ผมอยู่ในแวดวงของมีคมมาก็นาน หลายปี เฉพาะเป็นช่างทำมีดนี่ก็ยี่สิบกว่าปีแล้ว มีผู้คนมากมายได้สอบถามหรือคุยกับผมว่าอยากได้มีดดีๆ หรือไอ้มีดดีๆที่ว่านี่มันเป็นยังไง ส่วนมากแล้วหลายๆท่านต้องการทราบคืออันไหนดี คือมีดอันไหนดี หินอันไหนดี จะได้หามาไว้ใช้
ไอ้คำว่าดีหรือของดีนี่มันก็มีหลายอย่างนะครับ ดีของคนนึงอาจจะไม่ดีของคนนึงก็ได้ เป็นเรื่องของปัจเจกชนที่แนวคิด ปัจจัยพื้นฐาน ลักษณะการใช้ชีวิต อุดมการณ์และกระเป๋าสตังค์ที่ต่างกัน
หลวงพ่อชา วัดหนองป่าพงท่านเมตตาสอนว่า "วันไหนสะดวกน่ะวันนั้นมันดี " วันไหนไม่สะดวกน่ะวันนั้นมันไม่ดี คือสอนให้ชาวพุทธทั้งหลายเลิกงมงายหรือให้ความสำคัญกับเรื่องฤกษ์ยามต่างๆ ใช้ชีวิตด้วยความสุขใจไม่ต้องกังวลใดๆกับเรื่องปลีกย่อยอันไม่เป็นสาระ คือไม่ต้องให้ความสำคัญกับเรื่องใดเรื่องหนึ่งจนทำให้ใจเป็นทุกข์เกินกว่าเหตุ
คือผมอยากบอกกับท่านทั้งหลายว่า อันที่ท่านหาได้นั่นแหละมันดีแล้ว ดีกว่าอันอื่นๆที่ยังอยู่ในที่ห่างไกล มีดดีคือมีดที่คม หินดีคือหินที่กินเหล็ก ไม่ต้องไปรอว่าจะต้องหามีดเล่มนั้นเล่มโน้นหรือหินก้อนนั้นก้อนโน้น ถ้าได้มีดเล่มนั้นมาแล้วจะดี ถ้าได้หินก้อนนั้นมามีดเราจะคม
มันไม่ต้องขนาดนั้นก็ได้ครับ
ถ้ามันจะคมมันจะคมเดี๋ยวนี้ ไม่ว่าเรามีมีดอะไรอยู่หรือมีหินอะไรอยู่
มีดที่เรามีไม่ว่าอันเล็กอันใหญ่ ถูกหรือแพง เหล็กดีหรือไม่ดี อยากให้มองเห็นความจริงที่ว่ามันจะดีได้เพราะมันคม ถ้ามันไม่คมเราต้องลับ และถ้าไม่มีหินจากแหล่งดีๆดังๆเราก็ต้องลับมันให้ได้ด้วยหินที่เรามีอยู่
ถ้าไม่มีสิ่งที่เราชอบก็ให้ชอบสิ่งที่เรามี
ผมเองมีอาชีพลับมีดมาก็นาน สิ่งที่ทำให้มีดคมได้หรือมีความสำคัญที่สุดคือเนื้อเหล็กและองศาของแนวคม ใครๆก็อยากได้มีดที่ทำจากเหล็กชั้นเลิศทั้งนั้น อยากใช้มีดจากเอบีเอสหรืออยากมีมีดคู่มือที่ค่าความแข็ง 68 ร็อกเวลส์ แต่ก็มีเพียงบางท่านที่สมหวังหรือมีของแบบนี้ ท่านใดไม่มีก็ไม่ต้องเสียใจครับผม เรื่องมีดดีกับมีดคมๆบางทีมันก็เป็นคนละเล่มกันได้หรือไม่จำเป็นที่ต้องเป็นเล่มเดียวกัน
มีดเล่มที่ผมลงให้ดูวันนี้เป็นมีดธรรมดาๆ เหล็กธรรมดาๆเหลือใช้หรือเรียกว่าเศษเหล็ก ด้ามไม้ที่รอดจากคมเขี้ยวของปลวกแทบไม่มีราคาค่างวดอันใด สองอย่างมาพบกันในที่แห่งนึง ผสมผสานกลมเกลียวหรือปนเปกันออกมาได้เป็นมีดหน้าตาท่าทางธรรมดาๆเล่มนึง เรียกว่าแทบไม่มีอันใดพิเศษพอจะเอามาเล่าให้ใครฟัง
แต่มีดเล่มนี้ก็ลับแล้วคม ด้วยหินธรรมดาๆอีกเหมือนกัน
ผมเองเคยหาหินลับมีดยี่ห้อต่างๆหรือหินจากแหล่งต่างๆมาลองใช้งานดูบ้างเหมือนกัน เพื่อการศึกษา ค้นคว้าทดลองตามที่ผมอยากจะรู้ อยากจะลอง เรื่องเนื้อหินก็สำคัญแต่ยังไม่เท่ากับการควบคุมองศาในการลับที่ถูกต้องและสม่ำเสมอ
เรื่องแหล่งที่มา สารขัด ค่าความละเอียด เป็นเรื่องรองๆลงไปทั้งสิ้น
นึกภาพดูก็ได้ครับ มีดเล่มที่หนึ่งลับด้วยหินคิงเบอร์ 1000 ลับสองข้างข้างละ 100 ที แต่ตั้งแนวคมตัดได้ 10 -11 องศาตลอดรายการลับ กับอีกเล่มที่ใช้หินค่าความละเอียด 10000 แต่ลับสองข้างไม่เท่ากัน ลับทีนึง 10 องศาบ้าง ทีนึง 15 องศาบ้าง
คิดว่ามีดเล่มไหนมันจะคมกว่ากัน ?
ผมไม่ปฏิเสธว่ามีดดีๆราคาสูงและหินลับมีดดีๆราคาสูงมีแนวโน้มที่จะลับได้คมมากกว่าและคมง่ายกว่ามีดและหินที่สเปกต่ำกว่านั้น แต่ในสถานการณ์จริง เรื่องมีดดีๆหรือหินดีๆ ถ้าลับไม่ถูกวิธีมันก็แสดงฤทธิ์ไม่ได้ตามสมรรถนะที่แท้จริงเหมือนกัน
ถ้าอยากมีมีดคมๆหรือใช้มีดคมๆเราต้องเริ่มกันวันนี้ ด้วยมีดที่เรามีและด้วยหินที่เรามี เท่าที่ดูตามกลุ่มหินลับมีด มือใหม่มักจะถามหาว่าเอาหินอันไหนดี จะลับมีดได้สวย ได้คม น้อยคนนักที่จะมองหรือคิดว่าควรจะลับมีดยังไง คือตั้งใบมีดแบบไหน ดันใบมีดแบบไหน มีดแบบนี้ลับด้วยวิธีไหน ส่วนมากจะไม่ได้ให้ความสำคัญตรงนี้ ข้ามไปหาว่าหินก้อนไหนใช้แล้วจะลับมีดได้คม หรือหินก้อนไหนเอามาเก็บสะสมไว้แล้วจะดี
มีดที่ปรุงเนื้อเหล็กมาดีคืออบชุบดีมันจะลับได้คม ถึงไม่ใช่เหล็กที่ดีเลิศหรือผสมสูงอะไรนักมันก็จะลับได้คม ถ้าเรามองมันด้วยสามัญสำนึกแบบคนใช้งาน มีดมันมักจะตัดไม้ ตัดกระดาษ เฉือนเนื้อสัตว์ หั่นผัก ทำนองนี้ มีดที่ทำจากเหล็กที่ปริมาณคาร์บอนเหมาะสมคือตั้งแต่ 0.5 % หรือ 50 ป็อยท์ขึ้นไป มันก็สามารถชุบแข็งได้ค่าความแข็งที่เหมาะสมและลับให้คมได้ คือคมพอที่จะทำงานหรือเป็นเพื่อนมือเพื่อนคู่กายของเราได้
ถ้าชุบดี ตั้งแนวคมดี ก็ลับได้คม ใช้หินพื้นๆที่หาได้ทั่วไปอย่างหินห้าเสือหรือหินโป่งก็ลับได้คม ใช้หินแค่ 2-3 ก้อนก็ลับมีดให้โกนขนได้ เหลาไม้ได้ ตัดกระดาษได้ เหลาตะปูก็ได้ เรียกว่าคมพอใช้งานทั่วๆไป ด้วยหินธรรมดาๆ ราคาไม่สูงอะไรเลย
ไม่ว่าเรามีมีดอะไรอยู่ในมือและมีหินอะไรอยู่บ้าง ขอให้มองมันให้เห็นคุณค่าจริงๆและดูแลมันอย่างดี ตั้งใจลับมีดทุกเล่มด้วยความรู้สึกว่ามันเป็นมีดเล่มที่ดีที่สุดในโลก แล้วมันจะคมแน่นอน ทำงานเป็นเพื่อนเราแน่นอน วันนึงข้างหน้าเราอาจจะมีมีดที่ดีกว่านี้หรือหินที่ดีกว่านี้ แต่ก็เป็นการดีที่เราได้ใช้มีดคมๆตั้งแต่เล่มนี้ตั้งแต่วันนี้
บางทีมีดเล่มที่เราตามหาหรือมีดที่เหมาะกับเราที่สุด ก็กลับเป็นมีดเล่มที่อยู่ข้างๆเรามาตลอดก็ได้
การมีมีดหรือใช้มีดซักเล่มมันเป็นเรื่องส่วนตัวมากๆ คนเราใช้ชีวิตไม่เหมือนกัน เพราะฉะนั้นมีดที่แต่ละคนใช้มันก็ไม่เหมือนกัน เอาง่ายๆลองเอามีดที่คุณใช้อยู่ทุกวันให้ภรรยาใช้ดูว่าเค้าจะคิดว่ามันใช้ดีเหมือนกันไหม แล้วลองเอามีดที่ภรรยาของคุณว่าดีมาใช้งาน คุณเองยังจะคิดว่ามันดีเหมือนที่ภรรยาคุณคิดรึเปล่า
มีดที่เรามีอยู่หรือเคยใช้นั่นแหละครับเป็นมีดที่ดี คนอื่นเค้าก็ใช้ของเค้า เค้าก็ว่าดีเหมือนกัน ถึงแม้ว่ามีดบางเล่มจะมีคนที่ใช้งานแล้วคิดว่าดีกว่าเล่มอื่นๆเป็นจำนวนมาก เรามีแบบไหนเราก็ใช้แบบนั้นแหละ ลับมีดของเราให้คม อย่าไปกังวลว่ามันจะไม่เหมือนของคนอื่นหรือดีไม่เท่าของคนอื่น บางทีมีดที่คนอื่นๆจำนวนมากว่าดีเมื่ออยู่ในมือเรา เราอาจจะไม่ได้คิดอย่างนั้นก็ได้ เลือกมีดเพราะมันเข้ากับเราได้จริงๆ อย่าเลือกมีดเพราะคิดว่าเป็นแบบที่ได้รับความนิยม ถ้าทำอย่างนั้นก็เท่ากับว่าเราเลือกมันเพื่อคนอื่นไม่ได้เลือกมันเพื่อตัวเราเอง
ลับมีดทุกเล่มให้คม ถึงแม้ว่าเราจะไม่ค่อยได้ใช้มันก็ตาม
ความคมกริบคือหัวใจ