Credit : https://org.thaipbs.or.th/content/5055

11.11 น. วันนี้ (11 พฤศจิกายน 2565) องค์การกระจายเสียงและแพร่ภาพสาธารณะแห่งประเทศไทย หรือ ส.ส.ท. เริ่มทดลองออกอากาศโทรทัศน์ภาคพื้นดินความคมชัดสูง 4K (Ultra UHD)
 
การทดลองออกอากาศโทรทัศน์ภาคพื้นดินระบบ 4K หรือ UHD ในระยะที่ 1 มีวัตถุประสงค์เพื่อทดสอบทางเทคนิค (Technical Trial) เพื่อจัดทำมาตรฐานทางเทคนิค (Parameters) ครอบคลุมทั้งมาตรฐานทางด้านการผลิตรายการ (Production) และมาตรฐานระบบส่งสัญญาณ (Signaling) โดยใช้ระยะเวลาทดลองออกอากาศ 3 เดือน
  
ทั้งนี้พื้นที่ทดลองออกอากาศโทรทัศน์ภาคพื้นดินระบบ 4K ครอบคลุมพื้นที่ 10 กิโลเมตรรัศมีจากเสาส่งโทรทัศน์ สำนักงานองค์การกระจายเสียงและแพร่ภาพสาธารณะแห่งประเทศไทย ถ.วิภาวดีรังสิต เขตหลักสี่ กรุงเทพมหานคร
  
หลังจากสิ้นสุดการทดลองออกอากาศแล้ว สำนักวิศวกรรม ส.ส.ท. มีหน้าที่จัดทำรายงานผลการทดลองออกอากาศ เสนอสำนักงานคณะกรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ (กสทช.) ต่อไป
  
การทดลองออกอากาศโทรทัศน์ระบบ 4K มีวัตถุประสงค์เพื่อการทดลองทางเทคนิค และจัดทำรายงานมาตรฐานการผลิตรายการและระบบการส่งสัญญาน ตามเงื่อนไขที่ได้รับอนุญาตจากสำนักงาน กสทช.เท่านั้น
  
สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม สำนักวิศวกรรม โทร. 02-790-2314-5 หรืออีเมล Technic@thaipbs.or.th

---------------------

ความเห็นส่วนตัวของผม ถือว่าเป็นเรื่องที่ดีในการทดลองส่งช่อง 4K ผ่านระบบทีวีภาคพื้นดิน 
โดยในเอเชียที่ทราบมา มีประเทศที่ใช้จริงแล้วคือ เกาหลีใต้ มาตั้งแต่ปี 2017 ผ่านระบบ ATSC 3.0 (ระบบอเมริกา ซึ่งใช้ก่อนอเมริกา)
และทดลองส่งที่ ไต้หวัน ปี 2017 (ผ่าน DVB-T MUX เดิม เทสช่วงปิดสถานี โดยลดบิทเรตช่องอื่นเป็นการชั่วคราว)
โดยการทดลองส่งของไต้หวัน ทีวี 4K ที่ขายในไต้หวันตอนนั้น สามารถรับสัญญาณและดูได้เกือบทุกรุ่น โดยแค่สแกนช่องใหม่ก็รับชมได้เลย ในตอนนั้นมีการเทส HDR ทั้งระบบ HDR10, PQ และ HLG ซึ่งทีวีที่รองรับแต่ละมาตรฐานก็รับสัญญาณได้อย่างดี 

กสทช. ได้มีประกาศ "ประกาศสำนักงาน กสทช. เรื่อง แนวทางด้านเทคนิคในการประเมินข้อเสนอโครงการทดลองหรือทดสอบการให้บริการโทรทัศน์ภาคพื้นดินในระบบดิจิทัลด้วยเทคโนโลยี 4K" ลงนามไว้เมื่อ 5 ม.ค. 2565 เพื่อทำการเก็บข้อมูลค่าต่างๆ นำไปทำมาตรฐานต่อไป ซึ่งการที่ ThaiPBS ได้ไป ผมว่าด้วยความพร้อมของสถานี, Content เลยถูกเลือกให้เป็นผู้ทดลองออกอากาศ (สามารถเข้าไปอ่านได้ในเว็บ กสทช. ลิ้งนี้ครับ >> https://broadcast.nbtc.go.th/data/tv_frequencyplan/ProjectTechniquesGuidelines4K.pdf)

การทดลองส่งของ ThaiPBS ในครั้งนี้ ส่งในช่องสัญญาณ UHF 22 หมายเลขช่อง 49 (เรียงช่องต่อจาก DLTV) 
* ทีวีดิจิตอลของไทย ตามแผนความถี่ของ กสทช. เดิมจะกำหนดที่ช่วง UHF 26-60 (510-790MHz) แต่ภายหลังการปิดทีวีอนาล็อกและ Refarm คลื่น 700MHz ไปทำคลื่นมือถือ, โทรคมนาคม รวมถึงไมโครโฟน ก็ปรับมาเป็นช่วง UHF 21-48 (470-694MHz) ซึ่งทีวีที่ขายในไทย รองรับอยู่แล้ว

เท่าที่สอบถามมา การทดลองครั้งนี้จะมีการปรับ Parameter หลายค่าไปเรื่อยๆ เพื่อคำนวณหาจุดลงตัวต่างๆ ค่าสัญญาณ หรือคุณภาพของสัญญาณก็อาจจะเปลี่ยนไปเปลี่ยนมาได้ครับ เช่น ระยะส่งลดลง สัญญาณอ่อนลง ในส่วนของบิทเรต จะมีการทดสอบตั้งแต่ 15Mbps จนถึง 40Mbps Codec H.265 ซึ่งถือว่าเป็นไปตามมาตรฐานการออกอากาศช่อง 4K (50/60fps) ที่ผ่านๆมา อย่างของไต้หวันเทสที่ 12-15Mbps หรือเกาหลีใต้ส่งจริงที่ 16Mbps ครับ เท่าที่เคยลองของไต้หวัน ส่ง 4K 60FPS ที่ 12Mbps H.265 ถือว่าอยู่ในระดับที่คมชัด และรับได้ครับ อาจจะมี MPEG Noise หรือโมเสกนิดๆหน่อยๆ ทีวีเดี๋ยวนี้จะรับสัญญาณแล้วไปแก้พวกนี้ ทำให้ภาพออกมาดูดีทีเดียว แต่ในความเห็นผม ซัก 15-20Mbps ขึ้นไป กำลังดีครับ มากกว่านี้อาจจะต้องผ่านเคเบิ้ลหรือดาวเทียมแทน (ญี่ปุ่นส่ง 25Mbps บนดาวเทียม เกาหลีส่ง 30-35Mbps บนเคเบิ้ลทีวี / IPTV)

ในส่วนของคอนเท้นท์ ก็ต้องยอมรับว่าสำหรับฝั่งสถานีโทรทัศน์ต่างๆ อาจจะยังมีไม่มาก วงการที่ปรับตัวได้แทบจะทันที จะเป็นพวกโฆษณา เพราะปัจจุบันก็ถ่ายทำกันในระดับ 2.8K - 4K กันอยู่แล้ว (บางตัวถ่ายเกินกว่านี้อีก) เหมือนตอนที่ทีวีดิจิตอลของไทยเริ่มออกอากาศเมื่อ 8 ปีก่อน โฆษณาเป็น Content แรกๆที่ปรับตัวได้แทบจะทันที ต่อมาจะเป็นกลุ่มสารคดีหรือกลุ่มละคร/ซีรีย์ ที่ปัจจุบันก็มีมาตรฐานการถ่ายทำที่ค่อนข้างสูงอยู่แล้ว และทำถึงอยู่แล้วในหลายๆงาน แค่ตอนที่ต้องส่งสถานีหรือ OTT เจ้าต่างๆ ต้อง Export ออกมาเป็น 1080p (ส่ง OTT) หรือ 1080i (ส่งสถานี) การปรับตัวอาจจะไม่ยากนัก ในส่วนของภาพแบบ HDR อาจจะเป็นแค่ Content บางชนิด/บางตัว เพราะกระบวนการในการทำมีความซับซ้อนสูงกว่าเดิม (จากที่เห็นในกลุ่ม เห็นว่าส่ง HDR ระบบ HLG ซึ่งเป็นมาตรฐาน HDR สำหรับ Broadcast ถือว่าตรงจุดครับ ทีวีที่ไม่รองรับ HLG ก็จะสามารถดูในภาพแบบปกติ SDR ได้ สีสันไม่เพี้ยน)