ทำไม สมาธิถึงไม่คลายมานะทิฏฐิ และมกุศลในใจก็ไม่งอกงามขึ้น

จขกท ต้อง วางแก่นการภาวนาให้แม่นๆ

สังเกตุว่าการภาวนาเบื้องลึกเบื้องหลังยังเป็นอามิสอยู่

ยังมีการวาดเป้าต้องเป็น เมื่อมีการวาดเป้า การสลัดคลายแม้นคลายได้วั้บนึง มันก็แล่นไปเกาะอีกอารมณ์นึง ด้วยอาการจิตที่มีธงปัก มันจึงมีอาการแสวงหาอารมณ์ (มันยังไม่สัทธาในสภาพดับที่มันเพิ่งแสดงให้เห็น แต่มันเลือกแล่นไปปักลงในคลองทิฐิเดิมๆอันเป็นวิบาก)

แล้วพอจิตมันหิวอารมณ์ตรงนี้ จขพ ขาดการกำหนดรู้ ในสภาพจิตที่เคลื่อนไปจ้องเอา หมายเอาสิ่งนึงไว้อยู่ ด้วยคาดหวังว่าต้องมีต้องเห็นต้องได้

อาการที่ควรจะอิสระ มันจึงไม่เกิด มันจึงไม่พ้น มันจึงเกิดความสับสน กังวล สงสัย อันเนื่องกับทิฐิในตน

เวลาฟังธรรมจากใคร อย่าฟังธรรมโดยการจำสภาวะนึงเอามาวาดเป้าให้เหมือนที่เขาพูด เขาบอกต่อ ล่ำลือมา มิเช่นนั้นการลำดับลาดลุ่มไปสู่วิชชา มันจะพลิกเป็นลาดลุ่มไปตามลำดับสู่อวิชชาแทน

ทีนี้ การอาศัยกำหนดภาวนาโดยอาศัยระลึกในมหาภูตรูป

ย่อมพ้นการคาดหวังในอารมณ์ใดๆทั้งสิ้น เพราะทุกอารมณ์นั้นล้วนแต่เป็นกองสังขารที่ปรากฏรสชาติให้จิตไปเสพข้อง การที่มันไปรู้รสชาติได้ก็ด้วยความต่างของธาตุที่มันแล่นไปผัสสะแต่ละขณะ

เช่นนั้นแม้แต่อารมณ์สุข สว่าง โล่ง เบา อุเบกขา หรืออารมณ์กุศลแผ่ออกไป ที่เรียกว่าเมตตา สิ่งเหล่านี้คือสภาพสังขาร ที่จิตแล่นไปรู้รส

หากระลึกถูกฝาถูกฝั่ง ด้วยสัมมาทิฐิ การคาดหวังในอารมณ์ย่อมสลัดทิ้ง เปลื้องออก ไม่คว้ามาประครองให้เป็นให้เหมือน

เห็นแค่สภาพธรรมที่มันแปรปรวนอยู่เบื้องหน้าแต่ไม่ใยดี ยินร้าย อิสระต่อการคาดหวังเฝ้ารออารมณ์ใดๆทั้งสิ้น

หากมันจะแล่นไปปักธง ด้วยวิบากเก่า ก็อาศัยการเคลื่อนไปแล่นไปปัก เป็นฐานการระลึกไปได้อีก เรียกกว่าอาศัยรสชาตินี้ซ้ำไปซ้ำมาเนืองๆ จนคุ้นชินหนทาง จนมันจำได้แม่น จนเห็นชัดในสภาพสัญญาที่มันอาศัยสิ่งนี้ระลึกไปตามวิบากหน้าที่อันพึงกระทำ  มันจะไม่มีทางไปเห็นอาการระลึกนี้เป็นตัวเป็นตนอีก เห็นเพียงธรรมชาตินึงเคลื่อนไหวแปรปรวนเป็นผืนเดียวกันทั้งโลกธาตุ

กิจที่ควรทำมีเท่านี้ สังขารอื่นๆมันจะแปรปรวนไปตามปัจจัย ไม่มีใครสามารถควบคุม หรือไปคาดหวังให้เป็นดั่งใจได้

อาศัยระลึกรู้วิบากลูกเดียว