"ประเทศไทยเป็นรัฐล้มเหลวหรือยัง?" ต้องพิจารณาจากหลักเกณฑ์ของคำว่า “รัฐล้มเหลว” (Failed State) ซึ่งในทางสากลโดยเฉพาะตามดัชนีขององค์กรเช่น Fund for Peace ที่จัดทำ Fragile States Index (FSI) จะดูจากเกณฑ์หลัก ๆ เช่น:
การผูกขาดความรุนแรงของรัฐ – รัฐยังควบคุมอาวุธ ความมั่นคง และกองกำลังต่าง ๆ ได้หรือไม่
ความชอบธรรมของรัฐบาล – มีความโปร่งใส มีธรรมาภิบาลหรือไม่
การให้บริการขั้นพื้นฐาน – เช่น การศึกษา สาธารณสุข ความมั่นคง
เศรษฐกิจ – ความเหลื่อมล้ำสูง ภาวะถดถอย การว่างงาน
การอพยพ/การลี้ภัย – มีประชาชนหนีออกนอกประเทศจำนวนมากหรือไม่
สิทธิมนุษยชนและหลักนิติธรรม – มีการละเมิดสิทธิมนุษยชนหรือกฎหมายล้มเหลวหรือไม่
การแตกแยกภายใน – ชนกลุ่มน้อยถูกกดขี่ มีสงครามภายใน หรือความรุนแรงทางชาติพันธุ์
แล้วประเทศไทยเข้าข่ายหรือยัง?
ยังไม่ถือว่าเป็น “รัฐล้มเหลว” ตามมาตรฐานสากล แต่...
ประเทศไทยอยู่ใน กลุ่ม “มีความเปราะบางระดับกลาง” (Moderate Fragility)
ตัวอย่างเช่นในดัชนีปี 2023 ประเทศไทยอยู่ลำดับประมาณ อันดับที่ 85 จาก 179 ประเทศ ซึ่งแย่กว่าเพื่อนบ้านหลายประเทศแต่ยังไม่ถึงขั้นวิกฤติ
แต่สิ่งที่น่ากังวลคือ:
ความชอบธรรมของรัฐมีแนวโน้มลดลงจากการรัฐประหารหลายครั้ง
สถาบันรัฐบางส่วนสูญเสียความน่าเชื่อถือ
ความเหลื่อมล้ำทางเศรษฐกิจและการเข้าถึงทรัพยากรสูงมาก
เสรีภาพในการแสดงออกและสิทธิมนุษยชนถูกจำกัด
ปัญหาความมั่นคงชายแดนใต้ยังดำเนินอยู่
สรุป:
ประเทศไทย ยังไม่เป็นรัฐล้มเหลวตามเกณฑ์สากล แต่มีสัญญาณบางอย่างที่สะท้อนถึง “ภาวะเปราะบางของรัฐ” และถ้าไม่มีการแก้ไขเชิงโครงสร้าง เช่น การกระจายอำนาจ ปฏิรูปกระบวนการยุติธรรม และลดความเหลื่อมล้ำ ก็มีแนวโน้มถดถอยลงเรื่อย ๆ
มีความคิดเห็นอย่างไรบ้างครับ
ประเทศไทยกำลังเข้าสู่สภาวะ รัฐล้มเหลวหรือยัง?
การผูกขาดความรุนแรงของรัฐ – รัฐยังควบคุมอาวุธ ความมั่นคง และกองกำลังต่าง ๆ ได้หรือไม่
ความชอบธรรมของรัฐบาล – มีความโปร่งใส มีธรรมาภิบาลหรือไม่
การให้บริการขั้นพื้นฐาน – เช่น การศึกษา สาธารณสุข ความมั่นคง
เศรษฐกิจ – ความเหลื่อมล้ำสูง ภาวะถดถอย การว่างงาน
การอพยพ/การลี้ภัย – มีประชาชนหนีออกนอกประเทศจำนวนมากหรือไม่
สิทธิมนุษยชนและหลักนิติธรรม – มีการละเมิดสิทธิมนุษยชนหรือกฎหมายล้มเหลวหรือไม่
การแตกแยกภายใน – ชนกลุ่มน้อยถูกกดขี่ มีสงครามภายใน หรือความรุนแรงทางชาติพันธุ์
แล้วประเทศไทยเข้าข่ายหรือยัง?
ยังไม่ถือว่าเป็น “รัฐล้มเหลว” ตามมาตรฐานสากล แต่...
ประเทศไทยอยู่ใน กลุ่ม “มีความเปราะบางระดับกลาง” (Moderate Fragility)
ตัวอย่างเช่นในดัชนีปี 2023 ประเทศไทยอยู่ลำดับประมาณ อันดับที่ 85 จาก 179 ประเทศ ซึ่งแย่กว่าเพื่อนบ้านหลายประเทศแต่ยังไม่ถึงขั้นวิกฤติ
แต่สิ่งที่น่ากังวลคือ:
ความชอบธรรมของรัฐมีแนวโน้มลดลงจากการรัฐประหารหลายครั้ง
สถาบันรัฐบางส่วนสูญเสียความน่าเชื่อถือ
ความเหลื่อมล้ำทางเศรษฐกิจและการเข้าถึงทรัพยากรสูงมาก
เสรีภาพในการแสดงออกและสิทธิมนุษยชนถูกจำกัด
ปัญหาความมั่นคงชายแดนใต้ยังดำเนินอยู่
สรุป:
ประเทศไทย ยังไม่เป็นรัฐล้มเหลวตามเกณฑ์สากล แต่มีสัญญาณบางอย่างที่สะท้อนถึง “ภาวะเปราะบางของรัฐ” และถ้าไม่มีการแก้ไขเชิงโครงสร้าง เช่น การกระจายอำนาจ ปฏิรูปกระบวนการยุติธรรม และลดความเหลื่อมล้ำ ก็มีแนวโน้มถดถอยลงเรื่อย ๆ
มีความคิดเห็นอย่างไรบ้างครับ