็น
โปรดศึกษาและยอมรับนโยบายข้อมูลส่วนบุคคลก่อนเริ่มใช้งาน อ่านเพิ่มเติมได้ที่นี่