การทำสมาธิด้วยการนับตัวเลข
วันนี้คุยกันตามประสา รากหญ้านะครับ
การทำสมาธิ ก็คือ จิตที่มีสติต่อสิ่งไดสิ่งหนึ่งอย่างต่อเนื่อง เรียกว่าจิตเป็นสมาธิ
ในหนังสือวิสุทธิมรรค ได้เขียนไว้ ถึง 40 วิธี หรือที่เรียกว่า กรรมฐานสี่สิบกอง
วันนี้มาคุยกันในกองที่เป็นอานาปานสติ นะครับ
ปรกติ เวลาเราทำอานาปานสติ หายใจออก มีสติ หายใจเข้า มีสติ ดูเหมือนจะเป็นของง่าย
การทำให้จิตเป็นสมาธิเป็นของยากมาก ยิ่งในเวลาที่ผ่านสิ่งต่างๆ ที่กวนใจมา ยิ่งยาก
ทดลองดูก็ได้ ถ้าหายใจ ออกมีสติ หายใจเข้ามีสติ เกิน เจ็ดครั้ง โดยที่จิตยังไม่แวบไปที่อื่นก็ถือว่า เก่งแล้ว
การทำสมาธิด้วยการนับตัวเลข จะทำให้จิต สงบได้เร็วกว่า เราอาจจะเอาตาม หนังสือวิสุทธิมรรคก็ได้ หรือจะเอาง่ายๆ เช่น หายใจออกนับหนึ่ง หายใจเข้า หายใจออกนับสอง หายใจเข้า นับไปเรื่อยๆจนถึงสิบแล้วนับถอยหลัง ย้อนกลับมาอีกจนถึงหนึ่ง วนไปมาจนใจสงบ
การทำสมาธิด้วยการนับตัวเลข นั้น เมื่อจิตสงบพอสมควร เราก็มาทำสมาธิตามแนวสติปัฏฐานสี่ คือ หายใจออก มีสติ หายใจเข้ามีสติ
ตามด้วย หายใจออกยาว ก็รู้ว่าหายใจออกยาว หายใจออกสั้นก็รู้ว่าหายใจออกสั้น หายใจเข้ายากก็รู้ว่าหายใจเข้ายาว หายใจเข้าสั้น ก็รู้ว่าหายใจเข้าสั้น
สติ คือ จิตระลึกได้ ว่านี่คือลมหายใจออก นี่คือลมหายใจเข้า
สัมปชัญญะ คือ การรู้สึกตัวทั่วพร้อม รู้สึกตัวว่า ลมที่เข้าที่ออก มีสั้นหรือยาว
เมื่อหายใจออกสุด เราก็กระตุ้นความรู้สึกตัว ว่าลมเข้าออกสั้นหรือยาว แวบเดียว แล้วกลับไปเข้ารอบ ยากนะครับ ต้องฝึก ให้เกิดจิต เป็นสมาธิ และสัมปชัญญะมีอยู่ตลอด
สติ มาจากตัวผู้รู้คือจิต สัมปชัญญะ มีมาจากตัวผู้รู้อีกตัว คือ นิพพานธาตุที่อยู่ในตัวเรา นักวิปัสสนาต้องแยกให้ออก ว่าถ้ารู้ไม่คิด ก็คือรู้เฉยๆ เป็นสัมปชัญญะ รู้แบบคิดนั้นเป็นจิต
สติ ที่บริสุทธิ์ จะเป็น สมาธิจิต สัมปชัญญะที่ต่อเนื่อง จะเป็น ตัวญาณ สองตัวนี้จะเป็นฐานสู่การน้อมจิต ให้เกิดการรับรู้ว่าขันธ์ห้า เป็นไตรลักษณ์ ให้ตัวญาณที่เกิดขึ้นรับรู้ ไปสู่การเกิดวิปัสสนาญาณ (บรรลุธรรม)
มันเป็นของยากนะผมว่าการภาวนานี้
ที่ผมเขียนมานี้ก็สนทนาธรรมกับมือที่ยังไปไม่ถึงไหนอย่างผม และบางท่าน ส่วนที่ท่านเก่งแล้วก็แนะนำด้วยนะครับ
การทำสมาธิด้วยการนับตัวเลข
วันนี้คุยกันตามประสา รากหญ้านะครับ
การทำสมาธิ ก็คือ จิตที่มีสติต่อสิ่งไดสิ่งหนึ่งอย่างต่อเนื่อง เรียกว่าจิตเป็นสมาธิ
ในหนังสือวิสุทธิมรรค ได้เขียนไว้ ถึง 40 วิธี หรือที่เรียกว่า กรรมฐานสี่สิบกอง
วันนี้มาคุยกันในกองที่เป็นอานาปานสติ นะครับ
ปรกติ เวลาเราทำอานาปานสติ หายใจออก มีสติ หายใจเข้า มีสติ ดูเหมือนจะเป็นของง่าย
การทำให้จิตเป็นสมาธิเป็นของยากมาก ยิ่งในเวลาที่ผ่านสิ่งต่างๆ ที่กวนใจมา ยิ่งยาก
ทดลองดูก็ได้ ถ้าหายใจ ออกมีสติ หายใจเข้ามีสติ เกิน เจ็ดครั้ง โดยที่จิตยังไม่แวบไปที่อื่นก็ถือว่า เก่งแล้ว
การทำสมาธิด้วยการนับตัวเลข จะทำให้จิต สงบได้เร็วกว่า เราอาจจะเอาตาม หนังสือวิสุทธิมรรคก็ได้ หรือจะเอาง่ายๆ เช่น หายใจออกนับหนึ่ง หายใจเข้า หายใจออกนับสอง หายใจเข้า นับไปเรื่อยๆจนถึงสิบแล้วนับถอยหลัง ย้อนกลับมาอีกจนถึงหนึ่ง วนไปมาจนใจสงบ
การทำสมาธิด้วยการนับตัวเลข นั้น เมื่อจิตสงบพอสมควร เราก็มาทำสมาธิตามแนวสติปัฏฐานสี่ คือ หายใจออก มีสติ หายใจเข้ามีสติ
ตามด้วย หายใจออกยาว ก็รู้ว่าหายใจออกยาว หายใจออกสั้นก็รู้ว่าหายใจออกสั้น หายใจเข้ายากก็รู้ว่าหายใจเข้ายาว หายใจเข้าสั้น ก็รู้ว่าหายใจเข้าสั้น
สติ คือ จิตระลึกได้ ว่านี่คือลมหายใจออก นี่คือลมหายใจเข้า
สัมปชัญญะ คือ การรู้สึกตัวทั่วพร้อม รู้สึกตัวว่า ลมที่เข้าที่ออก มีสั้นหรือยาว
เมื่อหายใจออกสุด เราก็กระตุ้นความรู้สึกตัว ว่าลมเข้าออกสั้นหรือยาว แวบเดียว แล้วกลับไปเข้ารอบ ยากนะครับ ต้องฝึก ให้เกิดจิต เป็นสมาธิ และสัมปชัญญะมีอยู่ตลอด
สติ มาจากตัวผู้รู้คือจิต สัมปชัญญะ มีมาจากตัวผู้รู้อีกตัว คือ นิพพานธาตุที่อยู่ในตัวเรา นักวิปัสสนาต้องแยกให้ออก ว่าถ้ารู้ไม่คิด ก็คือรู้เฉยๆ เป็นสัมปชัญญะ รู้แบบคิดนั้นเป็นจิต
สติ ที่บริสุทธิ์ จะเป็น สมาธิจิต สัมปชัญญะที่ต่อเนื่อง จะเป็น ตัวญาณ สองตัวนี้จะเป็นฐานสู่การน้อมจิต ให้เกิดการรับรู้ว่าขันธ์ห้า เป็นไตรลักษณ์ ให้ตัวญาณที่เกิดขึ้นรับรู้ ไปสู่การเกิดวิปัสสนาญาณ (บรรลุธรรม)
มันเป็นของยากนะผมว่าการภาวนานี้
ที่ผมเขียนมานี้ก็สนทนาธรรมกับมือที่ยังไปไม่ถึงไหนอย่างผม และบางท่าน ส่วนที่ท่านเก่งแล้วก็แนะนำด้วยนะครับ