ทำไมเมื่อปฏิบัติทางจิตตภาวนาไปแล้ว จึงมักเห็นว่า มีสิ่งหนึ่งที่เที่ยงแท้ถาวรสงบนิ่งไม่ไหวติงส่วนหนึ่ง และสิ่งภายนอกทั้งหลายที่เกิดดับส่วนหนึ่ง และก็มีสิ่งหนึ่งเฝ้ารู้เฝ้าดู วิจัย ทั้งสองส่วนนั้น บ้างก็ให้ชื่อสิ่งที่สงบนิ่งไม่ไหวติงว่า อสังขตบ้าง บ้างก็ให้ชื่อว่า จิตเดิมแท้บ้าง ทั้งๆที่ปัญญาญาณโดยปรกติเกิดร่วมประกอบกับจิต ดังนั้นสิ่งที่เห็นว่าสงบนิ่งไม่ไหวติงต่อสังขารที่เกิดดับ ควรจะเป็นสิ่งใด ?
ผู้รู้ ผู้เฝ้าดู ? ความสงบนิ่งไม่ไหวติง