คนไทหรือคนไต เรียกตนเองว่าเป็นคนไทตั้งแต่เมื่อไหร่?   มีหลักฐานว่าคนในที่ราบลุ่มภาคกลางเรียกตนเองว่าเป็นคนไทเก่าแก่อย่างน้อยก็สมัยกรุงศรีอยุธยาพบในงานวรรณกรรมมากมาย  ส่วนของต่างประเทศเอกสารหมิงสือลู่ของจีนครั้งหนึ่งมีรัฐหรือแคว้น "จิ้วหมิงไถ่" ส่งเครื่องบรรณาการซึ่งผู้รู้ภาษาจีนโบราณได้แปล "จิ้วหมิงไถ่ ว่า เมืองไทเก่า" นอกจากนี้หนังสือการทูตของอาณาจักรล้านช้างกับอาณาจักรไดเวียด ในสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนปลายก็เรียกสยามว่าเมืองไท-คนไท

คนในที่ราบลุ่มภาคกลางเป็นคนไท แล้วคนลาวอยู่ที่ใด?  คำว่าลาว ปรากฏหลักฐานในศิลาจารึกพ่อขุนรามคำแหงโดยเรียกผู้คนในภาคเหนือของไทยปัจจุบันว่าเป็นคนลาว เรียกมาต่อเนื่องยาวนานถึงสมัยรัชกาลที่ 4 ที่ 5 เช่น รัชกาลที่ 4 ท่านได้วินิจฉัยช่างที่แกะสลักพระแก้วมรกตว่าเป็นฝีมือของช่างลาว(เชียงแสน) เจ้าดารารัศมี พระราชชายาของรัชกาลที่ 5 ก็ถูกเรียกว่าเจ้าหญิงลาว  ในสมัยกรุงธนบุรีคนภาคกลางนอกจากเรียกล้านนาว่าลาวแล้วยังเรียกล้านช้างว่าลาวเพิ่มขึ้นมาอีกด้วย  แต่ในสมัยกรุงศรีอยุธยาผมยังไม่เจอหลักฐานว่าเรียกคนในภาคอีสานว่าเป็นคนลาว 

การเรียกคนไท-คนลาว ในยุคนี้ยังไม่มีประเทศไทยและประเทศลาว  สรุปคำว่า ไท-ลาว ในเอกสารเก่าต่างๆ วรรณกรรม บทละคร เพลงเก่าต่างๆ ไม่ได้หมายถึงชื่อประเทศแต่หมายถึงดินแดนหรือผู้คน จะหมายถึงภาคเหนือ ภาคอีสาน หรือประเทศ สปป.ลาว ต้องไปดูถ้อยคำอื่นๆ ประกอบค่อยตีความต่อไป