ปัจจัยสี่

อุบายในการรักษาอานาปานสติกรรมฐานไม่ให้เสื่อม หมายถึง วิธีดูแลการปฏิบัติไม่ให้สมาธิถดถอย ในการปฏิบัติอานาปานสติ ภิกษุหรือผู้ปฏิบัติควรหลีกเลี่ยงสิ่งที่ไม่เกื้อกูลต่อจิตใจเจ็ดประการ ได้แก่ ที่อยู่อาศัย

หลวงปู่เหรียญ วรลาโภ วัดอรัญญบรรพต อ.ศรีเชียงใหม่ จ.หนองคาย เหมือนอย่างคนใกล้จะตายอย่างนี้นะ เมื่อร่างกายส่วนใดมันไม่ปรองดองสามัคคีกันแล้ว เช่น ธาตุไฟมันก็ดับลง ธาตุลมก็ดับลงอย่างนี้นะ วิญญาณอาศัยอยู่