ขอใช้วลีฮิตในโซเชียลหน่อยนะครับ เห็นข่าวพยากรณ์อากาศทีไร อ่านเจอคอมเมนต์แนวนี้บ่อยมาก วลี "กี่โมง" เนี่ย ฮิตกันตั้งแต่ช่วงหลังเลือกตั้ง จนลามมาทุกวงการ

มาเข้าเรื่องสภาพอากาศกันต่อ ช่วงครึ่งหลังเดือนธันวาคม 2566 คิดว่าประเทศไทยจะมีสภาพอากาศแตกต่างจากครึ่งเดือนแรกค่อนข้างมาก โดยหลายคนก็พอจะทราบถึงพยากรณ์อากาศล่วงหน้ากันบ้างแล้ว รวมถึงมีการประกาศแจ้งเตือนอากาศหนาวเย็นจากกรมอุตุฯ มาวิเคราะห์กันจากโมเดลพยากรณ์ต่างๆ ว่าจะมีความน่าจะเป็นที่จะเกิดขึ้นจริงตามพยากรณ์ได้มากขนาดไหน

ย้อนไปช่วงลมหนาวระลอกก่อนหน้าสักหน่อยก่อน ช่วงระลอกวันที่ 16-18 ธ.ค. (ตามการแจ้งของกรมอุตุฯ)
Siberian High สะสมมาหลายวันก่อนหน้า (ความกดอากาศสูงระดับ 1070+) จนรัสเซียและมองโกเลียหนาวเย็นกว่าปกติ  ซึ่งเป็นต้นทางของความกดอากาศสูง แต่มวลอากาศเย็นระลอกนี้มันดันไหลไปทางเกาหลี ญี่ปุ่น ซะเป็นส่วนใหญ่ โดยเฉพาะจีนตอนเหนือและเกาหลีหนาวเย็นกว่าปกติ เมื่อแผ่มาถึงจีนตอนใต้ ก็จะมาตันอยู่แถวๆทางเวียดนามตอนเหนือ 

[1] ลมหนาวระลอกก่อนหน้า ความเย็นจัดแผ่ไปทางจีนตอนเหนือด้านตะวันออกและไหลไปทางเกาหลีเป็นส่วนใหญ่ (17 ธ.ค.)


[2] อุณหภูมิสูงสุด-ต่ำสุดในช่วงเดือนนี้ของเมืองฮาร์บิน จีนตอนเหนือ (ซ้าย) และกรุงโซล เกาหลีใต้ (ขวา) ช่วงในกรอบแรกจะสูงกว่าค่าปกติ แต่ในกรอบถัดมาสวิงกลับไปเย็นกว่าค่าปกติจากลมหนาวระลอกก่อนหน้านี้ (รวมถึงระลอกใหม่ที่จะถึงนี้ด้วย)


[3] ลมบนที่ 850hPa ที่อุ่นกว่าจากแปซิฟิกพัดมาตัดกำลังในขณะที่ความกดอากาศสูงยังแผ่มาถึงไทยไม่แรง ก็จะได้แค่เย็นๆแค่ภาคเหนือและภาคอีสาน มีลมแรงอุณหภูมิลดลงบ้าง ส่วนกรุงเทพหรือภาคกลางแทบจะไม่รู้สึกเย็น เพราะลมอุ่นจากแปซิฟิกก็ยังพัดมาหาได้ตรงๆอยู่ (ร้อนปกตินั่นเอง) (18 ธ.ค.)


ส่วนลมหนาวระลอกใหม่อีกระลอกที่กำลังจะมาถึงตามประกาศแจ้งเตือนของกรมอุตุฯ ที่ตอนนี้ออกมาแล้ว 3 ฉบับ แจ้งเตือนว่าจะมีผลกระทบกับประเทศไทยตั้งแต่วันที่ 20-25 ธ.ค. ทิศทางของมวลอากาศเย็นระลอกนี้ไหลลงมาทางใต้มากขึ้นกว่าระลอกก่อนหน้า ซึ่งแน่นอนระลอกนี้ทำให้คนกรุงเริ่มมีความหวังอีกครั้ง และน่าจะได้เย็นลงกันจริง ๆ สักที (ในเดือนนี้) ตามการพยากรณ์ระลอกนี้มีกำลังแรง ค่าความกดอากาศที่ลงมาถึงไทยค่อนข้างสูงกว่าช่วงก่อนหน้า ภาคเหนือ-อีสานคาดการณ์ต่ำสุด 10°C ต้นๆ แต่ทำไมอุณหภูมิกรุงเทพยังไม่ต่ำกว่า 20°C สักที ? มาไล่ดูกัน

[4] ลมบนที่ 850hPa พัดนำความเย็นจากจีนมาดันให้ลมอุ่นจากแปซิฟิกมุดลงใต้หมดแบบนี้ คนกรุงเทพได้เย็นกันแน่นอน ไม่รอเก้อแล้ว *จะเห็นหย่อม L เล็กๆ ด้านตะวันออกของมาเลเซีย (ซากพายุ Jelawat) คงไม่ได้มีผลโดยตรงเพราะมันอ่อนกำลังลงมากแล้วแต่ลมหนาวมีกำลังแรงกว่า


[5] พยากรณ์ค่าความกดอากาศสูงสุดของระลอกนี้ (จาก ECMWF) ที่ลงมาถึงกรุงเทพ อยู่ที่ประมาณ 1021 hPa ในวันที่ 24 ธ.ค. เวลา 10.00น.


[6] ช่วงประมาณวันที่ 24-25 ธ.ค. จะมีลมตะวันออกพัดนำความชื้นเข้ามา (ลมบนที่ระดับ 700hPa) ทำให้เกิดเมฆปกคลุมแถวภาคกลางตอนล่าง ภาคอีสานตอนล่าง และภาคตะวันออก อุณหภูมิอาจจะลดลงไม่ได้ต่ำมาก แต่อุณหภูมิช่วงกลางวันก็จะไม่สูงมาก อาจจะได้เย็นๆ กันทั้งวันเนื่องจากมีเมฆบังแสงแดด และหย่อมความกดอากาศต่ำ (ซากพายุ Jelawat) ที่เคลื่อนผ่านเข้ามา พยากรณ์ ณ ตอนนี้ (ECMWF) ให้ทิศทางลงต่ำเรื่อยๆ ศูนย์กลางน่าจะเคลื่อนผ่านมาเลเซียแทน ร่วมกับมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือมีกำลังแรง มีผลทำให้ภาคใต้ตอนล่างฝนจะตกหนัก


[7] แนวการเคลื่อนตัวของกลุ่มเมฆ คาดว่าน่าจะได้รับอิทธิพลจากหย่อมความกดอากาศต่ำที่เคลื่อนผ่านบริเวณภาคใต้ตอนล่างและมาเลเซีย 


[8] พยากรณ์อุณหภูมิกรุงเทพฯ จาก Weather.com และ AccuWeather.com จะเห็นว่าให้มีเมฆมากช่วงวันที่ 24-25 ธ.ค. เหมือนกัน (AccuWeather.com ให้มีเมฆปกคลุมถึงวันที่ 26 ธ.ค. เลย) แถมจากกรมอุตุฯ ไว้เปรียบเทียบด้วย(แต่จะรวมปริมณฑล) ค่ากลางจากที่เปรียบเทียบหลายๆ ที่ต่ำสุดของลมหนาวระลอกนี้ของกรุงเทพคาดว่าจะอยู่ที่ประมาณ 20-22°C (ถ้าต่ำกว่า 20°C คือโบนัสแล้ว)


[9] คลื่นลมภาคใต้จะแรงมากสุดช่วงวันที่ 24-25 ธ.ค. จากมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือ (ตามประกาศกรมอุตุฯ แจ้งเตือนตั้งแต่ 22-25 ธ.ค.) ระวังฝนตกหนักถึงหนักมากบางแห่ง คลื่นลมบริเวณอ่าวไทยจะมีกำลังแรง โดยมีคลื่นสูง 2-4 เมตร


[10] เพิ่มเติมจากรูป [9] สังเกตจากแนวลม นอกจากภาคใต้ พยากรณ์จาก Weather.com ให้บริเวณแถวจังหวัดอุบลฯ อำนาจเจริญ มีลมแรงยาวๆไป 5-6 วัน (อุณหภูมิอาจไม่ต่ำสุดเท่านครพนม แต่แถวนี้ลมจะแรงกว่ามาก)


สรุป "กรุงเทพจะหนาวกี่โมง"
1. ก่อนอื่นไม่เรียกว่าหนาว ถ้าตามเกณฑ์จากกรมอุตุฯ ต่ำสุดจากการพยากรณ์รอบนี้ กรุงเทพฯ จะอยู่ในเกณฑ์อากาศเย็น ตามนี้
-- อากาศเย็น (Cool) อุณหภูมิตั้งแต่ 16.0°C – 22.9°C
-- อากาศหนาว (Cold) อุณหภูมิตั้งแต่ 8.0°C – 15.9°C
-- อากาศหนาวจัด (Very Cold) อุณหภูมิตั้งแต่ 7.9°C
ส่วนอากาศหนาว และหนาวจัด ระลอกนี้น่าจะได้ใช้ในภาคอีสาน ภาคเหนือ รวมถึงบนยอดดอยและยอดภู

2. ลมหนาวระลอกใหม่จะเริ่มแผ่ลงมาตั้งแต่วันที่ 20 ธ.ค. โดยไล่จากภาคอีสานก่อนแล้วถึงตามมาพื้นที่อื่นๆ ในระยะต่อไป คาดว่ากรุงเทพฯ จะเริ่มเข้าเกณฑ์อากาศเย็น (ต่ำกว่า 23°C) ในเช้าวันศูกร์ที่ 22 ธ.ค. นี้ และบางทีอุณหภูมิก็ไม่ได้เท่ากันทั้งกรุงเทพด้วย โดยส่วนใหญ่ทางกรุงเทพตอนบนจะเย็นกว่านิดหน่อย

3. จากโมเดลพยากรณ์เหมือนจะมีลมหนาวแผ่เสริมลงมาติดกันต่อเนื่องจนแทบจะเป็นระลอกเดียวกัน คาดว่ากรุงเทพจะเย็นแน่ๆ ไปอย่างน้อยราวๆ เกือบสัปดาห์ จนถึงวันที่ 27 ธ.ค. (ต่ำสุดในตอนเช้าจะอยู่ช่วงประมาณ 20-22°C ตลอดช่วง) ถ้าลมหนาวบางช่วงมันเฉียงผ่านทะเลมาค่อนข้างเยอะหรือมากขึ้น ก็ทำให้อุณหภูมิต่ำสุดอาจจะสูงขึ้นได้ การที่มีเมฆปกคลุมในบางช่วงก็มีผล กลับกันถ้าแนวลมหนาวยังเป็นแบบรูปที่ [4] ดันลมอุ่นให้ลงใต้ได้ตลอด และมีความกดอากาศสูงแผ่เสริมลงมาอีกก็อาจจะเย็นไปยันปีใหม่ได้ ต้องคอยติดตามต่อไป (เกิน 7 วัน ยังไม่อยากฟันธง ระยะไกลค่อนข้างเปลี่ยนแปลงได้มาก) แต่ดูแนวโน้มแล้วแถวไซบีเรียความกดอากาศสูงก็ยังสะสมอยู่ได้เรื่อยๆ

4. ยิ่งมีพายุหรือหย่อมความกดอากาศต่ำเข้ามาใกล้ จะส่งผลให้แต่ละโมเดลพยากรณ์อุณหภูมิที่แน่นอนได้ยากและเปลี่ยนแปลงไปมาได้ตลอด เพราะทิศทางและความแรงของพายุมีการเปลี่ยนแปลงทุกวัน คาดการณ์ได้ยากกว่าลมหนาวอีก ส่งผลให้เย็นขึ้นหรืออุ่นขึ้นก็ยังได้ สังเกตว่าการพยากรณ์อุณหภูมิของแต่ละโมเดลจะค่อนข้างต่างกัน แต่ที่ตรงกันเลยคือจะเย็นลง ส่วนหย่อมที่จะเข้ามาใกล้ตอนนี้คาดว่าไม่น่าจะทวีกำลังแรงเป็นพายุได้อีกแล้ว เนื่องจากมาเจอลมหนาวค่อนข้างแรงและทะเลบริเวณชายฝั่งเวียดนามค่อนข้างเย็นกว่าแถวฟิลิปปินส์

ปิดท้ายด้วย แผนที่อุณหภูมิของประเทศไทยที่ผ่านมาของเดือนธันวาคม 2566 ช่วงเวลา 6.00น. ของทุกวัน ตั้งแต่ต้นเดือนถึงปัจจุบัน (19 ธ.ค.) จากสถาบันสารสนเทศทรัพยากรน้ำ จะสังเกตได้ว่า แถวกรุงเทพเหมือนไข่แดงคือไม่เย็นเลยถ้าไม่มีลมหนาวแรงๆแผ่ลงมา ส่วนภาคเหนือ-ภาคอีสานและรอบๆ ยังมีความเย็นในตอนเช้าบ้าง