ผ่านเพชรบูรณ์บ่อยมาก เนื่องจากเป็นเส้นทางประจำระหว่างนครราชสีมา - เชียงใหม่
เก็บเล็กผสมน้อยมาเป็นเวลากว่าสิบปี ค้นอ่าน เขียนและเรียบเรียงอยู่ราวสองเดือน จึงนำมาเล่าเรื่องเมืองเพชรบูรณ์ตามใจฉันได้
เพชรบูรณ์เป็นเมืองที่มีพื้นที่ยาวไปตามแม่น้ำป่าสัก
ด้านเหนือจะเป็นเทือกเขาแยกเพชรบูรณ์ออกจากจังหวัดพิษณุโลก เลย ขอนแก่น ชัยภูมิ
ด้านใต้มีคลอง และสันเขาเตี้ย ๆ แยกเพชรบูรณ์ออกจาก จังหวัดลพบุรี นครสวรรค์ และพิจิตร
ส่วนใหญ่จะเปิดหาโบราณสถานเที่ยว จึงมีเรื่องเล่าแต่โบราณสถานเป็นส่วนใหญ่
อำเภอศรีเทพ
เมื่อขับรถเลือกเส้นทางเล็ก ทล.2275 ตื่นเต้นมากเมื่อพบ แท่นขุดเจาะน้ำมันในอำเภอศรีเทพ
การพบโครงกระดูกมนุษย์ในแหล่งขุดค้นทางโบราณคดี ในอุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ แสดงถึงมีชุมชนยุคก่อนประวัติศาสตร์
- อุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ
ชื่อศรีเทพมาจากพระวินิจฉัยของสมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ
เป็นบริเวณที่พบหลุมศพมนุษย์ก่อนประวัติศาสตร์
ร่องรอยของเมืองโบราณมีคูน้ำคันดินล้อมรอบ สถาปัตยกรรม และโบราณวัตถุในวัฒนธรรมทวารวดี ถึงศิลปะแบบเขมร
เคยลงไว้แล้วที่นี่
https://pantip.com/topic/37232402
อำเภอหล่มเก่า
ผู้คนส่วนใหญ่ในอำเภอหล่มเก่า มีเชื้อสายจากลาว จึงมีวัฒนธรรม ภาษาพูด อาหาร เจดีย์ พระพุทธรูป ศิลปะ เป็นแบบลาว
มีร่องรอยเมืองราด ที่วัดเก่าแก่ 2 วัด ตามเรื่องเล่าว่า วัดตาลเดิมคือวังหลวง, วัดหินกลิ้งคือวังหลังของพ่อขุนผาเมือง - ไม่ได้ไป
- วัดตาล
วิหารหลวงพ่อใหญ่วัดตาล หลวงพ่อใหญ่ศิลปะลาว จิตรกรรมฝาผนังเป็นประวัติเมืองราดจากร่างทรง และประวัติวัดตาล
มีศาลเจ้าแม่เข็มทอง ชายาของพ่อขุนผาเมืองที่เป็นคนไทย
- พระธาตุปู่เถร
ตั้งอยู่ในในโรงเรียนวังบาล ต.วังบาล อ.หล่มเก่า เป็นธาตุของปู่เถรที่เป็นที่เคารพนับถือหลังของชาวบ้าน เรียกว่าพระธาตุปู่เถร
เป็นเจดีย์ศิลปะลาว ทรงปราสาทสองชั้น มีซุ้มพระเจ้าทั้งสี่ด้าน หน้าบันซุ้มชั้นล่างรูปราหูอมจันทร์
ประดับลายปูนปั้นลูกมะหวด องค์ระฆังบัวเหลี่ยม แบบพระธาตุพนม
- วัดศรีมงคล
ตั้งอยู่ที่บ้านนาทราย หล่มเก่า เพชรบูรณ์ มีอุโบสถเก่า เป็นแบบไทย พระธาตุเจดีย์ทรงปราสาทหลังโบสถ์ ศิลปะลาว
อ.เสมือน เกษามูล ได้กรุณาเล่าให้ฟังว่า
อุโบสถ สร้างขั้นในช่วงสมัยอยุธยาตอนปลาย ถึงรัตนโกสินทร์ตอนต้น
โดยใช้ช้างชักลากไม้มาจากบนเขา บานประตูถากด้วยขวาน
ปูนทำจากหินปูนบดและเผาไฟ ผสม ? ฟังไม่ทัน ทำด้วยเครื่องมือง่าย ๆ จึงจะเห็นได้ว่าปูนที่ฉาบไม่เรียบ
ภาพจิตรกรรมที่พระอุโบสถ สมัยปลายอยุธยาถึงต้นรัตนโกสินทร์ เขียนโดยชาวลาวซึ่งเป็นขี้ทูด (เป็นโรคเรื้อน)ใช้เวลาเขียนสามปีเศษ
หน้าบันภาพตรงกลางเป็นรูปพระพุทธเจ้าเสด็จโปรดพระมารดาบนสวรรค์ ล่างซ้ายเป็นภาพมารผจญ พระธรณีบีบมวยผม ล่างขวา ทรงโปรดปัญจวัคคีย์
ภายใน พระประธาน ศิลปลาว จิตรกรรมฝาผนังเป็นรูปทศชาติชาดก
พระอุโบสถเคยถูกไฟไหม้สองครั้ง จนเครื่องหลังคาเสียหาย หลังจากมีสุภาพสตรีเข้าไป ตั้งแต่นั้นมาจึงห้ามสุภาพสตรีเข้า
ศาลาการเปรียญ มีจิตรกรรมฝาผนังก่อนปี พ.ศ. 2500 รูปพระพุทธประวัติ ธรรมมาส
- ภูทับเบิก
ทับเบิกอยู่ทางตะวันตกของ ภูหลวงเขาด้านซ้าย และ ภูกระดึงเขาด้านขวา ภาพเมื่อปี 2551 ตอนนั้นยังคงสภาพเป็นภูกระหล่ำอยู่
อำเภอหล่มสัก
เป็นอำเภอที่ตั้งขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 5 ที่ลุ่มน้ำป่าสักเพื่อสะดวกในการเดินทางทางทิศใต้ของเมืองหล่มเดิม
จึงเรียกเมืองลุ่ม หรือ เมืองหล่มเดิม มีชื่อว่าว่า หล่มเก่า และเมืองลุ่ม หรือเมืองหล่มใหม่ว่า หล่มสัก
มีร่องรอยที่เชื่อว่าเป็นเมืองราดของพ่อขุนผาเมือง ดังนี้
- วัดโพนชัย
ตั้งอยู่ที่ตำบลบ้านหวาย อำเภอหล่มสัก
เล่าว่า
เมื่อพระนางสิขรเทวีเสด็จประทับที่เมืองราดได้นำพระพุทธรูปมาด้วย
พระนางสิขรเทวีทรงโกรธพ่อขุนผาเมือง จึงเผาเมืองราด และตายในกองเพลิง พระพุทธรูปที่มีศิลปะเขมร ตกน้ำป่าสักสูญหาย
ที่วัดนี้พบข้าวสารดำปนกับดินรอบเจดีย์ (รูปข้าวสารดำอยู่ในเรื่องหอโบราณคดีเพ็ชรบูรณ์อินทราชัย)
จึงเชื่อว่าที่นี่เป็นคลังเก็บข้าว และคิดว่าเจดีย์เป็นของพระนางสิขรเทวี
แต่ เจดีย์เป็นทรงปราสาทสองชั้น แงค์ระฆังบัวเหลี่ยม ศิลปะลาวแบบพระธาตุพนม เราคิดเองนะว่าอาจไม่เข้ากันในเรื่องของเวลา
- อนุสรณ์สถานพ่อขุนผาเมือง ที่บ้านหวาย
- วัดดงเมือง นครเดิด
เมืองนครเดิด เป็นเมืองโบราณ จากแหล่งขุดค้นทางโบราณคดี พบว่ามีคนอาศัยอยู่ตั้งแต่ก่อนประวัติศาสตร์ ผ่านทวารวดี สุโขทัย แล้วถูกทิ้งร้าง
มีชื่อปรากฎอยู่ใน
ตำนานแม่นางผมหอม เมืองเพชบูรณ์ ... วัดช้างเผือก ตำบลในเมือง เพชรบูรณ์
ตำนานเมืองนครเดิด ว่าสร้างขึ้นในสมัยที่ขอมมีอิทธิพลครอบครองดินแดนบริเวณนี้
รอบ ๆ บริเวณมีเศษอิฐเก่าตกอยู่ทั่วไป เล่าว่าใครเอาออกไปก็ต้องเอากลับมาคืนที่วัด
ลักษณะเป็นอิฐสมัยทวาราวดี คืออิฐทีหมากสุกที่ผสมดินและแกลบ มีข้าวเมล็ดสั้นกลม ... ชุมชนที่กินข้าว
เมื่อหลวงพ่อท่านขุดลงไป ลึกราว 1.5 เมตร เพื่อทำฐานรากของหอระฆัง
ท่านได้พบแนวกำแพงเดิมที่ทำด้วยอิฐทอดจากฐานหอระฆัง ลงไปทางทิศใต้ และที่บริเวณนี้ได้ขุดพบพระพุทธรูปศิลปะขอม และสุโขทัย
- วัดไพรสณฑ์ศักดาราม
สร้างเมื่อพ.ศ. 2382 โดยพระสุริยวงศาชนสงครามภักดีวิริยกรมพาหะ (คง) เจ้าเมืองหล่มสัก
เจ้าเมืองจะรับเข้าข้าราชการต้องประกอบพิธีถือน้ำพิพัฒน์สัตยาต่อหน้าหลวงพ่อ
พระประธานศิลปะลาว เจดีย์ทรงปราสาทสี่เหลี่ยมรับองค๋ระฆังบัวเหลี่ยมแบบพระธาตุพนม
วันนั้นเดินเข้าไปหาหลวงพ่อ
ท่านถามว่ามาทำไม ตอบว่าอยากไหว้พระในวิหารเก่า ท่านก็เมตตาเปิดให้
ท่านว่านึกว่าเรามาเปิดวิกลิเกที่หน้าวัดแล้วไม่มีอะไรทานจะมาขอข้าววัดทาน
ท่านว่าเป็นลิเกตกงานมาจาก จังหวัดไหนจำไม่ได้ มาขอตั้งเวทีแสดงที่หน้าวัด
ถ้าท่านอ่านแล้วรู้สึกอย่างไร ตอนนั้นเราก็รู้สึกแบบนั้น
- วัดศรีวิชัย
ธาตุทรงบัวเหลี่ยม ศิลปะลาว
- วัดศรีษะเกตุ หรือวัดบ้านโสก
สร้างขึ้นเป็นวัดประมาณ พ.ศ. 2388
อุโบสถหลังเก่าได้รับการบูรณะมาแล้วเมื่อ พ.ศ. 2500 และได้มีการวาดภาพบนฝาผนังด้านนอกตัวโบสถ์เพิ่มเติม พระประธาน ปูนปั้นฝีมือของชาวชาวบ้าน
- ศาลหลักเมืองนครบาล
ตั้งอยู่ปากทางเข้าสนามบินเพชรบูรณ์
สมัยจอมพล ป. พิบูลสงครามเคยจะย้ายเมืองหลวงจากกรุงเทพมาเพชรบูรณ์
โดยอ้างกับญี่ปุ่นว่ารัฐบาลต้องการจะสร้างเมืองหลวงใหม่เพื่ออพยพหลบภัยทางอากาศ
เพราะในสงครามโลกครั้งที่สองกรุงเทพฯ ถูกโจมตีอย่างหนัก และกองทัพญี่ปุ่นได้เข้ามาตั้งฐานทัพในประเทศไทยมากมาย
- บนเส้นทาง ทล. 12 ทางตะวันออกของหล่มสัก ไปยังอำเภอน้ำหนาวและจังหวัดขอนแก่นขอนแก่น
มี สะพานผาเมือง หรือสะพานห้วยตอง เป็นสะพานคอนกรีตเสริมเหล็กมีตอม่อที่สูงที่สุดในประเทศ เชื่อมภาคกลางและภาคอิสาน
ตอนช่วงมี ผกค.(ราว 2519-2526) จึงต้องมีทหารมาเฝ้าตอม่อ เพราะกลัวถูกระเบิด
และ
ผาแดง เป็นหินทรายแดง มีชั้นหินวางตัวเกือบขนานกับแนวระนาบเรียงลดหลั่นกันเป็นชั้น เกิดเป็นหน้าผา
เนื่องจากการยกตัวของเปลือกโลก ที่สัมพันธ์กับรอยเลื่อนเพชรบูรณ์ที่เกิดขึ้นหลายครั้ง
อำเภอน้ำหนาว
- อุทยานแห่งชาติน้ำหนาว
- บนเส้นทางหล่มเก่า - น้ำหนาว
นอกจากภูเขาสวย ๆ แล้วยังมีทางขึ้นภูกระดึงอีกเส้นทางหนึ่งคือทางวังกวาง
อำเภอเขาค้อ
- พระตำหนักเขาค้อ เป็นพระตำหนักที่ประทับของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระบรมราชินีนาถ
- อนุสาวรีย์ผู้เสียสละ เขาค้อ บันทึกเรื่องราวทางประวัติศาสตร์การต่อสู้ระหว่างรัฐบาล กับผู้ก่อการร้ายคอมมิวนิสต์ ช่วง พ.ศ. 2511-2525
- อ่างเก็บน้ำรัตนัย ตำบล เขาค้อ อำเภอเขาค้อ เพชรบูรณ์
เป็นโครงการชลประทานขนาดเล็กตามพระราชดำริ สร้างเสร็จเมื่อปี พ.ศ.2530 เป็นจุดชมวิวที่สวยที่สุดของอำเภอเขาค้อ
ทิวเขาที่เห็นเป็นทิวเขาเพชรบูรณ์ แบ่งเพชรบูรณ์ กับ พิษณุโลกออกจากกัน
- เจดีย์กาญจนาภิเษก บรรจุพระบรมสารีริกธาตุที่อัญเชิญมาจากประเทศศรีลังกา
ชาวเพชรบูรณ์สร้างขึ้นเพื่อถวายเป็นพระราชกุศลแด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 ในวโรกาสทรงครองราชย์ 50 ปี เมื่อ พ.ศ. 2539
-วัดผาซ่อนแก้ว
มหาวิหารพระพุทธเจ้า 5 องค์ ในภัทรกัป คือพระกกุสันธ พระโกนาคมน พระกัสสป พระโคตม พระโพธิสัตว์เมตไตรย
ประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุ
เจดีย์ประด้บด้วบเครื่องเบญจรงค์ เครื่องประดับ ลูกปัด ลูกแก้ว กระเบื้องสี และมีจุดชมวิว
เรื่องเมืองเพชรบูรณ์ยังไม่จบ มีต่อในกล่องคอมเม้นท์ค่ะ
เที่ยวเพชรบูรณ์ตามใจฉัน
เก็บเล็กผสมน้อยมาเป็นเวลากว่าสิบปี ค้นอ่าน เขียนและเรียบเรียงอยู่ราวสองเดือน จึงนำมาเล่าเรื่องเมืองเพชรบูรณ์ตามใจฉันได้
เพชรบูรณ์เป็นเมืองที่มีพื้นที่ยาวไปตามแม่น้ำป่าสัก
ด้านเหนือจะเป็นเทือกเขาแยกเพชรบูรณ์ออกจากจังหวัดพิษณุโลก เลย ขอนแก่น ชัยภูมิ
ด้านใต้มีคลอง และสันเขาเตี้ย ๆ แยกเพชรบูรณ์ออกจาก จังหวัดลพบุรี นครสวรรค์ และพิจิตร
ส่วนใหญ่จะเปิดหาโบราณสถานเที่ยว จึงมีเรื่องเล่าแต่โบราณสถานเป็นส่วนใหญ่
การพบโครงกระดูกมนุษย์ในแหล่งขุดค้นทางโบราณคดี ในอุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ แสดงถึงมีชุมชนยุคก่อนประวัติศาสตร์
ชื่อศรีเทพมาจากพระวินิจฉัยของสมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ
เป็นบริเวณที่พบหลุมศพมนุษย์ก่อนประวัติศาสตร์
ร่องรอยของเมืองโบราณมีคูน้ำคันดินล้อมรอบ สถาปัตยกรรม และโบราณวัตถุในวัฒนธรรมทวารวดี ถึงศิลปะแบบเขมร
เคยลงไว้แล้วที่นี่ https://pantip.com/topic/37232402
มีร่องรอยเมืองราด ที่วัดเก่าแก่ 2 วัด ตามเรื่องเล่าว่า วัดตาลเดิมคือวังหลวง, วัดหินกลิ้งคือวังหลังของพ่อขุนผาเมือง - ไม่ได้ไป
- วัดตาล
วิหารหลวงพ่อใหญ่วัดตาล หลวงพ่อใหญ่ศิลปะลาว จิตรกรรมฝาผนังเป็นประวัติเมืองราดจากร่างทรง และประวัติวัดตาล
มีศาลเจ้าแม่เข็มทอง ชายาของพ่อขุนผาเมืองที่เป็นคนไทย
ตั้งอยู่ในในโรงเรียนวังบาล ต.วังบาล อ.หล่มเก่า เป็นธาตุของปู่เถรที่เป็นที่เคารพนับถือหลังของชาวบ้าน เรียกว่าพระธาตุปู่เถร
เป็นเจดีย์ศิลปะลาว ทรงปราสาทสองชั้น มีซุ้มพระเจ้าทั้งสี่ด้าน หน้าบันซุ้มชั้นล่างรูปราหูอมจันทร์
ประดับลายปูนปั้นลูกมะหวด องค์ระฆังบัวเหลี่ยม แบบพระธาตุพนม
ตั้งอยู่ที่บ้านนาทราย หล่มเก่า เพชรบูรณ์ มีอุโบสถเก่า เป็นแบบไทย พระธาตุเจดีย์ทรงปราสาทหลังโบสถ์ ศิลปะลาว
อ.เสมือน เกษามูล ได้กรุณาเล่าให้ฟังว่า
อุโบสถ สร้างขั้นในช่วงสมัยอยุธยาตอนปลาย ถึงรัตนโกสินทร์ตอนต้น
โดยใช้ช้างชักลากไม้มาจากบนเขา บานประตูถากด้วยขวาน
ปูนทำจากหินปูนบดและเผาไฟ ผสม ? ฟังไม่ทัน ทำด้วยเครื่องมือง่าย ๆ จึงจะเห็นได้ว่าปูนที่ฉาบไม่เรียบ
ภาพจิตรกรรมที่พระอุโบสถ สมัยปลายอยุธยาถึงต้นรัตนโกสินทร์ เขียนโดยชาวลาวซึ่งเป็นขี้ทูด (เป็นโรคเรื้อน)ใช้เวลาเขียนสามปีเศษ
หน้าบันภาพตรงกลางเป็นรูปพระพุทธเจ้าเสด็จโปรดพระมารดาบนสวรรค์ ล่างซ้ายเป็นภาพมารผจญ พระธรณีบีบมวยผม ล่างขวา ทรงโปรดปัญจวัคคีย์
ภายใน พระประธาน ศิลปลาว จิตรกรรมฝาผนังเป็นรูปทศชาติชาดก
พระอุโบสถเคยถูกไฟไหม้สองครั้ง จนเครื่องหลังคาเสียหาย หลังจากมีสุภาพสตรีเข้าไป ตั้งแต่นั้นมาจึงห้ามสุภาพสตรีเข้า
ทับเบิกอยู่ทางตะวันตกของ ภูหลวงเขาด้านซ้าย และ ภูกระดึงเขาด้านขวา ภาพเมื่อปี 2551 ตอนนั้นยังคงสภาพเป็นภูกระหล่ำอยู่
มีร่องรอยที่เชื่อว่าเป็นเมืองราดของพ่อขุนผาเมือง ดังนี้
- วัดโพนชัย
ตั้งอยู่ที่ตำบลบ้านหวาย อำเภอหล่มสัก
เล่าว่า
เมื่อพระนางสิขรเทวีเสด็จประทับที่เมืองราดได้นำพระพุทธรูปมาด้วย
พระนางสิขรเทวีทรงโกรธพ่อขุนผาเมือง จึงเผาเมืองราด และตายในกองเพลิง พระพุทธรูปที่มีศิลปะเขมร ตกน้ำป่าสักสูญหาย
ที่วัดนี้พบข้าวสารดำปนกับดินรอบเจดีย์ (รูปข้าวสารดำอยู่ในเรื่องหอโบราณคดีเพ็ชรบูรณ์อินทราชัย)
จึงเชื่อว่าที่นี่เป็นคลังเก็บข้าว และคิดว่าเจดีย์เป็นของพระนางสิขรเทวี
แต่ เจดีย์เป็นทรงปราสาทสองชั้น แงค์ระฆังบัวเหลี่ยม ศิลปะลาวแบบพระธาตุพนม เราคิดเองนะว่าอาจไม่เข้ากันในเรื่องของเวลา
เมืองนครเดิด เป็นเมืองโบราณ จากแหล่งขุดค้นทางโบราณคดี พบว่ามีคนอาศัยอยู่ตั้งแต่ก่อนประวัติศาสตร์ ผ่านทวารวดี สุโขทัย แล้วถูกทิ้งร้าง
มีชื่อปรากฎอยู่ใน
ตำนานแม่นางผมหอม เมืองเพชบูรณ์ ... วัดช้างเผือก ตำบลในเมือง เพชรบูรณ์
ตำนานเมืองนครเดิด ว่าสร้างขึ้นในสมัยที่ขอมมีอิทธิพลครอบครองดินแดนบริเวณนี้
รอบ ๆ บริเวณมีเศษอิฐเก่าตกอยู่ทั่วไป เล่าว่าใครเอาออกไปก็ต้องเอากลับมาคืนที่วัด
ลักษณะเป็นอิฐสมัยทวาราวดี คืออิฐทีหมากสุกที่ผสมดินและแกลบ มีข้าวเมล็ดสั้นกลม ... ชุมชนที่กินข้าว
เมื่อหลวงพ่อท่านขุดลงไป ลึกราว 1.5 เมตร เพื่อทำฐานรากของหอระฆัง
ท่านได้พบแนวกำแพงเดิมที่ทำด้วยอิฐทอดจากฐานหอระฆัง ลงไปทางทิศใต้ และที่บริเวณนี้ได้ขุดพบพระพุทธรูปศิลปะขอม และสุโขทัย
สร้างเมื่อพ.ศ. 2382 โดยพระสุริยวงศาชนสงครามภักดีวิริยกรมพาหะ (คง) เจ้าเมืองหล่มสัก
เจ้าเมืองจะรับเข้าข้าราชการต้องประกอบพิธีถือน้ำพิพัฒน์สัตยาต่อหน้าหลวงพ่อ
พระประธานศิลปะลาว เจดีย์ทรงปราสาทสี่เหลี่ยมรับองค๋ระฆังบัวเหลี่ยมแบบพระธาตุพนม
วันนั้นเดินเข้าไปหาหลวงพ่อ
ท่านถามว่ามาทำไม ตอบว่าอยากไหว้พระในวิหารเก่า ท่านก็เมตตาเปิดให้
ท่านว่านึกว่าเรามาเปิดวิกลิเกที่หน้าวัดแล้วไม่มีอะไรทานจะมาขอข้าววัดทาน
ท่านว่าเป็นลิเกตกงานมาจาก จังหวัดไหนจำไม่ได้ มาขอตั้งเวทีแสดงที่หน้าวัด
ถ้าท่านอ่านแล้วรู้สึกอย่างไร ตอนนั้นเราก็รู้สึกแบบนั้น
ธาตุทรงบัวเหลี่ยม ศิลปะลาว
สร้างขึ้นเป็นวัดประมาณ พ.ศ. 2388
อุโบสถหลังเก่าได้รับการบูรณะมาแล้วเมื่อ พ.ศ. 2500 และได้มีการวาดภาพบนฝาผนังด้านนอกตัวโบสถ์เพิ่มเติม พระประธาน ปูนปั้นฝีมือของชาวชาวบ้าน
ตั้งอยู่ปากทางเข้าสนามบินเพชรบูรณ์
สมัยจอมพล ป. พิบูลสงครามเคยจะย้ายเมืองหลวงจากกรุงเทพมาเพชรบูรณ์
โดยอ้างกับญี่ปุ่นว่ารัฐบาลต้องการจะสร้างเมืองหลวงใหม่เพื่ออพยพหลบภัยทางอากาศ
เพราะในสงครามโลกครั้งที่สองกรุงเทพฯ ถูกโจมตีอย่างหนัก และกองทัพญี่ปุ่นได้เข้ามาตั้งฐานทัพในประเทศไทยมากมาย
มี สะพานผาเมือง หรือสะพานห้วยตอง เป็นสะพานคอนกรีตเสริมเหล็กมีตอม่อที่สูงที่สุดในประเทศ เชื่อมภาคกลางและภาคอิสาน
ตอนช่วงมี ผกค.(ราว 2519-2526) จึงต้องมีทหารมาเฝ้าตอม่อ เพราะกลัวถูกระเบิด
และ
ผาแดง เป็นหินทรายแดง มีชั้นหินวางตัวเกือบขนานกับแนวระนาบเรียงลดหลั่นกันเป็นชั้น เกิดเป็นหน้าผา
เนื่องจากการยกตัวของเปลือกโลก ที่สัมพันธ์กับรอยเลื่อนเพชรบูรณ์ที่เกิดขึ้นหลายครั้ง
- อนุสาวรีย์ผู้เสียสละ เขาค้อ บันทึกเรื่องราวทางประวัติศาสตร์การต่อสู้ระหว่างรัฐบาล กับผู้ก่อการร้ายคอมมิวนิสต์ ช่วง พ.ศ. 2511-2525
- อ่างเก็บน้ำรัตนัย ตำบล เขาค้อ อำเภอเขาค้อ เพชรบูรณ์
เป็นโครงการชลประทานขนาดเล็กตามพระราชดำริ สร้างเสร็จเมื่อปี พ.ศ.2530 เป็นจุดชมวิวที่สวยที่สุดของอำเภอเขาค้อ
ทิวเขาที่เห็นเป็นทิวเขาเพชรบูรณ์ แบ่งเพชรบูรณ์ กับ พิษณุโลกออกจากกัน
- เจดีย์กาญจนาภิเษก บรรจุพระบรมสารีริกธาตุที่อัญเชิญมาจากประเทศศรีลังกา
ชาวเพชรบูรณ์สร้างขึ้นเพื่อถวายเป็นพระราชกุศลแด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 ในวโรกาสทรงครองราชย์ 50 ปี เมื่อ พ.ศ. 2539
มหาวิหารพระพุทธเจ้า 5 องค์ ในภัทรกัป คือพระกกุสันธ พระโกนาคมน พระกัสสป พระโคตม พระโพธิสัตว์เมตไตรย
ประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุ
เจดีย์ประด้บด้วบเครื่องเบญจรงค์ เครื่องประดับ ลูกปัด ลูกแก้ว กระเบื้องสี และมีจุดชมวิว