เมื่อกล่าวถึง จิตตก จิตตกเป็นผล “อันเห็น รู้ กันได้ ตกด้วยอะไรเป็นเหตุ แมวตาย เงินไม่มี ถูกบูลลี่ 9ล9 รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาน ก็เช่นกัน เป็นเหตุของจิตที่ถูกปรุงแต่ง การแก้จึงไม่ใช่ไปมุ

การจะเห็นจิต รู้จิต จะต้องเห็นตำแหน่งจิตขณะนั้น ย้ำว่าเป็นขณะนั้น อันบอกถึงว่า จิตอยู่ที่ใด ที่ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาน อันจะบอกถึงที่มา ว่าขณะนี้ เป็นการพิจารณาอะไร จิตไม่มีที่ตั้ง แต่การบอกได

1.แยกรูปนามได้ จะเห็น“อย่างไรคือจิตตั้งมั่น” 2.เมื่อมีจิตตั้งมั่น จะเห็นอย่างไรคือจิต อย่างไรคือวิญญาน 3.จิตกับวิญญานนั้นจะไม่ปะปนกัน เช่นขณะได้ยินเสียง(วิญญาน) ขณะจิตตั้งมั่นอยู่ (จิต

เมื่อจิตกลืนกับความว่างได้ (อากาสาฌาน)ความคิด ความเห็นจะเปลี่ยนไป(ทิฐิ) รูปไม่ใช่เรา รู้เมื่อใดก็สลายหายไป ไม่เป็นกลุ่มก้อน ให้เป็นนิรณ์แก่จิต นามไม่ใช่เรา (เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาน) การทำจิตให้เป็นอ

การดูจิต คือดูขันธ์5มันทำงาน หนึ่งขณะของการเห็นจะมี“สังขารขันธ์ ”ปรากฏทุกขณะ มองให้ละเอียดลงไปอีก(สมาธิยิ่งตั้งมั่น) จะเห็นจากสังขารขันธ์ แยกกันเป็นรูป เวทนาสัญญา สังขาร วิญญาน ปรากฏอยู่

ในขณะจิตใดๆ ให้เห็นจิต2ตัวนี้ 1.จิตที่ตั้งมั่น เรียกจิตถึงฐาน เกิดได้ด้วยมีสัมมาสมาธิ เห็นทั้งตัวจากหัวถึงฝ่าเท้า นามกาย 2.วิญญาน จิตที่วิ่งไปรับรู้อารมณ์ทางอายาตน6   จิตที่วิ่งไปรู้อารมณ์ แ

"ธรรมชาตรู้นั้น มีอยู่ในตัวทุกคน  อยู่ที่จะเห็นมันได้หรือไม่ เมื่อเกิดการเห็น จิตจะเกิดมาอย่างอัตโนมัติ จิตเป็นสังขารที่เกิดจากการตกกระทบ(วิญญาน) และเป็นตัวเริ่มต้นในสายปฏิจสมุปบาท หากเ

1.มีความสัมพันธ์กันระหว่าง สฬายาตนกับจิต วิญญาน 2.ในวิปัสนา รูปแตกกระจายออกได้ (กายอริย4ประเภท) กายที่แตกออกอย่างไร รับรู้ได้ด้วยวิญญาน และให้ผล(จิต)ที่แตกต่างกัน 3.วิปัสนาคือรู้เหตุ เหตุมาจากสฬายาต