สัตว์ 8 ชนิดที่มีลูกโดยไร้ตัวผู้

.

สัตว์ 8 ตัวที่มีลูกด้วยตัวเอง
ไม่จำเป็นต้องมีตัวผู้ผสมพันธฺุ์
ด้วยการสืบพันธุ์ผ่านกระบวนการ
Parthenogenesis อันน่าทึ่ง
โดยที่สัตว์ตัวเมียจะสร้างเอ็มบริโอ
จากไข่ที่ไม่ได้รับการผสมพันธุ์
ลูกจะมีแนวโน้มที่จะมีเพศเดียวเท่านั้น
ไม่ตัวผู้ทั้งหมด หรือ ตัวเมียทั้งหมด
.
.

เมื่อสัตว์สืบพันธุ์ด้วยวิธีนี้เรียกว่า 
Obligate parthenogenesis
สำหรับสัตว์ที่มักจะสืบพันธุ์แบบอาศัยเพศ 
กระบวนการนี้เรียกว่า กระบวนการ
Facultative Parthenogenesis
การผสมพันธุ์แบบนี้มักพบเห็นได้ยากมาก
.
.

นักวิทยาศาสตร์ค้นพบครั้งแรกว่า
มังกรโคโมโด Varanus komodoensis
สามารถให้กำเนิดลูกตัวเมียในปี 2006
เพราะมีมังกรโคโมโดเพียง 2 ตัวเท่านั้น
ที่อาศัยอยู่ในยุโรป หนึ่งในมังกรเหล่านี้
เป็นตัวเมียที่ Chester Zoo ในอังกฤษ
ให้กำเนิดไข่จำนวน 25 ฟอง
แม้ว่าจะไม่เคยสัมผัสกับตัวผู้เลยก็ตาม
.
.

เช้าวันหนึ่ง ผู้ดูแลสัตว์น้ำทำงานตามปกติที่
Omaha's Henry Doorly Zoo & Aquarium
ต้องตกตะลึงเมื่อพบลูกปลาฉลามตัวเมีย
ขนาด 6.5 นิ้ว (16.5 เซนติเมตร) จำนวน 3 ตัว
ในตู้เลี้ยงปลาฉลามหัวบาตร
Sphyrna tiburo
ปลาตัวเมียไม่เคยมีเพศสัมพันธุ์กับตัวผู้
และไม่มีรอยแผลเป็นจากการผสมพันธุ์
จากปลาฉลามสายพันธุ์ต่าง ๆ ภายในตู้

การเกิดตามธรรมชาติเช่นนี้
ครั้งหนึ่งเคยมีคำอธิบายว่า
เกิดจากตัวเมียเก็บสเปิร์มไว้เป็นเวลานาน
หลังจากถูกนำออกจากพื้นที่ท้องทะเล
แต่ปลาฉลามตัวเมียนี้นำมาจากท้องทะเล
เมื่อ 3  ปีก่อน/ก่อนที่จะถึงวัยเจริญพันธุ์
นักวิทยาศาสตร์จึงตัดคำอธิบายนี้ออกไป
เหตุการณ์นี้ได้รับการยืนยันทางพันธุกรรม
เป็นครั้งแรกที่ฉลามเกิดลูกแบบนี้

ตั้งแต่นั้นมามีการพบเห็น
การเกิดลูกแบบนี้ใน
ฉลามเสือดาว Stegostoma tigrinum
ฉลามครีบดำ Carcharhinus melanopterus
ฉลามหมาล่าเนื้อ Mustelus mustelus
.
.

แร้งแคลิฟอร์เนีย
Gymnogyps Californianus
แร้งตัวเมียแม้ว่าจะอยู่กับตัวผู้
แต่ก็ใกล้สูญพันธุ์อย่างยิ่ง
บางครั้งมันก็เลือกที่จะมีลูกด้วยตัวเอง

ด้วยความหวังที่จะช่วยให้ประชากรฟื้นตัว 
นักวิจัยจาก San Diego Zoo
จึงขังแร้งตัวเมียไว้กับแร้งตัวผู้ที่สมบูรณ์
แต่เห็นได้ชัดว่าเลยว่า ตัวผู้นั้นไม่จำเป็น
นักพันธุศาสตร์กำลังทดสอบตัวอย่าง DNA
ภายในห้องแล็บ ค้นพบลูกแร้งตัวผู้สองตัว
มี DNA ของแม่พวกมันสองชุดที่เหมือนกัน
.
.

โลกของแมลงแตกต่างจากสัตว์ชนิดอื่น
ในความเป็นจริง สิ่งมีชีวิตในสกุล Timema
แพร่พันธุ์ในลักษณะนี้โดยเฉพาะ
และทำซ้ำมาเป็นเวลาหลายล้านปีแล้ว

แต่การมีลูกโดยไม่มีเพศสัมพันธ์นั้นไม่เหมาะ
ในระยะยาว การสืบพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศ
อาจส่งผลเสียต่อความสามารถของสัตว์
ในการปรับตัวให้เข้ากับสภาพแวดล้อม
ที่เปลี่ยนแปลงตลอดเวลา
แล้วแมลง  Timema จะสามารถอยู่รอด
ได้นานขนาดนี้ได้อย่างไร

ผลการศึกษาที่ตีพิมพ์ในเดือนกันยายน
Proceedings of the Royal Society B
ศึกษาประชากร 8 ชนิดจาก 4 สายพันธุ์ ได้แก่
Timema genevievae, T. shepardi,
T. monikensis และ T. douglasi

ปรากฎว่าการมีเพศสัมพันธ์แบบลับๆ ล่อๆ 
อยู่เบื้องหลังการมีชีวิตอยู่ได้ในระยะยาว 
สองในสี่สายพันธุ์หันไปพึ่งการสืบพันธุ์
แบบอาศัยเพศเป็นครั้งคราว 
ทำให้เกิดความหลากหลาย
ในกลุ่มยีนและลดความเสี่ยง
.
.

งูดินบ้าน Ramphotyphlops braminus
นักวิจัยไม่เคยระบุ งูตัวผู้ได้เลย
เป็นอีกสายพันธุ์ที่เชื่อกันว่า
สืบพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศเท่านั้น
เพราะพบแต่งูเพศเมียเท่านั้น
รายงานฉบับเต็ม  https://bit.ly/3NLywgu
.
.

Tardigrades สิ่งมีชีวิตในน้ำ
ที่มีขนาดเล็กมาก ทนต่อสภาวะที่รุนแรง
หมีน้ำอ้วนท้วนเหล่านี้แพร่พันธุ์ได้ทั้งสองทาง
โดยสืบพันธุ์ได้ทั้งอาศัยเพศและไม่อาศัยเพศ
การไม่อาศัยเพศพบได้ทั่วไป
ในทะเลสาบและบนบกเท่านั้น
.
.

นักวิทยาศาสตร์ได้บรรยายถึง
กรณีแรกที่ทราบการกำเนิด
ของจระเข้ตัวเมีย ที่ไร้ตัวผู้นาน 16 ปี 
จระเข้อเมริกันตัวเมีย
Crocodylus acutus
ที่ Costa Rican zoo
Parque Reptilandia 
ได้ออกไข่จำนวน 14 ฟอง
หลังจากใช้เวลาทั้งหมด
ตามลำพังในกรงของมันเอง

แม้ว่าจระเข้จะออกไข่
ที่ปฏิสนธิได้เพียงลำพัง 
แต่ท้ายที่สุดแล้วไข่ทั้งหมด 14 ฟอง
มีเพียง 7 ฟองที่พัฒนาขึ้นเมื่อฟักตัว
หลังจากการฟักไข่แล้ว
มีไข่เพียงใบเดียวเท่านั้น
ที่มีรูปร่างสมบูรณ์
แต่ลูกจระเข้เกิดมาก็ตาย
ผลการวิเคราะห์ DNA
ของลูกจระเข้ในฟองไข่ ยืนยันว่า
การจับคู่ทางพันธุกรรมเป็นของ
จระเข้ตัวเมียมากกว่า 99.9%
.
.

Parthenogenesis
ที่น่าตื่นตาตื่นใจที่สุด คือ
ปลามอลลี่อเมซอนตัวเมีย
Poecilia formosa
ล้วนอาศัยสเปิร์มจากตัวผู้
เพื่อกระตุ้นการตกไข่ที่รอปฏิสนธิ
แต่มีข้อดีคือ ตัวผู้มาจากสายพันธุ์อื่น
แต่ไม่มีส่วนทำให้เกิดสารพันธุกรรมในไข่

ปลามอลลีอเมซอน ตั้งชื่อตาม
ชนเผ่านักรบหญิงล้วนในตำนานกรีก
ที่ใช้เฉพาะผู้ชายในการสืบพันธุ์
แลัวฆ่าเด็กผู้ชายตั้งแต่แรกเกิด
เหลือแต่เด็กหญิงไว้ฝึกเป็นนักรบ
.
.


เรียบเรียง/ที่มา


https://bit.ly/48A13xs