ธาตุรู้ คือ จิต เป็นส่วนหนึ่งของ วิญญาณธาตุ (ก่อน ปรุงเป็น วิญญาณขันธ์ ตามปฏิจจ)

ความตายเป็นความสิ้นทุกข์(สุข) หรือ เป็นทุกข์ กับ จิตเป็นอัตตาหรืออนัตตา มันคล้ายกันไหมครับ ตรงที่จะตีความให้เป็นแบบไหนก็ได้ เช่น ความตายคือความสิ้นทุกข์=ความตายเป็นสุข ความตายคือความทุกข์=ต้องพลัดพรา

ปฏิจจสมุปบาทในแบบขณะจิต หรือขณะจิตเดียวอะไรเนี่ย มีตัวอย่างให้ดูไหมครับ จากอภิธรรมขอสักตัวอย่างหนึ่ง ถ้ามาจากพระสูตรขอแบบที่เริ่มด้วย พระพุทธเจ้าตรัสว่า ...เราจักแสดงปฎิจจสมุปปบาท ...แล้วแสดงไม่ครบ

เรื่องจิตเป็นขันธ์ 5 กับจิตไม่ใช่ขันธ์ 5 นี่แยกสติปัญญาสัตว์จริงๆ เถียงกันไม่มีทางจบ เพราะอวิชชามันบังไว้หมดแล้ว ถ้ายังปฏิบัติไม่ถึง ไม่มีทางรู้เรื่องจิตได้เลย จะอ่านตำราอย่างไรก็หลง เชื่อแบบผิดๆ สุดท

รวมคำสอนและโอวาทธรรม เรื่อง จิตในพระนิพพาน ของ พระพุทธเจ้า หลวงตามหาบัวและพระอาจารย์สุชาติ ไม่มีตรงไหนสูญ พระพุทธเจ้าให้น้อมจิตที่บริสุทธิ์เข้าพระนิพพาน แต่ตามพระไตรปิฎก นิพพานไม่ใช่ความสูญแบบทิ้งทุ

ในกระบวนการรับรู้ของมนุษย์ ทุกเสี้ยววินาทีมีการทำงานของจิตที่ซับซ้อนเกิดขึ้น จุดที่สำคัญที่สุดจุดหนึ่งซึ่งเป็นรอยต่อระหว่าง "โลกภายนอก" กับ "โลกภายในจิตใจ" คือสิ่งที่เรียกว่า "

คำอธิบายเรื่องหนทางสายกลางนี้เป็นหลักธรรมสำคัญที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงแก่พระมหากัจจานะะ ซึ่งเป็นการชี้ให้เห็นการดำเนินชีวิตและทัศนคติที่หลีกเลี่ยงสุดโต่ง 2 ประการ 1. หนทางสายกลางตามบทสนทนาของพระพุทธเจ้า

เอกสารนี้เป็นการวิเคราะห์แหล่งที่มาของหลักธรรมจากแนวคิด "สัพพูปธิปฏินิสสัคโค ตีขันธ์ 5 ในแตกก็พอ" โดยมีใจความสำคัญสรุปได้ดังนี้: อุปธิ 2 เพลิงกิเลส (อุปาทาน) – เมื่อละความยึดมั่นถือมั