มีใครไม่เห็นด้วยกับพระพุทธเจ้ามั้ยครับ ที่ทรงตรัสว่า ธรรมที่พระองค์ได้ตรัสรู้ ยากและลึกซึ้ง รู้ตามได้ยาก เห็นตามได้ยาก

หลังจากที่พระพุทธเจ้าได้ทรงตรัสรู้ใหม่ๆ   ได้มีพระปริวิตก แห่งจิตเกิดขึ้น อย่างนี้ว่า "ธรรมที่เราได้บรรลุแล้วนี้ เป็นคุณอันลึก เห็นได้ยาก รู้ตามได้ยาก เป็นธรรมสงบ ประณีต ไม่หยั่ง ลงสู่ความตรึก ละเอียด เป็นวิสัยที่บัณฑิตจะพึงรู้แจ้ง"

มีใครพยายามที่จะหาเหตุผล หาคำพูดสวยๆ เพื่อที่จะขัดแย้งกับพระองค์มั้ยครับ  ว่า ธรรมที่พระพุทธเจ้าทรงตรัสรู้ ก็ไม่เห็นจะยากอะไร  ง่ายๆ ตื้นเขิน  

หรือบางคน อาจจะบิดเบียนว่า ก็ทำให้มันง่ายสิ ไม่เห็นจะยากเลย พระเก่งๆ สมัยนี้ เก่งกว่าพระพุทธเจ้าเสียอีก สามารถเอาพระธรรมของพระองค์ มาย่อยให้ง่ายๆ  แสดงว่า สอนเก่งกว่าพระพุทธเจ้าเสียอีก ไม่เห็นจะยากเลย

การพูดว่า พระธรรมที่พระองค์ตรัสรู้นั้น ยาก ละเอียด และลึกซึ้ง รู้ตามได้ยาก เห็นตามได้ยาก  จึงเป็นการสรรเสริญพระปัญญาธิคุณของพระพุทธองค์ที่ได้ทรงตรากตรำบำเพ็ญวิริยะบารมี ขันติบารมี ปัญญาบารมี ฯลฯ มาอย่างยาวนานแสนนนานเหลือเกิน นานถึง 4 อสงไขยกับอีกหนึ่งแสนกัป  เพื่อที่จะทรงตรัสรู้ธรรมที่รู้ได้ยากแสนยากเหลือเกิน

ยากจนถึงขนาดที่ทรงท้อพระทัย จนจะไม่ออกแสดงธรรมนี้แก่สัตว์โลก

อนัจฉริยคาถา
บัดนี้ เรายังไม่ควรจะประกาศธรรมที่เราได้บรรลุแล้ว
โดยยาก เพราะธรรมนี้อันสัตว์ผู้อันราคะและโทสะ
ครอบงำแล้วไม่ตรัสรู้ได้ง่าย สัตว์ผู้อันราคะย้อมแล้ว
ถูกกองอวิชชาหุ้มห่อแล้ว จักไม่เห็นธรรมอันละเอียด
ลึกซึ้ง ยากที่จะเห็น ละเอียดยิ่ง อันจะยังสัตว์
ให้ถึงธรรมที่ทวนกระแสคือนิพพาน.

ครั้งนั้น ท้าวสหัมบดีพรหมทราบพระปริวิตกแห่งจิต ของพระผู้มีพระภาคด้วยใจ ของตนแล้วเกิดความปริวิตกว่า ชาวเราผู้เจริญ โลกจัก หนอ โลกจักวินาศหนอ เพราะพระตถาคต อรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า ทรงน้อม พระทัยไปเพื่อความขวนขวายน้อย ไม่ทรงน้อมพระทัยไป เพื่อทรงแสดงธรรม.

**********************************

ดังนั้น  ใครก็ตามที่กล่าวว่า ธรรมะเป็นของง่ายๆ กล้วยๆ ตื้นๆ  เข้าใจได้ไม่ยาก รู้ตามได้ไม่ยาก เห็นตามได้ไม่ยาก  เท่ากับว่า ผู้นั้น กำลังทะเลาะกับพระพุทธองค์  กำลังแย้งกับพระพุทธองค์  และกำลังลบหลู่ดูหมิ่นพระปัญญาธิคุณของพระพุทธองค์

**************************

ฉะนั้น การศึกษาพระธรรมนั้น ต้องศึกษาด้วยความไม่ประมาท เพราะคิดว่าเป็นของง่ายๆ ตื้นๆ  แต่ต้องศึกษาทุกคำอย่างตั้งใจ ให้เข้าใจอย่างละเอียด และด้วยความเคารพ และด้วยอดทน ซึ่งจะเป็นขันติบารมี วิริยบารมี ปัญญาบารมี ที่จะสะสมและนำทางไปสู่การประจักษ์แจ้งซึ่งความจริงอันประเสริญ  แต่ต้องเป็ฯไปตามลำดับขั้น ไม่ข้ามขั้น  เริ่มต้นให้เข้าใจจากการฟังหรือการศึกษาเสียก่อน  ดั่งที่พระพุทธเจ้าทรงตรัสว่า

" ดูกร ปหาราทะ มหามุทรลาดลุ่ม ลึกลงไปโดยลำดับ ไม่โกรกชันเหมือนเหว ฉันใด ในธรรมวินัยนี้ก็ฉันนั้น
เหมือนกัน มีการศึกษาไปตามลำดับ มีการกระทำไปตามลำดับ มีการปฏิบัติไป
ตามลำดับ มิใช่ว่าจะมีการบรรลุอรหัตตผลโดยตรง ดูก่อนปหาราทะ ข้อที่ใน
ธรรมวินัยนี้มีการศึกษาไปตามลำดับ มีการกระทำไปตามลำดับมีการปฏิบัติ
ไปตามลำดับ มิใช่ว่าจะมีการบรรลุอรหัตผลโดยตรง นี้เป็นธรรมที่น่าอัศจรรย์
อันไม่เคยมีมาประการที่ 1 ในธรรมวินัยนี้ที่ภิกษุทั้งหลายเห็น แล้วๆ จึงอภิรมย์
อยู่"