ความขัดแย้งระหว่างอินเดียกับปากีสถานเป็นหนึ่งในปัญหาที่ยาวนานและซับซ้อนที่สุดในภูมิภาคเอเชียใต้
มีรากฐานมาจากประวัติศาสตร์ การเมือง ศาสนา และดินแดน โดยสามารถสรุปสาเหตุและพัฒนาการได้ดังนี้ :

สาเหตุหลักของความขัดแย้ง

1. การแบ่งแยกอินเดีย-ปากีสถาน (1947)   เมื่ออังกฤษให้เอกราชแก่อินเดียในปี 1947 ได้แบ่งประเทศออกเป็น 2 ส่วนตามหลัก "Two-Nation Theory" ของมุสลิมลีก  
     -  อินเดีย  (ประชากรส่วนใหญ่นับถือฮินดู)  
     -  ปากีสถาน  (ประชากรส่วนใหญ่นับถืออิสลาม) แบ่งเป็น **ปากีสถานตะวันตก** (ปัจจุบันคือปากีสถาน) และ  ปากีสถานตะวันออก  (ปัจจุบันคือบังกลาเทศ)  
   - การแบ่งแยกทำให้เกิดการอพยพครั้งใหญ่ ความรุนแรงระหว่างศาสนา และการสังหารหมู่ ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิตกว่า 1 ล้านคน และผู้พลัดถิ่นมากกว่า 15 ล้านคน

2.   ปัญหากัศมีร์ (Kashmir)
   - กัศมีร์เป็นรัฐที่มีประชากรส่วนใหญ่นับถืออิสลาม แต่ผู้ปกครองเป็นฮินดู ตัดสินใจเข้าร่วมอินเดียในปี 1947 ทำให้ปากีสถานไม่ยอมรับ  
   - นำไปสู่  สงครามอินเดีย-ปากีสถานครั้งที่ 1 (1947–1948)** สิ้นสุดด้วยการแบ่งกัศมีร์เป็น 2 ส่วน:  
     -  อินเดีย  ควบคุม จัมมูและกัศมีร์   (ประมาณ 45%)  
     -  ปากีสถาน  ควบคุม  กัศมีร์และกิลกิต-บัลติสถาน (ประมาณ 35%)  
     - จีนยึด  อักไส่ยจินและส่วนหนึ่งของลาดักห์ (20%)  

3.  สงครามและความตึงเครียดครั้งใหญ่
   -  สงคราม 1965  : ปากีสถานพยายามแทรกแซงกัศมีร์ แต่ผลลัพธ์ไม่ชัดเจน  
   -  สงคราม 1971 : อินเดียสนับสนุนบังกลาเทศในการแยกตัวจากปากีสถานตะวันตก ส่งผลให้ปากีสถานเสียดินแดนตะวันออก (กลายเป็นบังกลาเทศ)  
   - **ความขัดแย้งคาร์กิล (1999)**: ปากีสถานแทรกแซงพื้นที่คาร์กิลของอินเดีย แต่ถูกขับไล่  

4.   ปัญหาการก่อการร้าย
   - ปากีสถานถูกกล่าวหาว่าสนับสนุนกลุ่มติดอาวุธในกัศมีร์ เช่น  ลัษกัร-เอ-ไตบา และ **Jaish-e-Mohammed**  
   - เหตุการณ์สำคัญ:  
     -  การโจมตีรัฐสภาอินเดีย (2001)
     -  การโจมตีมุมไบ (2008)**  
     - การโจมตีพูลวามา (2019)** ที่นำไปสู่การตอบโต้ของอินเดียในบาลากอต  

5. **อาวุธนิวเคลียร์**  
   - ทั้งสองประเทศพัฒนาอาวุธนิวเคลียร์ (อินเดียทดสอบครั้งแรกในปี 1974, ปากีสถานในปี 1998)  
   - ความขัดแย้งอาจ escalates เป็นสงครามนิวเคลียร์ได้  

**สถานการณ์ปัจจุบัน (2024)

- **กัศมีร์ยังเป็นประเด็นร้อน**: อินเดียยกเลิกสถานะพิเศษของจัมมู-กัศมีร์ในปี 2019 ทำให้ความสัมพันธ์ตึงเครียด  
- **ความสัมพันธ์ทางการทูตต่ำสุด**: ทั้งสองประเทศลดระดับทูตและตัดเส้นทางคมนาคม  
- **ปากีสถานเผชิญวิกฤตการเมืองและเศรษฐกิจ** อาจลดความสนใจในกัศมีร์ แต่กลุ่มทหารยังคงแข็งกร้าว  
- **อินเดียเน้นนโยบายแข็งกร้าว** ภายใต้รัฐบาล Modi  

### **บทสรุป**  
ความขัดแย้งอินเดีย-ปากีสถานเกิดจากปัจจัยทางประวัติศาสตร์ ศาสนา และการแย่งชิงดินแดน โดยเฉพาะกัศมีร์ ที่ยังไม่มีแนวทางแก้ไขชัดเจน ในปัจจุบันทั้งสองประเทศยังคงเผชิญความตึงเครียดเป็นระยะ และการมีอาวุธนิวเคลียร์ทำให้ความขัดแย้งนี้เป็นหนึ่งในจุดอันตรายของโลก


cr. deepseek