ขุนเขาของความหลัง

.

กาลครั้งหนึ่ง ซึ่งอยากให้มันไม่นานเท่าไหร่ แต่ข้อคิดเห็นกับข้อเท็จจริงบางทีมันก็ไม่ได้ไปในทิศทางเดียวกัน ถ้าว่ากันตามหลักฐาน พยานบุคคล พยานวัตถุ พยานแวดล้อม แล้วคือนานมาก มากแค่ไหน ? มันมากเกินกว่าครึ่งหนึ่งของชีวิตที่ผ่านมาของผมก็แล้วกัน สามสิบสามปี แค่สามสิบสามปีเท่านั้น คนเราจะมีได้ซักกี่ครั้ง มีสามสิบสามปีได้ซักกี่ครั้ง

.

ผมในวัยหนุ่ม ก็น่าจะเรียกอย่างนั้นถ้าเทียบกับน้าแมวในวัยชราอ่อนๆในวันนี้ มีอันให้ต้องเดินโต๋เต๋อยู่แถวริมคูน้ำในเมืองเชียงใหม่ ที่คนเค้าเรียกกันว่าคูเมือง ที่เค้าตักเอาน้ำในนั้นขึ้นมาสาดกันในวันสงกรานต์นั่นแหละ ผมใช้ชีวิตอยู่แถวๆประตูช้างเผือกหรือตลาดช้างเผือก ก็บังเอิญให้ไปเจอเอาร้านหนังสือเข้าร้านนึง ถ้าความทรงจำไม่ได้คลาดเคลื่อนเพราะสัญญาอนิจจาความจำได้หมายรู้เป็นของไม่เที่ยง ร้านหนังสือร้านนั้นชื่อร้านเอสซ่า

.

ผมซื้อหนังสือได้เล่มนึง จริงๆแล้วก็คงซื้อหลายเล่ม เพราะผมชอบอ่านหนังสือ ผมเกิดและเติบโตในยุคที่หนังสือคือแหล่งข้อมูลความรู้ต่างๆ ถ้าเราอยากรู้อะไรเราต้องอ่าน อ่านมาก ฟังมาก และข้อมูลที่ค่อนข้างน่าเชื่อถือหรือใช้อ้างอิงได้มันก็อยู่ในหนังสือ ผมซื้อหนังสือป่าและทะเล ปีที่1ฉบับที่11 เดือนมิถุนายน 2535 หนังสือเล่มนึงที่ทรงอิทธิพลต่อแนวคิดและชีวิตของผมนับจากวันนั้นเป็นต้นมา คือในหนังสือเล่มนั้นมีเรื่องมีดกูรข่าหรือคูกรี ชื่อเรื่องว่ามีดกูรข่า คมแห่งขุนเขา เขียนโดยนายศาสตรา ขอกราบขอบพระคุณนายศาสตราไว้ณ ที่แห่งนี้ สำหรับเรื่องราวที่เป็นแรงบันดาลใจให้ผมได้เสมอมา

.

หลังจากนั้นไม่นานผมทำมีดกูรข่าขึ้นมาจริงๆ เพราะไม่มีกะตังค์ซื้อ จำได้ว่าในยุคนั้นโฆษณาขายมีดกูรข่าของร้านขายอาวุธปืนแห่งหนึ่งเล่มละห้าพันหกพันบาท ในยุคเมื่อสามทศวรรษที่แล้วนะครับ ผมไม่มีกะตังค์ซื้อก็ต้องทำเอง ผมทำมันขึ้นมา 10 - 11 เล่ม ด้วยความบ้าอย่างถึงอกถึงใจ มีดชุดนั้นออกมาดีบ้างไม่ดีบ้าง แต่ก็แจกจ่ายให้ญาติพี่น้องไปใช้งาน ขายให้คนรู้จักกันไปจำนวนนึง เป็นมีดรุ่นแรกๆที่ผมและได้เรียนรู้การทำมีดแบบจริงๆจังๆ จากที่ก่อนหน้านั้นทำมีดแบบเล่นๆ ผมหัดทำมีดตอนอายุราวๆ 11 ก็แค่ก่อนหน้านั้น 4-5 ปี

.

ผมทำมีดกูรข่าเรื่อยมาจนกระทั่งกลายเป็นช่างทำมีดแบบเต็มตัวเต็มเวลาก็ยังชอบทำเรื่อยมาเพราะติดใจในความทรงพลังและเรื่องราวปูมหลังที่ติดมากับทรงมีด

.

แต่ก็อย่างที่รู้ๆกัน มีดกูรข่าเป็นมีดที่ค่อนข้างใหญ่หรือใหญ่มากๆ ใบมีดยาวราวๆ 12 นิ้ว ใบกว้างและมีน้ำหนัก สำหรับการตัดฟัน ใบมีดโค้งและค่อนข้างหักมุมคือสันหลังหักลงไปด้านหน้า ทำให้สมดุลย์ของมีดลงไปอยู่ที่หน้าคม เวลาที่เราถือมีดกูรข่าจะรู้สึกเหมือนมันพร้อมจะหมุนลงหรือสับลงด้านล่างเสมอ ถ้าในการใช้งานแบบอยู่กับที่เช่นตัดต้นไม้อยู่หลังบ้าน ก็อาจจะเป็นมีดที่ใช้งานได้ดีและทำงานได้รวดเร็ว

.

แต่กับการพกพาไปไหนมาไหนก็ออกจะลำบากหรือเป็นไปได้ยากอยู่บ้าง

.

ถ้าเราชอบมีดแบบนี้เพราะเห็นข้อดีในรูปทรงอันทรงพลัง แต่ไม่ชอบที่มันพกพาลำบาก เราก็ต้องลดขนาดมันลงมา

.

ผมเองชอบใช้ชีวิตแบบบูชคราฟและมีแนวคิดแบบบูชคราฟ มีดที่ใช้ในการแบบนี้ไม่จำเป็นต้องเล่มใหญ่ แต่ให้มันคมและมีคมที่แข็งแกร่ง มีองศาคมที่เหมาะกับงานแบบบูชคราฟ หลักๆเลยก็คือการเหลาไม้ ไม่ใช่เหลาแบบช่างจักสานแต่เหลาแบบนักบูชคราฟ มีดแบบนี้ส่วนมากแล้วปาดแนวคมแบบสแกนดิเนเวียนและมีองศาคมที่ค่อนข้างสูง แต่หน้าคมหรือคมตัด ไม่ได้หักองศาที่สองหรือเซกกันนารี่บีเวล ทำให้มันตัดหรือเหลาได้อย่างเฉียบขาด

.

ผมและช่างของผมอีกสองคนช่วยกันคิดค้นดัดแปลงมีดกูรข่าให้กลายเป็นมีดบูชคราฟหรือดัดแปลงมีดบูชคราฟให้กลายเป็นมีดกูรข่า อันนี้ก็ยังตกลงกันไม่ได้ว่าจะใช้แรงบันดาลใจแบบไหน แต่ที่แน่ใจก็คือมันได้มีดกูรข่าขนาดเล็ก หรือมีดบูชคราฟขนาดใหญ่ มีดที่ได้ใช้งานแบบบูชคราฟได้ครบถ้วนไม่ว่าจะทำกับข้าว เหลาไม้ ขีดแท่งจุดไฟ ผ่าฟืน ทุบหลังมีดแบบบาตั้น ที่เหนือกว่านั้นมันยังใช้ทุบตีด้วยการตีด้วยสันมีดส่วนที่หักมุมหรือตีด้วยข้างใบมีดก็ได้ ไม่มีส่วนไหนพัง ไม่มีจุดใดรานร้าว

.

ด้วยเหล็กกล้าที่ผ่านการคัดสรร กรรมวิธีการอบชุบที่เหมาะกับงานหนักหรืองานป่าๆเถื่อนๆที่สุด องศาของแนวคมที่พอดีระหว่างความเฉียบขาดและความทนทาน รูปร่างหน้าตาบ่งบอกถึงความทรหดอดทน ความรู้สึกที่พึ่งพาได้แม้ในวันอันโหดร้าย หลังการปรับเปลี่ยนแก้ไขบางจุดและบางจุดต่อๆมา ผมได้ใบมีดที่ยอดเยี่ยมที่สุดออกมาแบบหนึ่ง แบบที่เรียกว่าบูชคราฟกูรข่าหรือ BK และอาจจะเรียกว่ากูรข่าบูชคราฟหรือ KB ก็เป็นได้

.

มีดรุ่นนี้เป็นรุ่นหนึ่งที่ทำโดยโรงงานเล็กๆของผมหรือของลูกชายผมก็ได้ เราสามคนช่วยกันทำ ส่วนมากแล้วผมเป็นผู้กำกับคอยดูแลให้ทุกอย่างเป็นไปอย่างที่ควรจะเป็น และทำในจุดที่ไกลสุดเอื้อมสำหรับช่างมือใหม่ ผมเชื่อและรับรองว่ามีดที่ได้เป็นมีดที่ดี ดีพอที่ผมจะใช้มันเป็นมีดประจำตัวหรือแนะนำให้ใครซักคนทำอย่างเดียวกัน

.

ผมและลูกๆเริ่มการทำมีดด้วยมีดกูรข่าหรือคูกรีเหมือนๆกัน แต่มีดที่ได้มันต่างกันแบบไม่อาจจะเอามาเปรียบกันได้เอิ้ก เอิ้ก แต่ในแง่ของแรงบันดาลใจแล้ว มันมีคุณค่าเสมอกัน ทั้งในชีวิตจริงหรือในความคิดคำนึง ผมและหนังสือป่าและทะเลเล่มนี้ผ่านร้อนผ่านหนาวผ่านความลำบากมาด้วยกัน สามทศวรรษผ่านไป วันนี้หลายอย่างก็ไม่เหมือนเดิม คนที่อ่านมันมีเพิ่มขึ้น คนที่นับถือหนังสือเล่มนึงเป็นครูบาอาจารย์ก็เพิ่มขึ้นเหมือนกัน อย่างน้อยที่นี่ก็มีเพิ่มขึ้นมาอีกสอง

.

ที่นี่ ที่บ้านของผมหรือจะเรียกว่าโรงงานก็ได้ จริงๆแล้วมันคือโกดังเก็บของเก่าๆผุๆพังๆ ไม่รู้ว่าจะสิ้นสภาพในวันไหน แต่มันก็ถูกใช้เป็นที่ทำงาน ที่เรียนรู้บางสิ่งบางอย่าง ที่บอกเล่าเรื่องราวจากอดีตกาลโดยผู้ผ่านวันเวลาเล่าให้ผู้มาใหม่ฟังว่ามันเคยมีบางสิ่งเกิดขึ้นมีบางสิ่งตั้งอยู่และมีบางสิ่งดับไป และอีกหลายๆสิ่งกำลังจะดับไปเหมือนกัน และแน่นอนว่ามันจะมีบางสิ่งที่คงอยู่ไปได้อีกระยะนึง

.

เรื่องที่ลูกๆของผมศึกษาเรียนรู้ในโรงงานแห่งนี้นอกจาการทำมีด ก็มีการดำรงชีวิตหรือยังชีพในป่า การปฏิบัติภาวนา การลับมีด การขัดมีดญี่ปุ่น การขัดลายลามิเนท การขัดลายฮามอน การซ่อมด้ามมีดครัว การลับมีดให้คมการขัดมีดให้ดูดี รวมไปถึงการแต่งก้อนหินและการใช้ก้อนหินลับในประเภทต่างๆ การดูแลปรับแต่งกรรไกรแบบญี่ปุ่น ไปจนถึงการหัดเขียนหนังสือ การแต่งบทกวี

.

ผมเป็นคนไม่ค่อยปรกตินะครับ บางคนว่าผมเป็นคนบ้า บางคนว่าสติไม่ค่อยดี สมองและการรับรู้เรื่องราวเกี่ยวกับโลกใบนี้ของผมค่อนข้างมีปัญหาทั้งกับคนรอบข้าง คนที่อยู่ห่างๆและกับตัวผมเอง แต่ไม่เป็นปัญหาระหว่างผมและแมวที่ผมเลี้ยง ผมกับมีดที่ผมทำ และผมกับหนังสือที่ผมอ่าน ทุกทีที่อ่านหนังสือนอกจากรับรู้เรื่องราวที่เขียนไว้ในนั้น สัมผัสได้ถึงเนื้อความและสารที่ผู้เขียนต้องการจะสื่อ ผมยังพบบางสิ่งบางอย่าง ซึ่งบางทีขาดหายไปจากชีวิตจริง บางสิ่งบางอย่างที่เคยเกิดขึ้นและเติบโต แต่ถูกปิดบังด้วยกาลเวลา

.

จากวันที่ผมหัดทำมีดกูรข่า จวบจนถึงวันนี้ก็นานมากๆ ผมยังชอบมันเหมือนเดิม ไม่รู้ว่าในวันที่ผ่านวันเวลามาเท่าๆผม ลูกชายของผมสองคนจะยังทำมันอยู่ไหม ยังชอบมีดโค้งจากขุนเขาอย่างนี้อยู่รึเปล่า โลกและชีวิตเป็นของไม่ยั่งยืน มันเปลี่ยนไปเปลี่ยนมาได้ตามเหตุปัจจัย แต่สิ่งซึ่งประทับใจในครั้งแรกหรือเฟิร์ส อิมเพรสชั่นจะคงอยู่ไปตลอดกาล

.

ไม่มีอะไรแจ่มชัดเท่าความหลังของคนชรา สิ่งที่ติดแน่นที่สุดในความทรงจำบางทีกลับเป็นสิ่งที่เราอยากจะลืม บางเรื่องราวนึกขึ้นมาเมื่อไหร่ก็เป็นสุข บางเรื่องราวแม้เพียงกำลังจะนึกก็เป็นทุกข์ ก็น่าแปลกใจที่เราไม่อาจตัดใจลืมมัน ซอกมุมเล็กน้อยของก้นบึ้งหัวใจแบ่งที่ไว้ให้ความหลังทั้งเรื่องที่คิดปรุงว่าดี แต่บางเรื่องก็ไม่ มันหมกอยู่ในนั้นรอวันถูกคิดถึง

.

อายุและชีวิตงอกงามขึ้นตามกาลเวลา ความหลังก็เหมือนกัน

.