คนที่ทำสมาธิเป็นประจำ แม้ช่วงที่หยุดฝึก สมาธิก็จะพัฒนาขึ้นได้เองโดยไม่รู้ตัว

มันเป็นแบบนั้นได้จริงไหมครับ  ฟังจากประสบการณ์คนที่ฝึกนั่งสมาธิพอสมควรแล้วที่อย่างน้อยๆก็ถึงขั้นอุปจารสมาธิ

ท่านเล่าว่าแม้ช่วงไหนที่หยุดนั่งไปบ้าง  ขาดช่วงไปนานพอควรเนื่องจากธุระส่วนตัวยุ่งยากไม่มีเวลานั่ง  แต่ก็ยังพอได้ไปทำกุศลอื่นเรื่อยๆ

แต่ก็จะรู้สึกว่าอาการของสมาธิแบบแปลกๆมันจะเกิดขึ้นมาเอง  แม้จะไม่ได้นั่งสมาธิเลยก็ตาม  เช่น  อาการหยั่งรู้  อาการสังหรณ์ อาการสัมผัสที่พิสดาร

ก็เลยตั้งข้อสังเกตว่าผลจากการฝึกสมาธิเนี่ย  มันมีโอกาสต่อยอดของมันเองโดยที่ไม่รู้ตัวหรือเปล่า 

คืออาจมีการเปลี่ยนแปลงวงจรทางจิตของระบบประสาท  ให้มันรันสติจดจ่ออยู่กับสิ่งในสิ่งหนึ่งโดยที่ไม่รู้ตัว  เท่ากับทำสมาธิไปโดยที่ไม่รู้ตัว

เช่นเคยกำหนดสติกับลมหายใจ  เป็นจังหวะ  สั้น ยาว ละเอียด หยาบ  ในขณะไม่รู้สึกตัวก็จะยังเหลือ pattern การหายใจเหล่านั้นเกิดขึ้นเป็นพิเศษ

แม้ในขณะเร่งรีบ สถานการณ์บีบเค้น  แต่ก็จะยังคงรักษาอารมณ์ไว้ได้เหนือกว่าคนธรรมดา  เพราะสติและสมาธิทำงานอยู่โดยอัตโนมัติใช่ไหมครับ