How Do You Live? เด็กชาย เสียงกระซิบ และสหายผู้จากลา


 The Boy and the Heron และสหาย Yoshifumi Kondo ผู้จากลา
เราจะโฟกัสไปที่ Hidden Block ของ Hayao Miyazaki ซึ่งไม่อาจลืมเลือน นั่นคือเรื่อง Whisper of the Heart (1995) 
*กระทู้มี Spoil เนื้อหาสำคัญ รวมถึงผลงานชิ้นอื่นของ Miyazaki, Takahata และ Kondo

1. Yoshifumi Kondo คือใคร?
- นับเป็น Animator มากฝีมือคนหนึ่งในช่วง 70s - 90s ซึ่งเคยถูกวางเป็น ผู้สืบทอดของ Miyazaki คนแรก แต่ด่วนจากไปเสียก่อนในวัย 47 ปี (1998)
เขาเกิดปี 50 ถือเป็นรุ่นน้องในวงการ Miyazaki และ Takahata เกือบ 10 ปี 
- ได้ร่วมทำงานกับทั้งสองคน หลังเข้าวงการไม่นาน อาจพูดได้ว่าปั้นกันมากับมือ ตั้งแต่ Lupin the third (71), Panda! Go Panda! (72), Future Boy Conan (78), Anne of Green Gables (79), Sherlock Hound (84) ก่อนก่อตั้ง Studio Ghibli อย่างเป็นทางการ, บางครั้ง Miyazaki - Takahata
ถึงกับต้องมีปากเสียง เพื่อแย่งชิงเขามาร่วมในโปรเจคของตน สะท้อนความสำคัญของ Kondo ต่อทั้งคู่
- ไม่เพียงเรื่องร่วมงาน แต่วิสัยทัศน์ รสนิยมของเจ้าตัว ยังสามารถเข้ากับ Miyazaki ได้ดียิ่งกว่าใครอื่นใน Ghibli เขาจึงเป็นมากกว่ารุ่นน้อง หรือมือขวา แต่เป็นดั่งสหายร่วมอุดมการณ์ ที่สร้างหอคอยแห่งนี้ขึ้นมา, การจากไปของเขา ยังกลายเป็นเหมือนแผลในใจ Miyazaki เช่นกัน...
- แม้เราจะแซวกันบ่อยว่า Miyazaki ประกาศรีไทร์ครั้งสุดท้าย นั้นไม่มีอยู่จริง, สุดท้ายต้องกลับมาเสมอ
นั่นเพราะเขาไม่สามารถหาผู้สืบทอด ที่จะมารับไม้ต่อได้, หลังทำ Princess Mononoke (1997) เสร็จ เจ้าตัวเริ่มเข้าใกล้วัย 60 ปีแล้ว วางแผนรีไทร์อย่างจริงจัง หรือลดบทบาทลง มีแผนไปออกตามหาความฝันในช่วงวัยรุ่น ได้แก่การเดินตามรอยเท้าของ Antoine de Saint-Exupéry หรือที่รู้จักในฐานะผู้แต่ง The Little Prince (1943) นักบิน นักเขียนไอดอลของเขา ผ่านสารคดี Journey of the Heart ออกอากาศปี 98
(ด้านหลังคือ Hideaki Anno)
                                                                         
การเสียชีวิตของ Kondo อย่างกะทันหัน นั้นส่งผลกระทบเป็นอย่างมาก แผลในใจที่ว่า... Kondo เป็นตัวแทนของคนที่ทำงานหนักจนเสียชีวิต ภายใต้ Studio Ghibli ช่วงยุค 90s ตอนทำ Mononoke เขาทุ่มเท มาทำงานทั้ง ๆ ที่เริ่มมีอาการป่วย, Miyazaki เก็บเอาเรื่องนี้ไปคิดฝังใจ ส่งผลต่อทิศทางของ Ghibli เพราะในช่วงเวลานั้น คงไม่มีใครคู่ควรเท่า Kondo อีกแล้ว ทั้งประสบการณ์ชีวิต ทำงานร่วมกันมานับสิบปี เอกลักษณ์ และกลิ่นอาย ไม่สามารถหล่อหลอมขึ้นมาแทนที่ได้ในเร็ววัน แม้แต่ในตัวลูกชายของเขาเอง
- Miyazaki เอ่ยถึงช่วงวัย 30 กว่าปี, Kon-chan นั้นอยู่ในช่วง 20 ปี ทั้งคู่ได้แลกเปลี่ยนมุมมอง ต่องานวรรณกรรมต่าง ๆ คุยถูกคอกันนับแต่นั้นมา
มีการเอ่ยถึง Tom's Midnight Garden by Philippa Pearce (1958) ว่าสักวันหนึ่ง อยากหาโอกาสทำโปรเจคนี้ร่วมกัน

 ซึ่งน่าจะเป็นอีกเรื่องที่ส่งแรงบันดาลใจต่อ TBatH, อนึ่ง เรื่องนี้เกิดจากการ ผสมผสานวรรณกรรม มากมายหลายเรื่องที่ Miyazaki เคยอ่านใน
วัยเด็ก - วัยรุ่น และส่งอิทธิพลต่อผลงานของ Ghibli จวบจนปัจจุบัน, How Do You Live? by Genzaburo Yoshino (1937)
เป็นเพียงหนึ่งในนั้น ความจริงเนื้อหาไม่ได้ตรงกันมากนัก เขาหยิบยืมแก่นบางส่วนมาใช้ ชื่อโปรโมทเหมือนการสับขาหลอก อีกเรื่องหนึ่งคือ
The Book of Lost Things by John Connolly (2006) ซึ่งค่อนข้างใหม่ พล็อตคล้ายกันเพียงช่วงแรกเท่านั้น 
- วรรณกรรม ที่เด็กหายไปในสวนลึกลับ หรือโลกแฟนตาซี นั้นมีมากมาย ซึ่งจะหยิบมานำเสนอในภายหลัง
 
Future Boy Conan คือหนึ่งในเรื่องที่ทั้งคู่มีความทรงจำร่วมกันมากมาย สานต่อมายัง Porco Rosso (1992) เคมีเข้ากันชนิดที่ยากจะหาใครแทนได้
Miyazaki ภาคภูมิใจ เปรียบผลงานของ Kon-chan เหมือนการได้ปีนภูเขาขึ้นไปเห็นท้องทะเล ท้องฟ้าอันสดใส และความมีอิสรภาพ
เขามีพรสวรรค์ และความนุ่มลึกในการนำเสนอ
เปรียบเปรยการจากลาแกมโทษตัวเอง ที่ปล่อยให้เขาทำงานหนักจนเสียชีวิต คล้ายการปล่อยเรือให้จมลง แม้รู้อยู่แก่ใจ
แต่ก็ไม่ได้เอ่ยห้าม, เคารพถึงการตัดสินใจของเจ้าตัว, Kon-chan เป็นผู้ชื่อชอบ "เรือ" เป็นอย่างมาก เขาได้เลือกจมไปพร้อมกับสิ่งที่เขารัก
(สะท้อนวัฒนธรรมการทำงานหนัก ในอุตสาหกรรมอนิเมชั่น)
ฉากสวรรค์/สุสานเรือ ซึ่งกำลังจมลง, Kiriko เอ่ยถึงสิ่งที่เห็นล้วนไม่เป็นความจริง ที่แห่งนี้คนตายเป็นคนส่วนมาก

  Kon-chan, To the blue ocean over the mountain, To the fine clear sky, 
Melting gently with light, winds, trees, water, and earth, 
Please rest in peace. I will never forget you.
January 23,1998, Miyazaki Hayao
(สรุปบทกล่าวสรรเสริญ/สารบอกลา บางส่วนจาก Eulogy by Miyazaki, Toyama nausicaa.net)

2. Whisper of the Heart เกี่ยวข้องอย่างไรกับ The Boy and the Heron?
- WotH คือผลงานที่ดัดแปลงจากมังงะของ Aoi Hiiragi (89)
- Kondo ได้รับมอบหมาย ลองมือกำกับงานชิ้นแรกให้กับ Ghibli จากเดิมที่มักรับหน้าที่ Key Animator, Character designer และ Animation director
- WotH จึงเป็นเหมือน Block อีกชิ้นหนึ่งที่ Miyazaki ได้ทำร่วมกับ Kondo, ทิศทางหลัก Miyazaki เป็นผู้เขียน Screenplay ในขณะที่ Kondo และ Hiiragi จะเน้นเป็นที่อุปนิสัยของตัวละคร และรายละเอียดงานภาพ หากไม่นับ Hiiragi แล้วแทบจะเรียกได้ว่าเป็นงาน 50/50 ของทั้งคู่

TBatH นอกจากเป็นงานที่แฝงไปด้วย ความผิดหวังในการหาผู้สืบทอด แล้วยังเป็นเรื่องที่แฝงไปด้วย การระลึกถึงสหายผู้ล่วงลับ ไม่ว่าจะเป็น
Isao Takahata, Michiyo Yasuda และ Yoshifumi Kondo ซึ่งสะท้อนออกมาในผลงานชิ้นนี้ เราจะตามไปดูว่ามีองค์ประกอบศิลป์ และสัญญะใดบ้าง ที่ชวนให้นึกถึงพวกเขา ผ่าน TBatH - WotH โดยคีย์สำคัญ "มหาศิลา"

3. มหาศิลา (Great Stone)
- ตามบทคือ แหล่งพลังที่ใช้สร้างโลกทะเลแห่งนี้ โดยตกมาพร้อมอุกกาบาต/ดาวตก, ตาทวด ได้ทำสัญญาหาผู้สืบทอดสายเลือดเดียวกันเอาไว้
 
4. Whisper of the Heart
- เนื่องด้วยงาน Ghibli นิยมใช้ภาพในการเล่าเรื่องแฝงนัย เนื้อหา Spoil จึงเลือกใช้ภาพเป็นหลัก 

[Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้
แก้ไขข้อความเมื่อ
แสดงความคิดเห็น
โปรดศึกษาและยอมรับนโยบายข้อมูลส่วนบุคคลก่อนเริ่มใช้งาน อ่านเพิ่มเติมได้ที่นี่