สุดยอดความคิดเห็น
ความคิดเห็นที่ 2
ในสมัยโบราณ (รวมถึงยุคสามก๊ก) การบอกเวลา “เป๊ะ ๆ” แบบเป็นนาทีวินาทีอย่างปัจจุบันยังไม่เกิดขึ้นนะครับ แต่เขาก็มีวิธีบอกเวลาคร่าว ๆ ทั้งกลางวันและกลางคืนได้หลายรูปแบบ ซึ่งอาจไม่ได้ตรงเป๊ะทุกนาที แต่ก็เพียงพอต่อการใช้งานในชีวิตประจำวันและทางการทหาร ตัวอย่างเช่น
1. อาศัยการแบ่งช่วงเวลาตามการเดินดวงอาทิตย์และดวงจันทร์
o ดูทิศทางและความสูงของดวงอาทิตย์: กลางวันใช้ดูตำแหน่งของดวงอาทิตย์เป็นหลัก (คล้ายการใช้ “นาฬิกาแดด” – Sundial) เพื่อกะเวลา เช่น ตอนเที่ยงดวงอาทิตย์จะอยู่ใกล้จุดกึ่งกลางฟ้าเป็นต้น
o ดวงจันทร์และกลุ่มดาว: กลางคืนอาจสังเกตตำแหน่งดวงจันทร์ หรือกลุ่มดาวบางกลุ่ม (เช่น ดาวเหนือหรือกลุ่มดาวสว่าง ๆ) เพื่อคร่าว ๆ ว่าเป็นช่วงไหนของคืน
2. ใช้ “นาฬิกาน้ำ” (Water Clock) หรือนาฬิกาทราย
o สมัยโบราณในจีน (รวมถึงอารยธรรมอื่น ๆ) จะมีเครื่องวัดเวลาจากการไหลของน้ำ หรือการไหลของทรายในภาชนะ ซึ่งหากตั้งค่าความกว้างของรูให้น้ำหรือทรายไหลด้วยอัตราที่คงที่ ก็ใช้เป็นตัวจับเวลาได้
o เวลาที่ได้อาจมีคนคอยเติมน้ำหรือทรายและจดบันทึกไว้ (มักเป็นหน้าที่ของข้าราชการ / ทหารเวรยาม)
3. ใช้ “ธูปหอมหรือนาฬิกาเทียน”
o จุดเทียนหรือธูปที่มีความยาวหรือมีรอยแบ่งไว้เป็นช่วง ๆ เมื่อติดไฟไปถึงรอยแบ่งไหนก็ถือว่าเป็นช่วงเวลาหนึ่ง ซึ่งนิยมใช้บอกเวลาในตอนกลางคืนเช่นเดียวกับนาฬิกาน้ำ
4. การตีบอกยาม (หรือ “ยาม” และ “เกิง” – 更)
o ในหลายราชวงศ์โบราณของจีน มีการแบ่งเวลากลางคืนเป็น 5 ยามหรือ 5 เกิง (หรือ 5 เวรยาม) เช่น
§ ยามที่หนึ่ง: ประมาณ 1 ทุ่ม – 3 ทุ่ม
§ ยามที่สอง: ประมาณ 3 ทุ่ม – 5 ทุ่ม
§ ยามที่สาม: ประมาณ 5 ทุ่ม – ตี 1
§ ยามที่สี่: ประมาณ ตี 1 – ตี 3
§ ยามที่ห้า: ประมาณ ตี 3 – ตี 5
o หรือหากเป็นยุคสามก๊กก็ยังมีการใช้ “ชั่วยาม” (时辰) แบบหนึ่งวันแบ่งเป็น 12 ชั่วยาม (แต่ละชั่วยาม = 2 ชั่วโมงปัจจุบัน) โดยจะมีการตีฆ้องหรือตีกลองตามจุดเฝ้ายามเพื่อแจ้งเวลาให้คนในเมืองรู้
5. สังเกตบรรยากาศอื่น ๆ
o บางครั้งในชีวิตประจำวันก็อาจกะด้วย “ประสบการณ์” เช่น แสงสว่างหรือความมืด ความดังของเสียงแมลงเสียงไก่ หรือการเปลี่ยนแปลงในบรรยากาศรอบตัว (เช่น ไก่ขันเวลารุ่งเช้าเป็นตัวช่วยบอกเวลาได้ดีในยุคโบราณ)
ดังนั้น ถ้าถามว่าสมัยโบราณ “เป๊ะมั้ย?” ก็ตอบว่าไม่เป๊ะเท่าวิทยาศาสตร์สมัยใหม่แน่นอน แต่เขาก็มีระบบของเขาเอง เช่น ตีเกาะบอกยาม จุดธูปหรือนาฬิกาน้ำกันตลอดคืน มีคนคอยเฝ้าเติมน้ำหรือจดบันทึกเป็นหน้าที่ประจำ ซึ่งละเอียดพอใช้ในการจัดการทางทหาร การทำพิธีกรรม หรือการเดินทางได้
ส่วนถ้าเป็นชาวบ้านธรรมดา พอพระอาทิตย์ตกไปแล้วก็มักกะเวลากันคร่าว ๆ จากความมืดหรือจากกิจวัตรอื่น ๆ (ฟ้าเริ่มมือสนิท แสดงว่าประมาณสอง-สามทุ่ม ฯลฯ) ไม่ต้องเป๊ะเท่านาฬิกาข้อมือทุกวันนี้นั่นเองครับ.
1. อาศัยการแบ่งช่วงเวลาตามการเดินดวงอาทิตย์และดวงจันทร์
o ดูทิศทางและความสูงของดวงอาทิตย์: กลางวันใช้ดูตำแหน่งของดวงอาทิตย์เป็นหลัก (คล้ายการใช้ “นาฬิกาแดด” – Sundial) เพื่อกะเวลา เช่น ตอนเที่ยงดวงอาทิตย์จะอยู่ใกล้จุดกึ่งกลางฟ้าเป็นต้น
o ดวงจันทร์และกลุ่มดาว: กลางคืนอาจสังเกตตำแหน่งดวงจันทร์ หรือกลุ่มดาวบางกลุ่ม (เช่น ดาวเหนือหรือกลุ่มดาวสว่าง ๆ) เพื่อคร่าว ๆ ว่าเป็นช่วงไหนของคืน
2. ใช้ “นาฬิกาน้ำ” (Water Clock) หรือนาฬิกาทราย
o สมัยโบราณในจีน (รวมถึงอารยธรรมอื่น ๆ) จะมีเครื่องวัดเวลาจากการไหลของน้ำ หรือการไหลของทรายในภาชนะ ซึ่งหากตั้งค่าความกว้างของรูให้น้ำหรือทรายไหลด้วยอัตราที่คงที่ ก็ใช้เป็นตัวจับเวลาได้
o เวลาที่ได้อาจมีคนคอยเติมน้ำหรือทรายและจดบันทึกไว้ (มักเป็นหน้าที่ของข้าราชการ / ทหารเวรยาม)
3. ใช้ “ธูปหอมหรือนาฬิกาเทียน”
o จุดเทียนหรือธูปที่มีความยาวหรือมีรอยแบ่งไว้เป็นช่วง ๆ เมื่อติดไฟไปถึงรอยแบ่งไหนก็ถือว่าเป็นช่วงเวลาหนึ่ง ซึ่งนิยมใช้บอกเวลาในตอนกลางคืนเช่นเดียวกับนาฬิกาน้ำ
4. การตีบอกยาม (หรือ “ยาม” และ “เกิง” – 更)
o ในหลายราชวงศ์โบราณของจีน มีการแบ่งเวลากลางคืนเป็น 5 ยามหรือ 5 เกิง (หรือ 5 เวรยาม) เช่น
§ ยามที่หนึ่ง: ประมาณ 1 ทุ่ม – 3 ทุ่ม
§ ยามที่สอง: ประมาณ 3 ทุ่ม – 5 ทุ่ม
§ ยามที่สาม: ประมาณ 5 ทุ่ม – ตี 1
§ ยามที่สี่: ประมาณ ตี 1 – ตี 3
§ ยามที่ห้า: ประมาณ ตี 3 – ตี 5
o หรือหากเป็นยุคสามก๊กก็ยังมีการใช้ “ชั่วยาม” (时辰) แบบหนึ่งวันแบ่งเป็น 12 ชั่วยาม (แต่ละชั่วยาม = 2 ชั่วโมงปัจจุบัน) โดยจะมีการตีฆ้องหรือตีกลองตามจุดเฝ้ายามเพื่อแจ้งเวลาให้คนในเมืองรู้
5. สังเกตบรรยากาศอื่น ๆ
o บางครั้งในชีวิตประจำวันก็อาจกะด้วย “ประสบการณ์” เช่น แสงสว่างหรือความมืด ความดังของเสียงแมลงเสียงไก่ หรือการเปลี่ยนแปลงในบรรยากาศรอบตัว (เช่น ไก่ขันเวลารุ่งเช้าเป็นตัวช่วยบอกเวลาได้ดีในยุคโบราณ)
ดังนั้น ถ้าถามว่าสมัยโบราณ “เป๊ะมั้ย?” ก็ตอบว่าไม่เป๊ะเท่าวิทยาศาสตร์สมัยใหม่แน่นอน แต่เขาก็มีระบบของเขาเอง เช่น ตีเกาะบอกยาม จุดธูปหรือนาฬิกาน้ำกันตลอดคืน มีคนคอยเฝ้าเติมน้ำหรือจดบันทึกเป็นหน้าที่ประจำ ซึ่งละเอียดพอใช้ในการจัดการทางทหาร การทำพิธีกรรม หรือการเดินทางได้
ส่วนถ้าเป็นชาวบ้านธรรมดา พอพระอาทิตย์ตกไปแล้วก็มักกะเวลากันคร่าว ๆ จากความมืดหรือจากกิจวัตรอื่น ๆ (ฟ้าเริ่มมือสนิท แสดงว่าประมาณสอง-สามทุ่ม ฯลฯ) ไม่ต้องเป๊ะเท่านาฬิกาข้อมือทุกวันนี้นั่นเองครับ.
สมาชิกหมายเลข 1627665 ทึ่ง, suttipongc ถูกใจ, Pale Horse ถูกใจ, TurboPiggy ถูกใจ, montes ถูกใจ, Twinnie Rider ถูกใจ, dexsil ถูกใจ, ลาบราดอร์สีดำ ถูกใจ, สมาชิกหมายเลข 4561664 ถูกใจ, สมาชิกหมายเลข 5410845 ถูกใจ
แสดงความคิดเห็น
สมัยโบราณไม่มีนาฬิกา แล้วรู้เวลากันได้ยังไง??
เขามีช่วงเวลาเที่ยงคืน ตีหนึ่ง ตีสาม
ดูดวงจันทร์เอาหรือ? รึกะเอา
สมัยโบราณคงไม่เป๊ะ เป็นนาที วินาที ใช่มั๊ย?
ถ้าเป็นปัจจุบัน มืดๆไม่มีอะไรดู ผมก็ไม่รู้ว่าหนึ่งทุ่มหรือสองทุ่ม