ตอนนี้ชาวไทยและประเทศเพื่อนบ้านกำลังตื่นเต้นและลุ้นกับเมืองศรีเทพแห่งอาณาจักรทวารวดีที่ถูกเสนอชื่อให้เป็นมรดกโลกแห่งใหม่ของไทย จะมีการพิจารณาความเหมาะสม ก่อนจะประกาศขึ้นทะเบียนมรดกโลกในช่วงวันที่ 10-25 กันยายนนี้ ณ กรุงริยาด ประเทศซาอุดีอาระเบีย ในยุคนั้นเมืองโบราณที่อยู่ในเขตประเทศไทยปัจจุบันนอกจากอาณาจักรทวารวดีแล้วยังมีอาณาจักรอีศานปุระและอาณาจักรศรีวิชัยที่เป็นเพื่อนบ้านเคียงข้างกัน อาณาจักรอีศานจะมีดินแดนที่ราบโคราชลุ่มน้ำชี ลุ่มน้ำมูลทั้งหมด บางส่วนของลาวทางตอนกลางและใต้และประเทศกัมพูชา ส่วนอาณาจักรศรีวิชัยจะมีดินแดนที่ภาคใต้เริ่มตั้งแต่ชุมพรลงไป คาบสมุทรมลายูทั้งหมด เกาะสุมาตรตราและเกาะชวาบางส่วน และเคยปกครองปากแม่น้ำโขง ปากแม่น้ำเจ้าพระยาและเกาะเบอร์เนียวบางส่วนในช่วงสั้นๆ อีกด้วย
ปัจุบันเรายังไม่รู้ว่าศูนย์กลางของอาณาจักรทั้ง 3 คืออาณาจักรทวารวดี อาณาจักรอีศานปุระ อาณาจักรศรีวิชัย อยู่ที่ใด อาณาจักรอีศานปุระมีหลักฐานชัดเจนที่สุดศิลาจารึกและเอกสารจีน ส่วนอาณาจักรทวารวดีมีเพียงบันทึกของพระถังซัมจั๋งที่ท่านบันทึกตามคำบอกเล่าของนักบวชผู้หนึ่งเท่านั้น ขณะที่อาณาจักรศรีวิชัยก็มีบันทึกของพระอี้จิง พระจีนที่เดินทางไปชมพูทวีปเหมือนพระถังซัมจั๋งแต่ท่านเดินทางไปทางเรือโดยไปกับพ่อค้าชาวอาหรับ หลวงจีนท่านนี้มีความรู้ด้านดาราศาสตร์ท่านรู้ว่าโลกกลมและใช้นาฬิกาแดดวัดพิกัดที่ท่านเดินทาง เมื่อท่านถึงแหลมมาลายูท่านบอกว่าจุดนี้ไม่มีเงาแดดเป็นเส้นศูนย์สูตรของโลกท่านก็รู้ เดิมที ศ.ยอร์ช เซเดส์ บอกว่าศูนย์กลางอาณาจักรศรีวิชัยอยู่ที่ปาเล็มบัง เกาะสุมาตรตราแต่การขุดค้นทางโบราณคดีพบว่าเมืองเก่าที่นั่นเก่าไม่ถึงยุค นักโบราณคดีส่วนหนึ่งจึงคิดว่าน่าจะเป็นเมืองไชยามากกว่าการขุดค้นโบราณคดีก็พบว่าเป็นยุคเดียวกันกับอาณาจักรศรีวิชัย แต่มีขนาดเล็กเกินไปไม่น่าจะเป็นศูนย์กลาง
แผนที่คาบสมุทรมลายู และเกาะสุมาตรา วาดโดย James Low เมื่อ ค.ศ. 1836
อันนี้เป็นข้อเสนอของผมเอง หลวงจีนอี้จิงท่านได้บันทึกว่าศูนย์กลางอาณาจักรศรีวิชัย ชื่อเมือง “เช-ลิ-โฟ-ชิ” นักภาษาอ่านเป็นไทยว่า ศรีโพธิ ท่านอยู่ที่เมืองนี้ 2 รอบขาไปพักที่นี่นาน 6 เดือนเพื่อเรียนภาษาสันสกฤต ขากลับมาพักที่นี่เพื่อศึกษาพระธรรมต่ออีกหลายปีค่อยกลับเมืองจีน ท่านบันทึกว่าท่านเดินทางออกจากท่าเรือกวางตุ้งเดินทางลงใต้ผ่านอาณาจักรฝูหนาน 20 วันก็ถึงเมืองเชลิโฟชิ ท่านใช้นาฬิกาแดดจับพิกัดเมืองนี้ได้กี่ชุ่นกี่ชิ ผมจำไม่ได้ หากอยากจะหาศูนย์กลางอาณาจักรศรีวิชัยควรใช้นักดาราศาสตร์ที่ใช้นาฬิกาแดดเป็นและรู้มาตรวัดจีนโบราณไปไล่วัดที่เมืองต่างๆ ในคาบสมุทรมาลายูตามวันเวลาในบันทึกของหวงจีนอี้จิงเราก็จะทราบว่าเมืองใดเป็นศูนย์กลางอาณาจักรศรีวิชัยกันแน่ ดีกว่าที่เราจะมาเดาจากจารึกหรือจากโบราณสถานต่างๆ เราเสียเวลามากว่า 100 ปีก็ยังหาศูนย์กลางอาณาจักรศรีวิชัยไม่ได้เพราะไม่ใช้ผู้มีความรู้เฉพาะทาง ฝากเป็นข้อเสนอครับ
อาณาจักรศรีวิชัย ศูนย์กลางตั้งอยู่ที่ใดกันแน่?
ปัจุบันเรายังไม่รู้ว่าศูนย์กลางของอาณาจักรทั้ง 3 คืออาณาจักรทวารวดี อาณาจักรอีศานปุระ อาณาจักรศรีวิชัย อยู่ที่ใด อาณาจักรอีศานปุระมีหลักฐานชัดเจนที่สุดศิลาจารึกและเอกสารจีน ส่วนอาณาจักรทวารวดีมีเพียงบันทึกของพระถังซัมจั๋งที่ท่านบันทึกตามคำบอกเล่าของนักบวชผู้หนึ่งเท่านั้น ขณะที่อาณาจักรศรีวิชัยก็มีบันทึกของพระอี้จิง พระจีนที่เดินทางไปชมพูทวีปเหมือนพระถังซัมจั๋งแต่ท่านเดินทางไปทางเรือโดยไปกับพ่อค้าชาวอาหรับ หลวงจีนท่านนี้มีความรู้ด้านดาราศาสตร์ท่านรู้ว่าโลกกลมและใช้นาฬิกาแดดวัดพิกัดที่ท่านเดินทาง เมื่อท่านถึงแหลมมาลายูท่านบอกว่าจุดนี้ไม่มีเงาแดดเป็นเส้นศูนย์สูตรของโลกท่านก็รู้ เดิมที ศ.ยอร์ช เซเดส์ บอกว่าศูนย์กลางอาณาจักรศรีวิชัยอยู่ที่ปาเล็มบัง เกาะสุมาตรตราแต่การขุดค้นทางโบราณคดีพบว่าเมืองเก่าที่นั่นเก่าไม่ถึงยุค นักโบราณคดีส่วนหนึ่งจึงคิดว่าน่าจะเป็นเมืองไชยามากกว่าการขุดค้นโบราณคดีก็พบว่าเป็นยุคเดียวกันกับอาณาจักรศรีวิชัย แต่มีขนาดเล็กเกินไปไม่น่าจะเป็นศูนย์กลาง
แผนที่คาบสมุทรมลายู และเกาะสุมาตรา วาดโดย James Low เมื่อ ค.ศ. 1836
อันนี้เป็นข้อเสนอของผมเอง หลวงจีนอี้จิงท่านได้บันทึกว่าศูนย์กลางอาณาจักรศรีวิชัย ชื่อเมือง “เช-ลิ-โฟ-ชิ” นักภาษาอ่านเป็นไทยว่า ศรีโพธิ ท่านอยู่ที่เมืองนี้ 2 รอบขาไปพักที่นี่นาน 6 เดือนเพื่อเรียนภาษาสันสกฤต ขากลับมาพักที่นี่เพื่อศึกษาพระธรรมต่ออีกหลายปีค่อยกลับเมืองจีน ท่านบันทึกว่าท่านเดินทางออกจากท่าเรือกวางตุ้งเดินทางลงใต้ผ่านอาณาจักรฝูหนาน 20 วันก็ถึงเมืองเชลิโฟชิ ท่านใช้นาฬิกาแดดจับพิกัดเมืองนี้ได้กี่ชุ่นกี่ชิ ผมจำไม่ได้ หากอยากจะหาศูนย์กลางอาณาจักรศรีวิชัยควรใช้นักดาราศาสตร์ที่ใช้นาฬิกาแดดเป็นและรู้มาตรวัดจีนโบราณไปไล่วัดที่เมืองต่างๆ ในคาบสมุทรมาลายูตามวันเวลาในบันทึกของหวงจีนอี้จิงเราก็จะทราบว่าเมืองใดเป็นศูนย์กลางอาณาจักรศรีวิชัยกันแน่ ดีกว่าที่เราจะมาเดาจากจารึกหรือจากโบราณสถานต่างๆ เราเสียเวลามากว่า 100 ปีก็ยังหาศูนย์กลางอาณาจักรศรีวิชัยไม่ได้เพราะไม่ใช้ผู้มีความรู้เฉพาะทาง ฝากเป็นข้อเสนอครับ