ปกติเวลาหาอ่านความหมายของวรรณกรรมเรื่องนี้ ทุกคนคงรู้ดีว่ามีการสอดแทรกหลักธรรมไว้ในเรื่อง รวมถึงใช้ตัวละครในเรื่องเป็นตัวแทนของสิ่งต่าง ๆ แต่อยู่ ๆ ผมก็เกิดสงสัยในสิ่งที่ไม่เคยสงสัย จึงไปลองหาใน Google ดูก็พบว่าพอจะมีคนเขียนเรื่องนี้อยู่บ้างแต่ไม่เยอะ
ก็คือ...
สมัยก่อนจีนมีหลายศาสนา บางยุคก็อยู่กันอย่างสงบ บางยุคก็มีการขัดแย้งกัน เช่นกันที่ฮ่องเต้ยกย่องแค่ศาสนาใด ศาสนาหนึ่ง ทำให้ศาสนาอื่น ๆ ถูกลดความสำคัญลง จึงต้องมีการแย่งชิงผู้ศรัทธา ซึ่งก็มีทั้งการผนวกความเชื่อพื้นบ้านให้กลายเป็นเทพของศาสนานั้น ๆ ทำให้แม้จะตำนานเดียวกัน แต่ว่าแต่ละศาสนาก็เป็นเทพคนละตำแหน่ง

เรื่องไซอิ๋วเอง ก็เหมือนจะยกย่องพุทธข่มเต๋า เขียนให้เทพฝ่ายเต๋าโดนลิง (หงอคง) รังแก ทั้งที่หงอคงกำเนิดจากเต๋า ร่ำเรียนวิชาเต๋า และเอาชนะสวรรค์ได้ แต่กลับพ่ายแพ้ให้พุทธ นั่นคือพระยูไล ถูกส่งไปทำงานอัญเชิญพระไตรปิฏก สุดท้ายบรรลุธรรมกลายเป็นพุทธชนะมาร

เหมือนจะสื่อว่า เต๋าที่แน่ ๆ ยังแพ้ให้กับพุทธ