ผู้รู้ตัวจริงเป็นตัวจิตตัวจริงซึ่งนิ่งไม่เปลี่ยนแปลง เป็นตัวที่กลืนกับธรรมชาติความว่าง
การกระเพื่อมของจิตคือตัวจิตสังขาร เหตุแห่งการกระเพื่อมนั้น เกิดได้ทั้งที่กายและนอกกาย ดังนั้นตัวจิตสังขารเป็นตัวคลุมรูปนามอยู่(อภิภายตน)
วิญญานเป็นอาการ กิริยาจิตที่ไปรู้อารมณ์แต่ละขณะ เมื่ออารมณ์แต่ละขณะดับไป ก็จะเกิดการเปลี่ยนแปลงที่ตัวจิตสังขาร อันมีทั้งกุศล อกุศล  เห็นได้ชัดว่าตัวนี้เป็นตัวจิตตั้งมั่น   ขั้นตอนนี้จะยังเห็นจิตตัวจริงอันเป็นตัวที่เห็นการเปลี่ยนแปลงของทั้งวิญญาน และตัวสังขารยังไม่ชัด
       ต่อเมื่อการภาวนาด้วยจิตตั้งมั่นแต่อิสระ ได้ต่อเนื่อง เป็นกลาง จิตตัวจริง จิตเดิม ธาตุรู้จะโผล่ชัดขึ้นมา