ชวนมาเที่ยวงานสลากย้อมลำพูน หนึ่งเดียวในโลก 13 - 17 กันยายน 2567

“ประเพณีสลากย้อม เมืองลำพูน” ซึ่งกำลังจัดขึ้นที่วัดพระธาตุหริภุญชัยวรมหาวิหาร ศูนย์รวมความศรัทธาของชาวลำพูน ระหว่างวันที่ 11 - 17 เดือนกันยายน 2567 เกิดจากความร่วมมือของจังหวัดลำพูน องค์การบริหารส่วนจังหวัดลำพูน ททท. สภาวัฒนธรรมจังหวัดลำพูน สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดลำพูน เทศบาลลำพูน วัดพระธาตุหริภุญชัย และพี่น้องชาวลำพูน นับเป็นงานประเพณีที่มีความเป็นมาและสร้างเสน่ห์ให้กับชุมชนเป็นอย่างยิ่ง

สลากย้อม เป็นหนึ่งในกิจกรรมของสลากภัตเป็นประเพณีการถวายทานแก่ผู้ที่ล่วงลับ ถวายทานเพื่อเสริมบารมีในภายภาคหน้า การทานสลากย้อม เป็นประเพณีที่สืบทอดมาจากบรรพบุรุษตามความเชื่อว่าเจ้าภาพจะต้องเป็นหญิงสาวพรหมจารี อายุไม่จำกัด มีคุณสมบัติที่น่ายกย่อง คือ มีความอุตสาหะวิริยะ ในการทำมาหากินและอดออม เก็บหอมรอมริบมาตั้งแต่เล็ก ๆ จนมีฐานะร่ำรวยและสามารถเป็นเจ้าภาพสลากย้อมได้อย่างสมบูรณ์ โดยตั้งปณิธานไว้ว่าจะทำสลากย้อมเป็นการสละละวางทรัพย์สมบัติเพื่อให้ได้บุญกุศลไปสูงสุด คือ ถึงพระนิพพาน เป็นการสะท้อนความเลื่อมใสพุทธศาสนาอย่างเหนียวแน่นของชุมชนชาวยอง นอกจากนั้น ยังต้องใช้แรงกาย แรงใจและแรงศรัทธาเป็นอันมากในการตกแต่งสลากย้อม เพราะเป็นการทำบุญครั้งยิ่งใหญ่ที่สุดในชีวิตไว้ส่งเสริมบารมีในชาติภพหน้า แต่ละคนจะทำได้เพียงได้ครั้งเดียวเท่านั้น โดยเชื่อว่าการถวายสลากย้อมของหญิงสาวจะได้รับอานิสงส์ผลบุญอย่างสูงยิ่งเทียบเท่ากับการบวชของผู้ชาย กล่าวได้ว่าเดิมสลากย้อมเป็นการถวายทานเพื่อเป็นพุทธบูชาของหญิงสาว

               พิธีกรรมกำหนดจัดในวันขึ้น 15 ค่ำ เตือน 12 เหนือ (เดือน 10 ใต้) ในสมัยก่อนการจัดเตรียมต้นสลากจะจัดที่บ้านเจ้าภาพ ใช้เวลาเตรียมร่วมเดือน ญาติมิตรก็จะมาร่วมทำบุญและจัดเตรียมเครื่องสลากด้วย จนกระทั่งคืนสุดท้ายจะมีการ “ฮ่ำกะโลง 12 ” “กำฮ่ำ” หรือ “กะโลง” (ครรโลง)

“ฮ่ำกะโลง” คือ การอ่าน การร้องค่าว หรือจ้อย ในงานทานสลากย้อม การฮ่ำกะโลงเป็นการบอกเล่าถึงเรื่องราววิถีชีวิต การแต่งโคลงหรือกลอนฮ่ำกะโลง จะต้องขึ้นต้นด้วย “ยอหัตถา” และคำลงท้ายด้วย “ก่อนแลนายเฮย” หรือ “อายุ วรรณะ สุขะ พละ ขอให้โชคดีทุกคนทั่วหน้า” การอ่านฮ่ำกะโลงจะอ่านเป็นค่าว หรือจ้อย เป็นภาษาพื้นเมือง มีผู้อ่านตั้งแต่ 3-5 คนขึ้นไป จะเป็นผู้หญิง ผู้ชาย เด็ก หรือเยาวชน ก็ได้ โดยผู้อ่านจะต้องฝึกซ้อมให้มีความพร้อมเพรียง รวมถึงจังหวะการขึ้นลง เสียงสูง เสียงต่ำ และการรับลูกช่วง


              ปัจจุบันสลากย้อมจะจัดทำโดยวัดใหญ่ๆ หรือ ห้างร้าน บริษัท ในจังหวัดลำพูนเพื่ออุทิศบุญกุศลให้แก่ผู้ที่ล่วงลับไปแล้ว



การเตรียมงานโดยชาวบ้าน



ประเพณีสลากย้อมเมืองลำพูน เกิดขึ้นที่จังหวัดลำพูน เป็นส่วนสำคัญของงานประเพณี “ทานสลากภัตร” หรือ "ตานก๋วยสลาก"ซึ่งเป็นการทำบุญประจำปีก่อนออกพรรษา ประเพณีตานก๋วยสลากหรือสลากภัตนี้เป็นประเพณีที่ชาวล้านนาแสดงความระลึกถึงบรรพบุรุษญาติมิตรผู้ล่วงลับไปแล้วด้วยการทำบุญอุทิศส่วนกุศลไปให้ผ่านสิ่งที่เรียกว่า "ก๋วยสลาก"

"ก๋วยสลาก" สานจากไม้ไผ่เป็นรูปทรงกระบอก (ชะลอม) ข้างในกรุด้านข้างด้วยใบตอง สำหรับบรรจุข้าวสาร อาหารแห้ง ผลหมากรากไม้ ของใช้จำเป็น ดอกไม้ธูปเทียน (ปัจจุบันนิยมใช้ตะกร้า หรือ ถังพลาสติกเพื่อที่วัดจะได้นำไปใช้ประโยชน์ต่อได้) โดยชาวบ้านจะนำก๋วยสลากของแต่ละคนไปรวมกันที่วัดเพื่อทำพิธีทางศาสนา จากนั้นก็จะมีการสุ่มแจกสลากให้กับพระแต่ละรูปโดยที่ไม่มีใครทราบว่าในตานก๋วยสลากนั้นมีอะไรอยู่ข้างในบ้าง พระรูปใดจับได้ตานก๋วยสลากของใครก็จะเรียกชื่อเจ้าของตานก๋วยสลากนั้นออกมารับศีลรับพร และกรวดน้ำอุทิศบุญกุศลให้กับผู้ล่วงลับไปแล้ว ส่วนสิ่งของในตานก๋วยสลาก หากมีเหลือเฟือมากพระภิกษุก็จะนำไปแจกจ่ายให้กับผู้ยากไร้อีกต่อหนึ่ง


กำหนดการจัดงานประเพณีสลากย้อมเมืองลำพูน หนึ่งเดียวในโลก ประจำปี 2567 กำหนดจัดขึ้นระหว่างวันที่ 11 - 17 กันยายน 2567 ณ วัดพระธาตุหริภุญชัย วรมหาวิหาร จังหวัดลำพูน ตำบลในเมือง อำเภอเมืองลำพูน จังหวัดลำพูน
     วันที่ 11 กันยายน 2567 เวลา 16.00 น. ชมการประกวดต้นสลากย้อม ที่มีความสูงไม่ต่ำกว่า 12 เมตร และความสูงไม่เกิน 15 เมตร  เวลา 18.30 น  ชมการแสดงศิลปวัฒนธรรมท้องถิ่น  เวลา 19.00 น. ชมการแสดงชุด "แต้มสลากด้วย แสง สี"  ณ ลานช่วงพระธาตุหริภุญชัย และการมอบรางวัลการประกวดต้นสลากย้อม ประจำปี 2567  จากนั้นร่วมรับฟังการแถลงข่าวการจัดกิจกรรมงานสลากย้อมเมืองลำพูน ประจำปี 2567 โดยพระเทพรัตนนายก เจ้าคณะจังหวัดลำพูน  ผู้ว่าราชการจังหวัดลำพูน  นายกองค์การบริหารส่วนจังหวัดลำพูนและประธานสภาวัฒนธรรมจังหวัดลำพูน
     วันที่ 12 กันยายน 2567 เวลา 09.00 น. ประชาชนและนักท่องเที่ยวสามารถเข้าชมต้นสลากย้อมที่ส่งเข้าประกวดและได้รับรางวัล  ร่วมทำบุญกับทางวัดที่ส่งต้นสลากย้อมเข้าประกวด เวลา 19.00 น. ชมการแสดงชุด "แต้มสลากด้วย แสง สี" และการฟ้อนรำถวายบูชาต้นสลากย้อม ณ ลานพระบรมธาตุเจ้าหริภุญชั
     วันที่ 13 กันยายน 2567 เวลา 09.00 น. ประชาชนและนักท่องเที่ยว เข้าชมต้นสลากย้อมที่ส่งเข้าประกวดและได้รับรางวัล  ร่วมทำบุญ กับทางวัดที่ส่งต้นสลากย้อมเข้าประกวด  เวลา 19.00 น. ชมการแสดงชุด "แต้มสลากด้วย แสง สี" และการฟ้อนรำถวายบูชาต้นสลากย้อม ณ ลานพระบรมธาตุเจ้าหริภุญชัย
     วันที่ 14 กันยายน 2567 เวลา 09.00 น. ประชาชนและนักท่องเที่ยว เข้าชมต้นสลากย้อมที่ส่งเข้าประกวดและได้รับรางวัล  ร่วมทำบุญกับทางวัดที่ส่งต้นสลากย้อมเข้าประกวด  เวลา 19.00 น. ชมการแสดงชุด "แต้มสลากด้วย แสง สี" และการฟ้อนรำถวายบูชาต้นสลากย้อม ณ ลานพระบรมธาตุเจ้าหริภุญชัย
     วันที่ 15 กันยายน 2567 เวลา 09.00 น. ประชาชนและนักท่องเที่ยว เข้าชมต้นสลากย้อมที่ส่งเข้าประกวดและได้รับรางวัล  ร่วมทำบุญกับทางวัดที่ส่งต้นสลากย้อมเข้าประกวด เวลา 16.00 น. กิจกรรมงานแต่งดาต้นสลากย้อมของเจ้าภาพต้นสลากย้อมทุกต้น ณ สะพานท่าสิงห์ (ขัวมุงท่าสิงห์)  เวลา 17.00 น. พิธีเปิดงาน "ประเพณีสลากย้อมเมืองลำพูน หนึ่งเดียวในโลก ประจำปี 2567 " ณ บริเวณหน้าวัดพระธาตุหริภูญชัย วรมหาวิหาร อำเภอเมืองลำพูน จังหวัดลำพูน  ชมการแสดงในพิธีเปิดงาน  การแสดงโชว์ขบวนแห่ต้นสลากย้อม ผสมแสง สี เสียง บนถนนหน้าวัดพระธาตุหริภุญชัย วรมหาวิหาร
     วันที่ 16 กันยายน 2567 เวลา 08.00น. ลงทะเบียนการประกวดฮ่ำกะโลง บริเวณหน้าหอกังสดาล  เวลา 09.00 น. การประกวดฮ่ำกะโลง ประเภทเยาวชน ณ บริเวณหน้าหอกังสดาล ประชาชนและนักท่องเที่ยว เข้าชมต้นสลากย้อมที่ส่งเข้าประกวดและได้รับรางวัล  ร่วมทำบุญกับทางวัดที่ส่งต้นสลากย้อมเข้าประกวด เวลา 14.00 น. กิจกรรมถนนข่วงคนดาต้นสลาก บนถนนอินทยงยศ หน้าศาลากลางจังหวัดลำพูน (หลังเก่า)  เวลา 16.30 น. ชมพิธีปล่อยขบวนแห่ต้นสลากย้อมเมืองลำพูน ณ ถนนอินนอินทยงยศ หน้าศาลากลางจังหวัดลำพูน (หลังเก่า) โดยเคลื่อนขบวนแห่อันยิ่งใหญ่และงดงาม พร้อมทั้งต้นสลากย้อมของหน่วยงานและคณะศรัทธาต่าง ๆ บนถนนอินทยงยศ หน้าศาลากลางจังหวัดลำพูน (หลังเก่า) เข้าสู่ลานหน้าวัดพระธาตุหริภุญชัยฯ  เวลา 19.00 น. ชมการแสดงชุด "แต้มสลากด้วย แสง สี" และการฟ้อนรำถวายบูชาต้นสลากย้อม ณ ลานพระบรมธาตุเจ้าหริภุญชัยฯ
     วันที่ 17 กันยายน 2567 เวลา 07.00 น. ร่วมทำบุญตักบาตร ณ วัดพระธาตุหริภุญชัย วรมหาวิหาวิหาร  เวลา 08.00 น. ประชาชน และคณะศรัทธาประชาชนที่จะถวายต้นสลากย้อมและสลากทั่วไป นำเส้นสลากมารวมกันที่บนวิหารหลวง  เวลา 10.00 น. พิธีถวายเส้นสลากแต่พระภิกษุสามเณรที่มาร่วมงาน  เวลา 11.00 น. ถวายภัตตาหารเพลแด่พระภิกษุสงฆ์ที่นิมนต์มารับเส้นสลาก  เวลา 12.30 น. เส้นสลากจะเดินไปหาต้นสลากตามที่นัดหมายที่จารึกไว้ในเส้นสลาก เวลา 13.00 น. พิธีถวายทานต้นสลากย้อม เป็นอันเสร็จพิธี
     จึงขอเชิญชวนคณะศรัทธาประชาชนและนักท่องเที่ยวร่วมงานประเพณีสลากย้อมหนึ่งเดียวในโลก ประจำปี 2567 ตามวันเวลาดังกล่าวโดยทั่วกัน.

เครดิต:
- ฐานข้อมูลมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของชาติ กรมส่งเสริมวัฒนธรรม
- สำนักงานพัฒนาพิงคนคร (องค์การมหาชน)
- สำนักงานประชาสัมพันธ์จังหวัดลำพูน
แสดงความคิดเห็น
โปรดศึกษาและยอมรับนโยบายข้อมูลส่วนบุคคลก่อนเริ่มใช้งาน อ่านเพิ่มเติมได้ที่นี่