สังเกตุที่ใจคือธัมมวิจยะ เมื่อจิตมีกำลังมากขึ้น จิตจะมีกำลังจากอารมณ์ทั้งภายนอกและภายในก่อนจะดับลง(วิถึรวบรวม) การเข้าไปเห็นวิถีเกิดดับตรงนี้จิตจึงต้องมีกำลัง จึงไม่อาจปิดบังความเป็นอนิจจังของจิตแต่ละดวงได้(สันตติขาด) อินทรีย์จึงมีกำลัง เมื่ออินทรีย์มีกำลังก็ให้รู้อยู่ที่ใจเป็นอารมณ์ปัจจุบัน