มหาสติปัฏฐานสูตร จิตตานุปัสสนา : "จิตซึ่งเป็นนามธรรม เป็นสิ่งที่ควรจะระลึกรู้ไหม"

1.สติที่เป็นโลกุตรสติ จะไม่มีตัวตน ให้ผลคนละอย่าง(จิตใจ) กับมิจฉาสติ ในอากาสจะหาความเป็นเราได้ยาก ดังนั้นเมื่อสติไปรู้ที่กาย(สมาธิ) จะเห็นว่าจิตที่ไปรู้กายนั้น เบา ว่าง โล่ง เป็นลักษณะของ อรูปฌานจิต

ขณะจิตในวิปัสนาคือการเห็นจิต ด้วยอินทรีย์อันยิ่ง เสียงกับวิญญานทางหูเป็น ตัวรู้กับตัวถูกรู้ ภาพกับวิญญานทางตา เป็นตัวรู้กับตัวถูกรู้ จิตที่เห็นความสว่างของตัวเอง เป็นตัวรู้กับตัวถูกรู้ ดังนั้น ไม่พ้

เราควรใช้ กรรมฐานอะไร ปฏิบัติอย่างไร หรือแผ่เมตตาอย่างไร ใช้เหตุผลใดข่ม ให้ความโกรธคลายลง หรือหมดไป

1.ปรมัตถธรรม ทุกข์เป็นเจตสิก แยกออกจากจิต 2.ครอบงำทุกข์ด้วยฌานจิต ทุกข์จะเกิดอยู่ภายในรัศมีของฌานจิต ดั่งปลาถูกขังในอวน 3.อวนเป็นฌานจิตเป็นตัวรู้ ทุกข์เกิดที่ใดจึงถูกเห็นด้วยจิตผู้รู้ 4.ตัวรู้ที่เ

ดับสังขาร ก็จะเป็นสภาวะนิโรธ ฌาน1-8 เป็นเจตสิก เป็นสังขารตัวที่ประกอบกับจิต สติปัฐฐาน ในปรมัตถธรรม จึงต้องเห็นการดำเนินไปของฌาน 1-8 อันเป็นการดำเนินไปของเจตสิก จึงจะรู้ชัดในเจตสิก เมื่อรู้ชัดในเจตส