โหมโรง (2004) - เมื่อพลัง "ดนตรีไทย" กระหึ่มไปทั่วแผ่นดิน

Hom rong (2547): The Overture

กำกับและตัดต่อโดย อิทธิสุนทร วิชัยลักษณ์ 

ล่าสุดเห็นเรื่อง "โหมโรง" เข้า Netflix แล้ว จึงอยากนำรีวิวที่เคยเขียนมาปัดฝุ่นแนะนำให้กับทุกคน มีไม่กี่ครั้งที่หนังไทยจะสร้างกระแส "ดนตรีไทย" ให้เป็นที่ฮือฮาฟีเวอร์อย่างที่โหมโรงทำได้ ดังนั้นต้องมาเขียนรีวิวแนะนำกันหน่อย

เรื่องย่อ

"โหมโรง" เล่าเรื่องราวของ "ศร" อ้างอิงจากชีวิตของ "หลวงประดิษฐ์ไพเราะ" (ศร ศิลปบรรเลง) ครูคนสำคัญของวงการดนตรีไทย

"ศร" เกิดมาในครอบครัวดนตรีไทย เมื่อเติบโตมาก็มีพรสวรรค์ทางดนตรีสูงกว่าคนอื่น อย่างไรก็ตาม พรสวรรค์ที่สูงส่งก็ทำให้เขาเกิดความทะนงตน

ตัดไปช่วงบั้นปลายชีวิต "ศร" ในวัยชรา ต้องเผชิญกับการกลืนกินของวัฒนธรรมตะวันตกที่แพร่กระจายเข้ามาในสังคม นโยบายควบคุมดนตรีไทยและศิลปะแขนงต่าง ๆ ทำให้ดนตรีไทยเข้าสู่ยุคโรยรา

ความรู้สึกหลังชม

- ความประทับใจแรก "เทคนิคการเล่าเรื่อง"

ถ้าถามว่า หนังดนตรีของไทยเรื่องไหนที่ควรใช้ในการเป็น Reference ให้กับหนังไทยรุ่นหลัง ต้องบอกว่า "โหมโรง" นี่แหละที่เป็นหนึ่งในตัวอย่างที่ดีที่สุด

"โหมโรง" มีองค์ประกอบภาพยนตร์ที่ดีครบถ้วน อย่างแรกหนังมีบทที่ดี ไดอะล็อกและภาษาที่คมคาย ประเด็นกระแทกใจผู้ชม สำหรับส่วนที่ชอบที่สุด ขอยกให้เป็น "การดำเนินเรื่อง"

โหมโรงใช้วิธีดำเนินเรื่องใน 2 ไทม์ไลน์พร้อมกัน (วัยเด็กและวัยชรา) ในแต่ละไทม์ไลน์ ศรจะเผชิญกับปัญหาที่แตกต่างกัน เมื่อถึงช่วง Climax เราจะได้เห็นการระเบิดพลังทั้งใน 2 ไทม์ไลน์ ไม่ว่าจะเป็น "ภาพการประชันดนตรีไทย" ที่ดุเดือดแทบหยุดหายใจ และ "การปะทะคารมกันระหว่างของสองตัวสำคัญ" ในยามที่วัฒนธรรมไทยถูกจำกัดและไม่ได้รับการเชิดชูเท่าที่ควร

การดำเนินเรื่องแบบนี้ไม่ง่าย อย่างไรก็ตาม หนังเล่าทุกอย่างได้อย่างชัดเจนกลมกลืน ทั้งยังสะท้อนจุดมุ่งหมายของ "ภาพยนตร์" ใน 2 ไทม์ไลน์ได้สอดรับกัน นั่นคือ "การทำให้เราตระหนักถึงรากเหง้าและคุณค่าของวัฒนธรรมไทย"

มันจึงทำให้ "โหมโรง" เป็นหนังที่สวยและเล่าเรื่องได้ทรงพลังอย่างยิ่ง

- ความประทับใจถัดมา "มุมกล้อง การตัดต่อ และงานเสียง"

เทคนิคมุมกล้อง งานภาพ และงานเสียง จัดว่าทำได้เยี่ยม หนังมีมุมกล้องแพรวพราวหลายช็อต เช่น การโคลสอัพและตัดสลับไปมาด้วยความรวดเร็วในช่วงการประชันดนตรี บ่งบอกถึงความกดดันและสร้างความระทึกให้กับผุ้ชม (นึกถึง Whiplash)

นอกจากนี้ ยังมีฉากสวย ๆ เช่น ฉากครูศรบรรเลงระนาดเพลง "ลาวดวงเดือน" กับลูกชายที่บรรเลงเปียโนเพลง "My Blue Heaven" ร่วมกัน ซึ่งเป็นหนึ่งใน The Best Scene ประจำเรื่อง

ขณะที่งานเสียง หนังเลือกเพลงดนตรีไทยมาได้ดี โดยเฉพาะการเลือกเพลง "โหมโรงจีนตอกไม้" และ "โหมโรงช่อผกา" มาเป็นเพลงในซีนสำคัญ เชื่อว่า เพลงนี้ยังเป็นหนึ่งในเพลงที่ผู้ชม Request จากนักดนตรีไทยอยู่เสมอ

หรือเพลง "คำหวาน" ที่ศรบรรเลงซออู้จีบสาว และเพลง "แสนคำนึง" ที่เปี่ยมด้วยท่วงทำนองระพึงรำพันในช่วงท้ายเรื่อง สะเทือนอารมณ์ผู้ชม

ด้วยมุมกล้อง เรื่องราว และดนตรีอันไพเราะ ทั้งหมดช่วยทำให้ "ดนตรีไทย" กลายเป็นพระเอกของหนัง และคงความคลาสสิคถึงทุกวันนี้

- ความประทับใจสุดท้าย "คุณค่าของภาพยนตร์"

นอกจากเรื่องความสนุก หนังทำให้เราสัมผัสได้ถึง "ดนตรีไทยและวัฒนธรรมไทย" ที่ทั้งงดงามและไม่ใช่เรื่องไกลตัว 

ไม่ว่าจะเป็นยุคที่ศรยังเป็นเด็ก หรือช่วงที่ศรเข้าสู่วัยชรา ดนตรีไทยยังคงมีท่วงทำนองและมนต์เสน่ห์ที่ตราตรึงใจ 

ไม่ว่าจะเป็นดนตรีไทยเพียวหรือดนตรีไทยผสมกับเปียโนก็ยังไพเราะ เป็นภาษาสากลที่ทุกคนเข้าใจ

นี่จึงทำให้เรื่อง "โหมโรง" มีคุณค่าอย่างยิ่ง

สรุป
ขอยกให้เป็นหนังไทยคลาสสิคที่ไม่ควรพลาด องค์ประกอบส่วนต่าง ๆ ถูกประกอบกันด้วยความประณีตงดงามตามวิสัยทัศน์อันเฉียบคมของผู้กำกับ

คงไม่มีหนังเรื่องใดที่จะทำให้ "ดนตรีไทย" กระหึ่มไปทั้งแผ่นดินได้แบบนี้อีกแล้ว

ดูได้บน Netflix !

ป.ล. อีกหนึ่งช่องทางการติดต่อทาง Facebook เผื่อสนใจอยากพูดคุยติดต่อ