ธาตุรู้กับขันธ์ 5
การยึดโยงข้ามมิติของตัวเราที่แท้จริงและร่างกาย ที่พระพุทธองค์ทรงค้นพบ
โดย…พระอาจารย์สุชาติ อภิชาโต
ขันธ์ 5 คืออะไร
ใน “ธัมมจักกัปปวัตตนสูตร” ซึ่งเป็นการแสดงธรรมครั้งแรกของพระพุทธองค์ ทรงตรัสสอนเรื่อง “ทุกข์” ไว้สองส่วนสำคัญ
หนึ่ง… ทุกข์ที่เกิดจากร่างกาย คือ การเกิด แก่ เจ็บป่วย และตาย
ทุกข์ในส่วนนี้ เป็นสิ่งที่ไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้ ทั้งในคนและสัตว์
สอง… ทุกข์ที่เกิดจากใจ
ซึ่งเป็นทุกข์ที่เกิดขึ้นเพราะ “ความไม่รู้ตามความเป็นจริง”
องค์หลวงพ่อสุชาติเรียกทุกข์ส่วนนี้ว่า “ทุกข์ซ้อนทุกข์”
และท่านอธิบายว่า ทุกข์ซ้อนทุกข์นี้…สามารถหลีกเลี่ยงได้ ด้วยการปฏิบัติธรรม ตามคำสอนของพระพุทธองค์
พระพุทธองค์ทรงสรุปว่า
เหตุสำคัญที่ทำให้เกิดทุกข์ทั้งสองส่วน ก็คือ “การที่ธาตุรู้เข้ามายึดมั่นในขันธ์ 5”
ขันธ์ 5 หรือ “กองทั้ง 5” ประกอบด้วย 3 ส่วนหลัก คือ จิตและร่างกาย โดยมี “ธาตุรู้” คือ ตัวเราที่แท้จริง เข้ามาเชื่อมโยง
มาดูรายละเอียดของแต่ละส่วนกัน
หนึ่ง… จิต เปรียบได้กับ “Mainframe Computer”
การทำงานของจิตประกอบด้วย 3 องค์ประกอบ
1.1 เวทนา คือ “การแสดงออก”
แสดงความรู้สึก ชอบ…ไม่ชอบ…หรือเป็นกลาง
1.2 สัญญา คือ “Memory Bank” หรือ “Cloud”
ทำหน้าที่แปลความหมายของสิ่งที่ได้เห็น ได้ยิน หรือสัมผัส
องค์หลวงพ่อสุชาติอธิบายว่า ความจำเหล่านี้ ไม่ได้เก็บอยู่ในสมอง แต่เก็บอยู่บน “Cloud”
ตัวอย่างปรากฏการณ์ “เดจาวู” ก็อธิบายเรื่องนี้ได้ดี
เมื่อเราไปสถานที่ที่ไม่เคยไป หรือพบคนที่ไม่เคยพบ แต่กลับรู้สึกคุ้นเคย
1.3 สังขาร คือ “Processor and Responder”
ทำหน้าที่วิเคราะห์ข้อมูล แล้ว “ตอบโต้” ตามข้อมูลที่ได้รับ
สอง… รูป หรือ ร่างกาย เปรียบเสมือน “Receiver”
ทำหน้าที่รับข้อมูลจากโลกภายนอก เหมือนสมาร์ทโฟนที่รับข่าวสารจากโซเชียลมีเดียต่างๆ
สาม… วิญญาณ ในขันธ์ 5 เปรียบเสมือน “Transmitter” มีหน้าที่สองประการ
3.1 รับข้อมูลทั้งหมดจากทุกขันธ์ แล้วส่งต่อไปยังธาตุรู้
3.2 ส่งคำสั่งจากจิต ไปยังร่างกาย ให้เคลื่อนไหว หรือทำในสิ่งที่จิตต้องการ
สรุปโดยรวม
ชีวิตของพวกเรา มีอยู่สองส่วนใหญ่ๆ คือ “ร่างกาย” กับ “ใจ” หรือเรียกอีกอย่างว่า “จิตใจ”
ธาตุรู้…เข้ามาเชื่อมโยงและทำงานผ่านทั้งสองส่วนนี้
ธาตุรู้กับขันธ์ 5
การยึดโยงข้ามมิติของตัวเราที่แท้จริงและร่างกาย ที่พระพุทธองค์ทรงค้นพบ
โดย…พระอาจารย์สุชาติ อภิชาโต
ขันธ์ 5 คืออะไร
ใน “ธัมมจักกัปปวัตตนสูตร” ซึ่งเป็นการแสดงธรรมครั้งแรกของพระพุทธองค์ ทรงตรัสสอนเรื่อง “ทุกข์” ไว้สองส่วนสำคัญ
หนึ่ง… ทุกข์ที่เกิดจากร่างกาย คือ การเกิด แก่ เจ็บป่วย และตาย
ทุกข์ในส่วนนี้ เป็นสิ่งที่ไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้ ทั้งในคนและสัตว์
สอง… ทุกข์ที่เกิดจากใจ
ซึ่งเป็นทุกข์ที่เกิดขึ้นเพราะ “ความไม่รู้ตามความเป็นจริง”
องค์หลวงพ่อสุชาติเรียกทุกข์ส่วนนี้ว่า “ทุกข์ซ้อนทุกข์”
และท่านอธิบายว่า ทุกข์ซ้อนทุกข์นี้…สามารถหลีกเลี่ยงได้ ด้วยการปฏิบัติธรรม ตามคำสอนของพระพุทธองค์
พระพุทธองค์ทรงสรุปว่า
เหตุสำคัญที่ทำให้เกิดทุกข์ทั้งสองส่วน ก็คือ “การที่ธาตุรู้เข้ามายึดมั่นในขันธ์ 5”
ขันธ์ 5 หรือ “กองทั้ง 5” ประกอบด้วย 3 ส่วนหลัก คือ จิตและร่างกาย โดยมี “ธาตุรู้” คือ ตัวเราที่แท้จริง เข้ามาเชื่อมโยง
มาดูรายละเอียดของแต่ละส่วนกัน
หนึ่ง… จิต เปรียบได้กับ “Mainframe Computer”
การทำงานของจิตประกอบด้วย 3 องค์ประกอบ
1.1 เวทนา คือ “การแสดงออก”
แสดงความรู้สึก ชอบ…ไม่ชอบ…หรือเป็นกลาง
1.2 สัญญา คือ “Memory Bank” หรือ “Cloud”
ทำหน้าที่แปลความหมายของสิ่งที่ได้เห็น ได้ยิน หรือสัมผัส
องค์หลวงพ่อสุชาติอธิบายว่า ความจำเหล่านี้ ไม่ได้เก็บอยู่ในสมอง แต่เก็บอยู่บน “Cloud”
ตัวอย่างปรากฏการณ์ “เดจาวู” ก็อธิบายเรื่องนี้ได้ดี
เมื่อเราไปสถานที่ที่ไม่เคยไป หรือพบคนที่ไม่เคยพบ แต่กลับรู้สึกคุ้นเคย
1.3 สังขาร คือ “Processor and Responder”
ทำหน้าที่วิเคราะห์ข้อมูล แล้ว “ตอบโต้” ตามข้อมูลที่ได้รับ
สอง… รูป หรือ ร่างกาย เปรียบเสมือน “Receiver”
ทำหน้าที่รับข้อมูลจากโลกภายนอก เหมือนสมาร์ทโฟนที่รับข่าวสารจากโซเชียลมีเดียต่างๆ
สาม… วิญญาณ ในขันธ์ 5 เปรียบเสมือน “Transmitter” มีหน้าที่สองประการ
3.1 รับข้อมูลทั้งหมดจากทุกขันธ์ แล้วส่งต่อไปยังธาตุรู้
3.2 ส่งคำสั่งจากจิต ไปยังร่างกาย ให้เคลื่อนไหว หรือทำในสิ่งที่จิตต้องการ
สรุปโดยรวม
ชีวิตของพวกเรา มีอยู่สองส่วนใหญ่ๆ คือ “ร่างกาย” กับ “ใจ” หรือเรียกอีกอย่างว่า “จิตใจ”
ธาตุรู้…เข้ามาเชื่อมโยงและทำงานผ่านทั้งสองส่วนนี้