วิราคธรรมเป็นนิพพาน

ถ้าเราจะเริ่มต้นฝึกเจริญวิปัสสนา เราจะทำอย่างไร? ถ้าหากว่าสามารถกำหนดปรมัตถ์ไปได้เลยก็เป็นเรื่องดี ถ้าหากว่ามีสติปัญญาพอก็กำหนดปรมัตถ์ไปได้เลย กำหนดให้เป็นวิปัสสนาไปได้เลย คือกำหนดรูปนามไปเลย ก

สังคณิการามสูตร (อังคุตตรนิกาย ฉักกนิบาต พระไตรปิฎก เล่มที่ ๒๒) “เป็นไปไม่ได้เลยที่ภิกษุผู้ไม่บำเพ็ญสัมมาสมาธิให้บริบูรณ์แล้วจักละสังโยชน์ ทำพระนิพพานให้แจ้งได้” ข้อ ๑ “เป็นไปไม่

เมื่อมีธรรม ธรรมจึงหนาแน่นทั้งที่กาย ที่ใจ ธรรมมีชีวิต ประกอบเป็นความรู้สึกของตัวเราเอง ความรู้สึก “โล่ง เบา ว่าง สุข” เป็นธรรม เกิดจากจิตที่แนบแน่นกลืนไปกับธรรมชาติรอบตัวไม่มีขอบเขต เ

คนรับจ้างเลี้ยงโค พระผู้มีพระภาคทรงตรัสพระคาถานี้ แก่ภิกษุทั้งหลาย ดังนี้ “คนที่กล่าวพุทธพจน์ แม้มาก แต่มัวประมาท ไม่ทำตามพุทธพจน์นั้น ย่อมไม่ได้รับผลแห่งความเป็นสมณะ เหมือนคนรับจ้างเลี้ยงโค